ලෝක බැංකුවේ ජාත්යන්තර මූල්ය සංස්ථාවේ (IFC) ජ්යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙකුගෙන් නිකුත් වූ දැඩි අනතුරු ඇඟවීමක් හේතුවෙන්, ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික පුනර්ජීවන කතාන්දරය මෙම සතියේදී දැඩි අභියෝගයකට ලක් විය. ඔහු පෙන්වා දුන්නේ රට අඛණ්ඩව අභ්යන්තරය දෙස පමණක් බලමින් කටයුතු කරන්නේ නම් සෞභාග්යය ළඟා කර ගැනීම දුෂ්කර වනු ඇති බවයි.
IFC හි දකුණු ආසියානු කලාපීය අධ්යක්ෂ ඉමාඩ් ෆකූරි (Imad Fakhoury) විසින් කරන ලද මෙම ප්රකාශයත් සමඟ, වත්මන් පාලනය වසරක් ගතවී ඇති මොහොතක රටේ පාලන දිශානතිය පිළිබඳ විවාදය යළිත් ඇවිලී ඇත. මෙම යුගය, පසුගාමී චින්තනය, ප්රතිපත්තිමය දෙගිඩියාව සහ අසාර්ථකත්වය නිදහසට කරුණු මගින් වසං කරන උද්දච්ච බවකින් සලකුණු වී ඇතැයි විචාරකයෝ විස්තර කරති.
ශ්රී ලංකා ආර්ථික සමුළුව අමතමින් ෆකූරි තර්ක කළේ ශ්රී ලංකාව බාහිර ලෝකය දෙස බලන, අපනයන කේන්ද්ර කරගත් සහ තිරසාර ආයෝජන ගමනාන්තයක් ලෙස තීරණාත්මකව ස්ථානගත විය යුතු බවයි.
මන්දගාමී ප්රතිසංස්කරණ සහ දුර්වල ක්රියාත්මක කිරීම් සාධාරණීකරණය කිරීම සඳහා අමාත්යවරුන් නිතරම පසුගිය පරිපාලනයන්, ගෝලීය කම්පන සහ ආයතනික බාධාවන් ගැන සඳහන් කරන වත්මන් පාලනයේ ස්වරූපයට ඔහුගේ පණිවිඩය හාත්පසින්ම වෙනස් විය.
ආයෝජක විශ්වාසය නැවත නැවතත් පළුදු කළ දශක ගණනාවක අස්ථාවර ප්රතිපත්ති පෙන්වා දෙමින්, "අභ්යන්තරය දෙස පමණක් බලා ශ්රී ලංකාවට පොහොසත් විය නොහැක," යනුවෙන් ෆකූරි වක්රව පැවසීය.
ශ්රී ලංකාවේ ආකර්ෂණීය සමාජ දර්ශකයන් වන අඩු දිළිඳුකම, ශක්තිමත් මානව සංවර්ධන ප්රතිඵල සහ දකුණු ආසියාවේ ඉහළම ඒක පුද්ගල ආදායමක් තිබීම ඔහු පිළිගත්තේය. එහෙත් ඔහු රට විස්තර කළේ හානිකර විරුද්ධාභාසයක සිරවී ඇති බවයි: එනම් කැපී පෙනෙන සංවර්ධන ජයග්රහණ, ප්රතිපත්තිවල අනුකූලතාවක් නොමැතිකම සහ පුනරාවර්තන ආර්ථික අර්බුද (2022 දී මෑතකදී සිදු වූ අර්බුදය ද ඇතුළුව) මගින් නැවත නැවතත් ආපස්සට හරවනු ලබන බවයි.
හැකියාව සහ අලුත් කිරීම පොරොන්දු වෙමින් බලයට පත් වූ රජයකට IFC හි තක්සේරුව අපහසුතාවයට කරුණකි. වසරකට පසුව, ව්යාපාරික නායකයින් චෝදනා කරන්නේ පරිපාලනය ව්යුහාත්මක දුර්වලතාවලට මුහුණ දීම වෙනුවට ප්රතිරූපය කළමනාකරණය කිරීම කෙරෙහි පමණක් අවධානය යොමු කර ඇති බවයි.
තරඟකාරීත්වය සහ ප්රතිසංස්කරණ පිළිබඳ නිල කතාබහ පැවතියද, ආරක්ෂණවාදී ආකල්ප, නියාමන බාධක සහ ප්රමාද වූ තීරණ ගැනීම් මගින් 'අභ්යන්තරය දෙස බලන මානසිකත්වයක්' පවතින බවට වන මතය තහවුරු කර ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ ජාත්යන්තර සන්නාමය හරිත තිරසාරභාවය, අපනයන දිශානතිය සහ ගෝලීය ප්රාග්ධනය සඳහා විවෘතභාවය දෙසට යොමු විය යුතු බව ෆකූරි අවධාරණය කළේය.
ඩිජිටල් සේවා, කෘෂි ව්යාපාර, විශේෂිත නිෂ්පාදන සහ විවිධාංගීකරණය වූ සංචාරක ව්යාපාරය තුළ "විශිෂ්ටත්වයේ කේන්ද්රස්ථාන" (islands of excellence) සංවර්ධනය කරන අතරම, කලාපීය ප්රතිනැව්ගත කිරීමේ මධ්යස්ථානයක් (transshipment hub) ලෙස ක්රියා කිරීමට රටට ඇති හැකියාව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, ප්රතිපත්තිවල ස්ථාවරත්වය සහ ව්යාපාරික පරිසරයේ අඛණ්ඩ දියුණුවකින් තොරව මෙම අභිලාෂයන් කිසිවක් ළඟා කර ගත නොහැකි බව ඔහු පැහැදිලි කළේය.
පාලනය පිළිබඳ ගැටළු තිබියදීත්, උපදේශන කටයුතු සහ කෙටි කාලීන මූල්යකරණයට අමතරව සමාගම් දොළහක් පමණ හරහා ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 270ක පමණ දිගුකාලීන ආයෝජන පවත්වා ගනිමින් IFC ශ්රී ලංකාව තුළ සිය සැලකිය යුතු නියෝජනයක් පවත්වාගෙන යයි. මෙම කැපවීම පිළිබිඹු කරන්නේ වත්මන් ප්රතිපත්ති සම්පාදනය අනුමත කිරීමකට වඩා රටේ යටින් පවතින විභවය කෙරෙහි ඇති විශ්වාසයයි.
ෆකූරිගේ පණිවිඩය ශ්රී ලංකා නායකත්වයට සෘජු අභියෝගයකි: එනම් ස්ථාවරත්වය පමණක් සාර්ථකත්වය නොවේ. බාහිර ලෝකය දෙස බලන ප්රතිපත්ති, විශ්වසනීය ප්රතිසංස්කරණ සහ පාලනයේ නිහතමානීකම නොමැතිව, ශ්රී ලංකාව හුරුපුරුදු චක්රයක් නැවත නැවතත් සිදු කිරීමේ අවදානමට ලක් වේ - තාවකාලික සුවය ලැබීම සහ පසුව නැවතත් පිරිහීම එම චක්රයයි.
මුල් පුවත:
