ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ (JVP) ප්‍රමුඛ ජාතික ජන බලවේගය (NPP) ආණ්ඩුව යටතේ ශ්‍රී ලංකාවේ කෘත්‍රිම බුද්ධිය (AI) සඳහා වන දේශපාලන මෙහෙයුම ප්‍රධාන සිරස්තල සකස් කරමින් තිබුණ ද, සංඛ්‍යාලේඛන පෙන්වා දෙන්නේ ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් කතාවකි.
2026 අයවැයෙන් කෘත්‍රිම බුද්ධි සංවර්ධනය, ජාතික දත්ත වේදිකා සහ රජයේ දත්ත මධ්‍යස්ථාන පිහිටුවීම සඳහා වෙන් කර ඇත්තේ රුපියල් බිලියන 3ක් වැනි සුළු මුදලකි. මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ තනි දත්ත මධ්‍යස්ථානයක් සඳහා රුපියල් බිලියන 20-40ත් අතර මුදලක් වැය වන ක්ෂේත්‍රයක, මෙම වෙන් කිරීම ප්‍රමාණවත් නොවනවා පමණක් නොව, එය භයානක ලෙස යථාර්ථවාදී නොවන බවට විශේෂඥයෝ අනතුරු අඟවති.
මෙම මුදල යන්තම් ශක්‍යතා අධ්‍යයන, උපදේශක ගාස්තු සහ නියමු ව්‍යාපෘති සඳහා පමණක් ප්‍රමාණවත් බව රජයේ නිලධාරීහු පුද්ගලිකව පිළිගනිති. එසේ වුවද, පරිපාලනය තවදුරටත් කෘත්‍රිම බුද්ධිය සිය ආර්ථික පරිවර්තන න්‍යාය පත්‍රයේ මුල්ගලක් ලෙස ප්‍රවර්ධනය කරමින් සිටී.
දේශපාලන වාචාලකම සහ මූල්‍ය යථාර්ථය අතර ඇති පරතරය, ශ්‍රී ලංකාව අවශ්‍ය ආයෝජනය හෝ ආයතනික හැකියාව නොමැතිව කෘත්‍රිම බුද්ධි තරඟයට පිවිසෙන්නේ ද යන්න පිළිබඳව බරපතල කනස්සල්ලක් මතු කරයි.
කාර්මික කෘත්‍රිම බුද්ධියේ මීළඟ පරම්පරාව
ගෝලීය නායකයෝ අතිශය වේගයෙන් ඉදිරියට යමින් සිටිති. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන මෙහෙයුම් පවත්වාගෙන යන IFS ආයතනය, ඊයේ නිව්යෝර්ක් නුවරදී සිය "Industrial X Unleashed" ප්‍රදර්ශනයේදී කාර්මික කෘත්‍රිම බුද්ධියේ මීළඟ පරම්පරාව එළිදැක්වූ අතර, එය ශ්‍රී ලංකාව ගොඩනැගීමට අපේක්ෂා කරන හැකියාවන් මොනවාදැයි මනාව පැහැදිලි කළේය.
IFS ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී මාර්ක් මොෆා අවධාරණය කළේ කෘත්‍රිම බුද්ධියේ පරිවර්තනීය බලපෑම රැඳී ඇත්තේ කාර්මික පසුබිම්වල මිස සාමාන්‍ය කාර්යාල මෙවලම්වල නොවන බවයි. "කෘත්‍රිම බුද්ධිය භාවිතයෙන් වර්ධනයක් ඇති කිරීමට ඇති අවස්ථාව දැන් උදා වී තිබෙනවා, විශේෂයෙන්ම එය කර්මාන්ත සඳහා යොදා ගත් විට," ඔහු පැවසීය.
IFS ආයතනය බහුමාධ්‍ය දත්ත අර්ථ නිරූපණය කරන, දෝෂ පුරෝකථනය කරන, අක්‍රීයවීම් වළක්වන සහ වත්කම් විශ්වසනීයත්වය වැඩි දියුණු කරන තාත්වික විසඳුම් ප්‍රදර්ශනය කළේය. ශ්‍රී ලංකාව ද අනුගමනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වන නමුත්, තවමත් ක්‍රියාවට නැංවීමට හැකියාවක් නොමැති ඉහළ වටිනාකමකින් යුත් යෙදුම් මේවාය.
Anthropic, Boston Dynamics, Siemens, 1X Technologies වැනි ගෝලීය සමාගම් සහ Eversource සහ William Grant & Sons වැනි ප්‍රධාන සේවාදායකයින් සමඟ IFS හි ගෝලීය හවුල්කාරිත්වය, රොබෝ තාක්ෂණය, උපයෝගිතා ජාල, නිෂ්පාදන මෙහෙයුම්, බලශක්ති ජාල සහ උසස් ස්වයංක්‍රීයකරණය හසුරුවමින් කාර්මික කෘත්‍රිම බුද්ධිය මහා පරිමාණයෙන් ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පෙන්නුම් කළේය.
2026 සඳහා වෙන් කර ඇති මුදල ප්‍රමාණවත් නෑ
ඊට හාත්පසින්ම වෙනස්ව, ශ්‍රී ලංකාවට තවමත් එකදු අධිපරිමාණ දත්ත මධ්‍යස්ථානයක්, ජාතික කෘත්‍රිම බුද්ධි ක්ලවුඩ් පද්ධතියක් හෝ ව්‍යවහාරික කෘත්‍රිම බුද්ධියට සහාය වීමට අවශ්‍ය ව්‍යවසාය මට්ටමේ පරිගණක යටිතල පහසුකම් නොමැත. රටේ වඩාත්ම පළපුරුදු කෘත්‍රිම බුද්ධි දක්ෂතා පෞද්ගලික අංශයේ සංකේන්ද්‍රණය වී ඇති අතර, කෘත්‍රිම බුද්ධි ප්‍රතිපත්ති අධීක්ෂණය කරන ජ්‍යෙෂ්ඨ රාජ්‍ය නිලධාරීන්ට යන්ත්‍ර ඉගෙනුම් ඉංජිනේරු විද්‍යාව, MLOps, මහා පරිමාණ දත්ත කළමනාකරණය හෝ කාර්මික ස්වයංක්‍රීයකරණය පිළිබඳ කිසිදු අවබෝධයක් නොමැත.
මෙම දැනුම් පරතරය නිසා 2026 සඳහා වෙන් කර ඇති රුපියල් බිලියන 3ක මුදල තවත් ප්‍රමාණවත් නොවන බව පෙනී යයි. කෘත්‍රිම බුද්ධි යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීමට, විශේෂයෙන්ම නිර්මාණය කළ දත්ත මධ්‍යස්ථාන, ඉහළ කාර්යසාධනයක් සහිත පරිගණක පොකුරු (HPC), සයිබර් ආරක්ෂණ රාමු, විශේෂිත කෘත්‍රිම බුද්ධි ඉංජිනේරු කණ්ඩායම් සහ අංශ-විශේෂිත යෙදවුම් ආකෘති සඳහා බිලියන ගණනක මුදලක් අවශ්‍ය වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු වෙන් කිරීම, රටපුරා කෘත්‍රිම බුද්ධි පරිසර පද්ධතියක් තබා, නවීන දත්ත මධ්‍යස්ථානයකින් 10%ක්වත් අරමුදල් සැපයීමට ප්‍රමාණවත් නොවේ.
විශ්ලේෂකයෝ අනතුරු අඟවන්නේ, අවශ්‍ය ආයෝජන, ඉංජිනේරු හැකියාව හෝ ආයතනික සැලසුම් නොමැතිව මහා පරිමාණ තාක්ෂණික මුලපිරීම් ගැන අධි පොරොන්දු ලබා දෙමින්, අතීත අසාර්ථකත්වයන් නැවත සිදු කිරීමේ අවදානමකට රජය මුහුණ දී සිටින බවයි. IFS සහ PwC වැනි ගෝලීය දැවැන්තයින් ගැඹුරු තාක්ෂණික නායකත්වයක් සහ බහු-බිලියන ඩොලර් පරිසර පද්ධති සමඟ ක්‍රියාත්මක වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය සේවය තවමත් සූදානමකින් තොරව සහ නිපුණතාවයෙන් තොරව පවතී.
කනස්සල්ල පැහැදිලිය: රජය උත්සාහ කරන්නේ ගුවන් පථයක් හෝ ගුවන් යානයක් නොමැතිව කෘත්‍රිම බුද්ධි පිම්මක් පැනීමටය.
ශ්‍රී ලංකාව වහාම සිය ආයෝජන වැඩි නොකරන්නේ නම්, තාක්ෂණික නායකත්වය ආකර්ෂණය කර නොගන්නේ නම්, සහ ආයතනික දැනුම ගොඩනඟා නොගන්නේ නම්, රටේ කෘත්‍රිම බුද්ධි අභිලාෂයන්, දැනටමත් දශක ගණනාවක් ඉදිරියෙන් සිටින ගෝලීය නායකයින් විසින් යටපත් කරනු ලැබූ, තවත් දේශපාලනිකව ඇසුරුම් කළ නමුත් තාක්ෂණිකව හිස් පොරොන්දුවක් බවට පත්වනු ඇත.
