ආර්ථික

මානව හිමිකම් චෝදනා යටතේ 2010 වසරේ අගෝස්තු මස සිට ශ්‍රී ලංකාවට  GSP+ සහනය අහිමිව ගිය අතර 2017 මැයි මස නැවත එම සහනය ලබා ගන්නා තෙක් රු.බි. 150-250 ක් පමණ අපනයන ආදායමක් රටට අහිමි විය.

රටට සිදුවූ හානිය පිළිබඳව පූර්ණ විශ්ලේශනයක් සිදු කිරීමට අපහසු වුව ද ශ්‍රී ලංකාවේ තරඟකරුවන් යුරෝපා සංගමයට අයත් රටවල වෙළඳපොළ තුළ ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය දෙස බැලීමේ දී අනෙකුත් ආසියාතික තරඟකරුවන්ට සාපේක්ෂව ශ්‍රී  ලංකාවට සිදුවූ හානිය පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබාගත හැකිය. 

ජාත්‍යන්තර වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයේ තොරතුරු වලට අනුව වියට්නාමය, පාකිස්තානය සහ කාම්බෝජය 2009 දී ශ්‍රී ලංකාවට පසුපසින් පැවති අතර ශ්‍රී ලංකාව මඟින් යුරෝපා සංගමයේ රටවලට සිදු කළ අපනයනවල වටිනාකම ඇ.ඩො. බිලියන 2.3 ක් වන විට වියට්නාමය, පාකිස්තානය සහ කාම්බෝජය යුරෝපා සංගමයේ රටවලට  සිදුකරන අපනයනවල වටිනාකම් පිළිවෙලින් ඇ.ඩො. බිලියන 2.1 , 1.5 සහ 1.09 ක් විය. 

කෙසේ වුවද 2015 වන විට යුරෝපා සංගමයේ රටවල්වලට සිදුකරන ඇඟළුම් අපනයනවල  වටිනාකම වියට්නාමය ඇ.ඩො. බිලියන 3.9 දක්වා ද , පාකිස්තානය ඇ.ඩො. බිලියන 2.9 දක්වා ද කාම්බෝජය ඇ.ඩො. බිලියන 3.7 දක්වා ද ඉහල නංවා ඇති අතර ශ්‍රී ලංකාවේ එම අගය ඇ.ඩො. බිලියන 2.4 ක් වැනි  පහළ මට්ටමක පවති.

2017 මැයි 19 සිට බලපවත්වන පරිදි යුරෝපා සංගමය ශ්‍රී ලංකාවට  GSP+ සහනය නැවත ලබා දී ඇත. වැදගත්ම කරුණ වන්නේ මෙමඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන වලට යුරෝපා සංගමයේ වරණීය වෙළඳ ප්‍රවේශ පහසුකම් සහිත බංගලාදේශය, පාකිස්තානය වැනි අසල්වැසි රටවල් මෙන්ම අප්‍රිකාවේ සහ දකුණු ඇමරිකාවේ රටවල් කිහිපයක් සමඟ සමාන පසුබිමක තරඟ කිරීමට හැකියාව ලැබීමයි.

විවිධ ක්ෂේත්‍රයන්ට අපනයන බදු සහන ලැබී ඇති අතර බොහෝ ඇගළුම් කාණ්ඩවලට අදාළ බදු 9.6% සිට 0% දක්වා අඩු වී ඇත. තවද, මුහුදු ආහාර සඳහා වන බදු 18.5% සිට 0% දක්වාද නැවුම් සහ සකසන ලද පළතුරු සහ එළවළු ක්ෂේත්‍රයේ බදු 12.5% සිට 0% දක්වා ද පෝසිලේන් සහ සෙරමික් භාණ්ඩ ක්ෂේත්‍රයේ බදු 8.4% සිට 0 % දක්වාද සෙල්ලම් භාණ්ඩ ක්ෂේත්‍රයේ බදු 1.2% සිට 0% දක්වා ද අඩු වී ඇත.

GSP+ සහනය පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණය

GSP+ සහනය ලබා දෙන්නේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල මානව හිමිකම්, කම්කරු, තිරසාර සංවර්ධනය සහ යහපාලනය සඳහා වන මූලික ජාත්‍යන්තර සම්මුතියන් 27 ක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට කැපවීමට දිරිදීමක් වන අතර එමඟින් එම රටවල අපනයන වලට බදු සහනයක් ලබා දේ. මෙහිදී තත්වයන් 2ක් යටතේ රටේ අවධානම සලකා බලනු ලැබේ. 

එනම් අදාල රට වෙළඳපොළ තුල තරඟකාරී නොවීම ( ආනයන අනුපාතය යුරෝපා සංගමයේ සමස්ත ආනයනයෙන් 6.5% ට වඩා අඩු වීම ) සහ එරටට විවිධාංගිකරණය වූ අපනයන පදනමක් නොමැති වීමයි (යුරෝපා සංගමය එරටින් ආනයනය කරන සමස්ත GSP+ ආනයනවලින්  75%කට වැඩි ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදන 7කට සීමා වීම).

යුරෝපා සංගමයට සිදු කරන අපගේ ප්‍රධාන අපනයනය වනුයේ ඇඟළුම්ය. GSP+ සුදුසුකම ලබා ගැනීමට ප්‍රභව නීතී යටතේ ඇඟළුම් සඳහා භාවිතා කරන රෙදිවල ප්‍රභවය ශ්‍රී ලංකාව වීම හෝ ප්‍රාදේශීය සමුච්චිතකරණය යටතේ GSP+ සහනය සඳහා සුදුසුකම් ලැබීම සඳහා චීනය වැනි රටවලින් රෙදි ආනයනය කිරීමට වඩා ශ්‍රී ලංකාව තුළ නිෂ්පාදනය කරන රෙදි සඳහා ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇති විය හැක.

යුරෝපා සංගමය මගින් සිදුකරන ආවර්තක විමර්ශනයන්හී දී එකඟ වූ මානව හිමිකම් සහ යහපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක වීමට අදාලව තදබල ගැටළු ඉදිරිපත් නොවන තෙක් ශ්‍රී ලංකාවට GSP+ සහනය සඳහා සුදුසුකම් පවති. තවද ලෝක බැංකු වර්ගීකරණය අනුව ශ්‍රී ලංකාව ඉහළ මැදි ආදායම් ලබන රටක් බවට පත් වී වසර 3 තිස්සේ එම තත්ත්වය පවත්වාගෙන යා හැකි නම්, ශ්‍රී ලංකාව තවදුරටත් GSP+ සහනය සඳහා යෝග්‍ය නොවේ. එම නිසා ශ්‍රී ලංකාවට 2023 දක්වා GSP+ සහනය ලැබෙනු ඇත.

GSP+ ප්‍රතිස්ථාපනයෙන් 12 මසකට පසු

·         GSP+ ලබාගෙන මාස 12කට පසු ශ්‍රී ලංකාව යුරෝපා සංගමයට සිදුකරන සමස්ත අපනයන 11%කින් වැඩි වී ඇත.

·         අපනයනවලින් 60%කට පමණ ආසන්න දායකත්වයක් දක්වන ඇගළුම් අපනයන 8%කින් ඉහළ ගොස් ඇත.

·       අපනයන ආදායමට වඩා ඇඟළුම් අපනයන ඒකක ප්‍රමාණය 1-2% ක් පමණ ඉහළ ගොස් ඇති අතර එමඟින් තරමක මූල්‍ය වාසියක් පාරිභෝගිකයාට ද අත්වී ඇති බව පෙනී යයි.

·      පසුගිය මාස 2 තුළ අපනයන ශක්තිමත් වී ඇත. ඇස්තමේන්තුගත කර ඇති ලෙස ඇඟළුම් ක්ෂේත්‍රයේ රැකියා ප්‍රමාණය 7500 කින් පමණ ඉහළ ගොස් ඇත ( දේශීයව නිපදවන ලද රෙදි හැරුණු කොට).

·      ඇඟළුම් ක්ෂේත්‍රයේ ඉලක්කගත ඉහළ යාම  ඇ.ඩො. මිලියන 500 කි. ඉන් ප්‍ර 1/3 ක් එනම් ඇ.ඩො. මිලියන150 ක වැඩි වීමක්  දැනටමත් ලඟා කරගෙන ඇත.

·       වෙනත් සැලකිය යුතු වර්ධනයක් පෙන්වන ක්ෂේත්‍ර වනුයේ ධීවර නිෂ්පාදන හා ටයර් යන ක්ෂේත්‍රයි.

·         GSP+ නැවත ලබා ගැනීම සහ යුරෝපා මත්ස්‍ය තහනම ඉවත් කිරීම මඟින් මත්ස්‍ය අපනයනය දෙගුණයක් දක්වා ඉහළ  ගොස් ඇත (ව්‍යාපාර සබඳතා ප්‍රතිස්ථාපනය වීම සහ නව ඇනවුම් ලැබීම).

·      රබර් ටයර් සහ අත්වැසුම් අපනයන ඒකක  ප්‍රමාණයේ වර්ධනය අපනයන වටිනාකමේ වර්ධනයට වඩා අඩු වන අතර එය  මිළ  ඉහළ යාම හෝ  යූරෝ මුදලෙහි  අගය ශක්තිමත් වීමේ ප්‍රතිඵලයක් බව අනුමාන කළ හැකිය.

·         ජර්මනියට හා ප්‍රංශයට සපයන සේවා අඩු වීම හේතුවෙන් (ශ්‍රී ලංකා ගුවන් සේවයට ආහාර සැපයීමට ඇතුලත්ව) සැකසූ  ආහාර අපනයන ක්ෂේත්‍රය පහල ගොස් ඇත.

තායිලන්ත ආයෝජකයන් වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ විශේෂ ආයෝජන හා කර්මාන්ත කලාපයක් පිහිටුවීමටත්, ද්විපාර්ශවික සහයෝගයෙන් සංචාරක කර්මාන්තය ප්‍රවර්ධනය කරලීම සඳහා එක්ව කටයුතු කිරීමටත් තායිලන්තය සහ ශ්‍රී ලංකාව එකඟත්වයකට පැමිණ ඇති බව වාර්තා වෙයි.

මෙම එකඟතාවය ඇති කර ගනු ලැබූයේ අද (13 වන දා) පෙරවරුවේ අරලියගහ මන්දිරයේ දී තායිලන්ත අග්‍රාමාත්‍ය ප්‍රයුත් චන් ඔ චා (HE Prayut Chan-o-cha) සහ ශ්‍රී ලංකා අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ යන මහත්වරු ප්‍රමුඛ දෙරටේ නියෝජිතයින් අතර පැවැති ඉහළ පෙළේ සාකච්ඡාවලදීය.  
එසේම ථෙරවාදී බුදු දහම පවතින රටවල් වශයෙන්, බෞද්ධ සංචාරකයන් වැඩි වැඩියෙන් ආකර්ශනය කර ගැනීමේ අවස්ථා පිළිබඳව ද මෙහිදී අවධාරණය යොමු කර තිබේ.

එහිදී දෙරට අතර සබඳතා ශක්තිමත් කරලීමේ අවශ්‍යතාව ගැන ද වැඩි අවධානයක් යොමු කර තිබේ.

ඉන්දීය සාගර කලාපයේ කේන්ද්‍රස්ථානයක් ලෙස වර්ධනය වීමේ ශ්‍රී ලංකා ඉලක්කය සම්බන්ධයෙන් ද මේ සාකච්ඡාවේ දී අවධානය යොමුකර තිබෙන අතර දෙරට අතර ආර්ථික, සංස්කෘතික හා සමාජයීය සබඳතා ඉදිරියට වඩ වඩාත් වර්ධනය කරලීමේ අවකාශයන් පිළිබඳව ද දෙරටේ අගමැතිවරුන් අදහස් හුවමාරු කරගෙන ඇත.

සහාය මහාචාර්ය නරප්රොන් චන් ඔ චා (Mrs. Naraporn Chan-ocha) මහත්මිය, විදේශ අමාත්‍ය දොන් ප්‍රමුද්විනායි (Mr. Don Pramudwinai) මහතා, නියෝජ්‍ය වෙළඳ ඇමතිනී චුතිමා බුන්‍යප්‍රබසරා (Ms. Chutima Bunyapraphasara) මෙනෙවිය, අග්‍රාමාත්‍ය ලේකම් ජෙනරාල් විලාස් අරූන්ශ්‍රී (General Wilas Aroonsri) මහතා තායිලන්ත පාර්ශවය නියෝජනය කරමින් මෙම අවස්ථාවට එක් වූ අතර, ශ්‍රී ලංකා පාර්ශවය නියෝජනය කරමින් මහාචාර්ය මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ මහත්මිය, විදේශ අමාත්‍ය තිලක් මාරපන, සංවර්ධන උපායමාර්ග හා ජාත්‍යන්තර වෙළඳ අමාත්‍ය මලික් සමරවික්‍රම, කම්කරු හා වෘත්තීය සමිති සබඳතා අමාත්‍ය රවි සමරවීර,  සංවර්ධන උපායමාර්ග හා ජාත්‍යන්තර වෙළඳ නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය සුජීව සේනසිංහ හා අග්‍රාමාත්‍ය ලේකම් සමන් ඒකනායක යන මහත්වරු මේ අවස්ථාවට සහභාගී වූහ.

ජූලි මස අවසානය වන විට අප රටේ දළ විදේශ සංචිතය අමෙරිකානු එක්සත් ජනපද ඩොලර් බිලියන 8.4ක් දක්වා වර්ධනය වී ඇතැයි ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ අධිපති ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි ප්‍රකාශ කරයි.

වසර 2017 අවසානයේ රටේ දළ නිල සංචිතය ඩොලර් බිලියන 8.0 ක්ව පැවැති බව කී අධිපතිවරයා, ඉදිරියේදී විදේශ සංචිතය ඉහළ යෑමට චීන සංවර්ධන බැංකුව මගින් ලබාගන්නා ඩොලර් බිලියන 1.5ක මුදල, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ විස්තීරණ ණය පහසුකමේ පස්වැනි අදියරේ මුදල් ලැබීම,  විදේශ ආයෝජන ගලා ඒම සහ ඩොලර් බිලියන 1ක් වටිනා ස්වෛරීත්ව බැඳුම්කරයක් නිකුත් කිරීම මූලික වශයෙන් හේතුවන බව ද කියා සිටියේය.

වසර 2018 නිමාවන විට මෙම සංචිත ඩොලර්  බිලියන නවය දක්වා ඉහළ යනු අැතැයිද  අධිපතිවරයා අනාවැකි පළ ක‍ෙළ්ය.

කොළඹ කොටුව පිහිටි ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මූලස්ථානයේ පසුගියදා පැවැති ‍මුදල් ප්‍රතිපත්ති තීරණ දැනුම්දීමේ මාධ්‍ය හමුවට එක්වෙමින් අධිපතිවරයා මේ බව ප්‍රකාශ කෙළේය.

මෙහි දී ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයේ ඉදිරි කාලයේ ක්‍රියාකාරීත්වය පැහැදිලි කළ අධිපතිවරයා, යහපත් කාලගුණික තත්ත්වයන් හේතුකොට ගෙන 2018 වසරේ දෙවැනි භාගයේ දී කෘෂිකර්මාන්තයේ වර්ධනයක් සිදුවනු ඇතැයි ද, සමස්තයක් ලෙස ආර්ථිකය සියයට 4.0 කින් වර්ධනය වනු ඇතැයි ද කීය.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල මඟින් මේ වසරේ ජූලි මස නිකුත් කළ ලෝක ආර්ථික දැක්මෙහි පවා දක්වා තිබෙනුයේ නැඟී එන ආර්ථිකයන් සහිත රටවල් ආර්ථික වර්ධනයක් සිදුවන බවය.

ශ්‍රී ලංකාව මෑතක දී රත්‍රන් හා කුඩා වාහන ගෙන්වීමට වැය වන අධික විදේශීය විනිමය නතරකොට දැමීම ඉලක්කකොට සිදුකළ ආනයන හා නිෂ්පාදන බදු සංශෝධනය නිසා අමෙරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියල අවප්‍රමාණය වීම මන්දගාමී වීමට හේතු වී ඇතැයි ද අධිපතිවරයා කීය.

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය වත්මන් ආර්ථික ක්‍රියාකාරීත්වය සලකා බලා ‍තව දුරටත් ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතික නොවෙනස්ව තබාගැනීමට තීරණය කළ බව ද අධිපතිවරයා සඳහන් කෙළේය.

දේශීය ඛනිජ තෙල් මිල ඉහළ නැංවීම, මිල උච්ඡාවචනය සහිත ආහාර මිල ගණන් ඉහළ යෑම මත මෑතක දී උද්ධමනය ඉහළ ගියද, මේ වසර නිමවන විට එය සියයට 4.6 මට්ටමේ පවතිනු ඇතැයි ද අධිපතිවරයා මෙහි දී අනාවැකි පළ කෙළේය.

වැව් දහසක් -  ගම් දහසක් සංවර්ධන වැඩසටහන ඊයේ (12) නිකවැරටිය මහගිල්ල ගල්කඩවල වැවේදී ආරම්භ කෙරුණි.

කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය මහින්ද අමරවීර ගේ සංකල්පයක් පරිදි ක්‍රියාත්මක වන "අපි වවලයි අපි කන්නේ" කඩිනම් කෘෂිකාර්මික වැඩසටහන යටතේ ක්‍රියාත්මක වන මෙම වැඩසටහන තුන්වන වැඩපිළිවෙළයි.

මෙම වැඩසටහනට සමගාමීව දිවයින පුරා වැව් ඊයේ (12) දිනයේ වැව් 300කට අධික ප්‍රමාණයක් සංවර්ධනය කිරීම ආරම්භ කර තිබේ.

මේ යටතේ කුඩා වැව් 370ක් පළමු අදියර යටතේ සංවර්ධනය කෙරෙන අතර මේ වැඩපිළිවෙළ සඳහා වැයවන මුදල රු.මි.9000කි.

මෙහිදී අමරවීර අමාත්‍යවරයා සඳහන් කළේ ජනාධිපතිවරයාගේ ග්‍රාම ශක්ති වැඩපිළිවෙළ යටතේ වැව් සංවර්ධනය සඳහා රු.මි. 12,000ක් සහ ගම්මාන සංවර්ධනය සඳහා රු.මි. 65,000ක මුදලක් ලබා දී ඇති බවයි.

අපි වවලයි - අපි කන්නේ වැඩපිළිවෙළ යටතේ කොස්පැළ දසලක්ෂයක් රෝපණය කිරීමේ වැඩසටහන සඳහා කොස්පැළ වගා කිරීමේ කටයුතු ද මෙදිනම ආරම්භ විය.

වැඩිදුරටත් අදහස් දක්වමින් අමාත්‍යවරයා සඳහන් කළේ සිරගතව සිටින නම ගිය කුඩු ජාවාරම්කරුවන් සිරගතව සිටින අතරේම කුඩු ජාවාරමේ නිරත වන අතර ඔවුන්ට මරණ දඩුවම ලබාදීමට ජනාධිපතිවරයා ගත් තීන්දුවට සමස්ත අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ ම ඒකමතික අනුමැතිය ලැබී ඇති බවත් ඊට එරෙහිව මේවන විට සමාජය තුළ මතවාද පළවන අතර තරුණ ප්‍රජාව කුඩු වසංගතයට නතු කොට ගත් පිරිසෙන් රටක් යහපත් නොවන බැවින් රජය ගත් තීරණය කිසිසේත් නොහරන බවත් කුඩුජාවාරම්කරුවන්ට මරණ දඬුවම ලබාදීර අනිවාර්යයෙන් ක්‍රියාත්මක කරන බවයි.

මේ අවස්ථාවේදී අභ්‍යන්තර සබඳතා වයඹ සංවර්ධන හා සංස්කෘතික සබඳතා අමාත්‍ය එස්.බී.නාවින්න සහ නිවාස හා ඉදිකිරීම් නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය ඉන්දික බණ්ඩාරනායක යන ඇමතිවරුන් අදහස් පළ කර ඇත.

අමාත්‍යංශයේ ලේකම් බී.විජයරත්න, ගොවිජන සංවර්ධන කොමසාරිස් ජනරාල් ඩබ්.එම්.එම්.බී.වීරසේකර සහ අතිවිශාල ජනතාවක් මේ අවස්ථාවට සහභාගි වුහ.

ශ්‍රී ලංකාවේ දැනට ක්‍රියාත්මක ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ආයතන නියාමනය සඳහා නව නීතිරීති සම්පාදනය කරනු ලබන බව මුදල් හා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍ය මංගල සමරවීර  පැවසීය. 

ඊයේ (02) පැවති මාධ්‍ය හමුවක දී අමාත්‍යවරයා මේ බව අනාවරණය කරන ලදී.

මෙහිදී වැඩිදුරටත් අදහස් දක්වමින් මුදල් හා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍ය මංගල සමරවීර  මෙසේ කියා සිටියේය.

“නියඟය පැවතුන දිස්ත්‍රික්ක 12 ක රුපියල් ලක්ඹයට හෝ ලක්ෂ්යට අඩු ණය මුදල් ක්ෂුද්‍ර ලබාගෙන ක්ෂුද්‍ර ණය උගුලකට හසු වූ කාන්තාවන් 75,000 කට අගෝස්තු 01 සිට ඒ ණය සියල්ල කපා හරිමින් සහණ ලබා දෙන්නට රජය තීරණය කර තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම Lanka Micro finance practinories association සංවිධානයේ සාමාජිකයින් වන ෆිනෑනස් සහ මයික්‍රෝ ෆිනෑන්ස් කොම්පැනිවලින් ණය ලබා ගෙන ඇති අයට මෙම ණය සහනය ලබා දෙන්න අපි තීන්දු කළා.“

“2018 ජූනි 30 විට මාස 03 ක හිඟ ණය මුදල් ඇති නියඟය බලපෑ ප්‍රෙද්ශවල කාන්තාවන් සඳහා මෙම ණය මුදල් අපි ලබාදෙනවා. දිස්ත්‍රික්ක 12 ක. රුපියල් ලක්ෂයක් වන තෙක් සියලු දෙනාගේම ණය රජය විසින් වසර 5 ක් අතුළත කොටස් වශයෙන් එම සමාගම්වලට ගෙවන්න තීන්දු කළා. එම සමාගම් මෙම මුදලට එකතු වූ පොළිය සම්පූර්ණයෙන්ම කපන්න පොරොන්දු වුණා.“

“අපි මයික්‍රෝ ෆිනෑන්ස් සහ ෆිනෑන්ස් සමාගම් එක්ක සාකච්ඡා කරලා එකගතාවයක් ඇති කර ගත්තා මින් ඉදිරියටත් අලුත් ක්ෂුද්‍ර ණය ලබා දීමේ දී වාර්ෂික පොළිය 35% කට සීමා කරන්න. සමහර ආයතන 220% ක් දක්වා කාන්තාවන්ගෙන් පොළී අරගෙන තියෙනවා.“

“ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ණය ලබා දෙන ආයතන සිය කැමැත්ත පරිදි අධික පොළියට ණය ලබා දීම සිදුකළා. අසරණ ගැමි කාන්තාවන් මොවුන්ගේ ඉලක්කය වුණා. රජයක් හැටියට අපි දැනටමත් විශේෂ කමිටුවත් පත් කරලා තියෙනවා, මයික්‍රෝ ෆිනෑන්ස් ඇසෝෂියේෂන් එක්කත් කතා කරලා , ඉදිරියේ දී මේ වගේ ණය උගුල්වලට හසු නොවන ආකාරයට මේ ආයතන කටයුතු කිරීම සඳහා අලුත් නීතිරීතිත් සම්පාදනය කරනවා.“

ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත‍්‍රික් සංවර්ධන මහ සැලැස්ම යටතේ  අන්තර්ජාතික ගුවන්තොටුපොළක් ඉදිකිරීමට රජය සැළසුම් කර තිබේ.

ත‍්‍රිකුණාමලය දිස්ත‍්‍රික් සංවර්ධන මහ සැලැස්ම අග‍්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතාගේ ප‍්‍රධානත්වයෙන් කොළඹ අරලියගහ මන්දිරයේ  ඊයේ (11)  එළිදැක්වු අවස්ථාවේදි මේ බව අනාවරණය කෙරිණි.

වර්ෂ 2050දී අවසන් කිරිමට නියමිත  ත‍්‍රිකුණාමලය දිස්ත‍්‍රික් සංවර්ධන මහ සැලැස්මේ මූලික අදියර 2025 වසරේදි අවසන් කිරිමට නියමිතය.
මෙම වැඩපිළිවල යටතේ  අන්තර්ජාතික ගුවන්තොටුපොළක් ඉදිකිරීමට අමතරව අන්තර් ජාතික ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රිඩාංගනයක්, ත‍්‍රිකුණාමලය වරාය දියුණු කිරීම, සංචාරක වැඩසටහන් දියුණු කිරීම ඇතුලූ වැඩසටහන් රැසක් ක‍්‍රියාත්මක කෙරේ.

සිංගප්පුරුවේ සුබානා ජුරෝන්  සමාගම හා මහනගර හා බස්නාහිර සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය එක්ව ත‍්‍රිකුණාමලය දිස්ත‍්‍රික් සංවර්ධන මහ සැලැස්ම සකස් කර තිබේ.

මෙම අවස්ථාවට විපක්ෂ නායක ආර්. සම්පන්දන්, මහ නගර හා බස්නාහිර සංවර්ධන අමාත්‍ය පාඨලී චම්පික රණවක, සංවර්ධන උපාය මාර්ග හා ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳ අමාත්‍ය මලික් සමරවික‍්‍රම, නැගෙනහිර පළාත් ආණ්ඩුකාර රෝහිත බෝගොල්ලාගම යන මහත්වරු  , සුබානා ජුරෝන්  ආයතනයේ නියෝජිතයෝ ඇතුලූ පිරිසක් සහභාගි වී සිටියහ.

දැනට කුඩා මූල්‍ය සමාගම් (ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය සමාගම්) විසින් පාරිභෝගිකයාට ණයදීමේදී අයකරන අධික වාර්ෂික පොලිය 30%කට සීමා කිරීමේ කටයුතු කඩිනම් කිරීමට මුදල් අමාත්‍යංශය තීන්දු කර ඇත. 

අමාත්‍යංශය මෙම තීන්දුව ගෙන තිබෙන්නේ  දැනට ග්‍රාමීය මට්ටමින් ජනතාවට ණය දෙන මෙබඳු ක්ෂුද්‍ර  මූල්‍ය සමාගම් 72%ක් තරම් ඉහළ වාර්ෂික පොලියකට ණය සපයන බවට රජය කළ විමර්ශනවලදී හෙළිදරව් වීම නිසාය. 

එහෙත් දැනට පිළිගත් වාණිජ බැංකුවල පවා ණය පොලී අනුපාතය 20ක පමණ මට්ටමේ පවත්නා බැවින් දිළිඳු ජනතාව සූරාකමින් අසීමිත  පොලී අයකිරීම වැළැක්වීමට රජය මෙම තීරණය ගෙන තිබේ.

සමහර රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන හා ප්‍රාදේශීය මූල්‍ය සමාගම් ගොවීන් සුළු ව්‍යාපාරිකයන් වැනි අයට මාසිකව 6ක (වාර්ෂික පොලිය 72කට) ණය නිකුත් කිරීමෙන් ග්‍රාමීය ණයගැති භාවය සීඝ්‍රයෙන් ඉහළ ගොස් ඇතැයි මුදල් අමාත්‍යංශයට වාර්තා වී තිබුණි.

මිල සූත්‍රයට ඉහළ ගිය ඉන්ධන මිල  අනුව අද(11) සිට ලංකා ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව විසින් බෙදාහරින ඉන්ධන සඳහාද බලපවත්වන බව රජයේ ආරංචිමාර්ග සඳහන් කරයි.

ඒ අනුව ඔක්ටේන් 92 වර්ගයේ පෙට්‍රල් ලීටරයක් රුපියල් 8 කින් සහ ඔක්ටේන් 95 වර්ගයේ පෙට්‍රල් ලීටරයක් රුපියල් 7 කින් ඉහළ යනු ඇත.
සුපර් ඩීසල් ලීටරයක මිල වැඩිවන්නේ රුපියල් 10 කිනි.

මේ අතර ලංකාදීප පුවත්පත වාර්තා කරන්නේ ඊයේ (10) පැවති කැබිනට් මණ්ඩල හමුවේදී ඉහළ ගිය ඉන්ධන මිල සම්බන්ධව වාද විවාද මතුවූ බවය.

එම වාර්තාව පහත දැක්වේ.

මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ඉකුත්දා ඉන්ධන මිල වැඩි කළ ආකාරය අද (10) පැවැති කැබිනට් රැස්වීමේ දී ජනාධිපතිවරයාගේ හා ඇමැතිවරුන්ගේ දැඩි දෝෂ දර්ශනයට හා විවේචනයට ලක්වු බව රජයේ අරංචි  මාර්ග සඳහන් කරයි.

ඉන්ධන මිල වැඩි කළ ආකාරය සම්බන්ධයෙන් එහිදී අදහස් දක්වා ඇති ජනාධිපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේන මහතා ඉන්ධන මිල වැඩි කළ අවශ්‍යතාවය පිළිබඳව තමන් දැනුවත් කර නොතිබු බව පවසා ඇත.

උදේට එක මිල ගණනක් කියා සවසට ඊට වඩා වැඩි ගණනකින් ඉන්ධන මිල නංවා ඇති බවත් මෙයින් තමාත් ආණ්ඩුවත් අපහසුතාවයට පත් වු බව ජනාධිපතිවරයා ප්‍රකාශ කර තිබේ.

එහිදී අදහස් දක්වා ඇති මුදල් ඇමැති මංගල සමරවීර මහතා ඉන්ධන මිල ගණන් වැඩි කිරීම ගැන රාජ්‍ය ඇමැති එරාන් වික්‍රමරත්න මහතා ජනාධිපතිවරයා දැනුවත් කළේ යැයි ප්‍රකාශ කර ඇත.

මංගල සමරවීර ඇමැතිවරයාගේ ප්‍රකාශය සම්බන්ධයෙන් අදහස් දක්වා ඇති ජනාධිපතිවරයා ඉන්ධන මිල රුපියල් හතරකින් පහකින් වැඩිකරන බව එරාන් වික්‍රමරත්න මහතා තමාට දැනුම් දුන්න ද ඉන්ධන මිල වැඩිකර ඇත්තේ හතරකින් පහකින් නොව රුපියල් හත අටකින් බව පවසා ඇත.

මේ අතර අදහස් දක්වා ඇති ඛනිජ තෙල් කර්මාන්ත ඇමැති අර්ජුන රණතුංග මහතා තමා ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව බාර ඇමැති වුවද ඉන්ධන මිල වැඩි කරන තෙක් ඒ බව දැන නොසිටි බව සඳහන් කර ඇත.

ඉන්ධන මිල සංශෝධනය කිරීමේදී බලය ඇත්තේ තම අමාත්‍යංශයට බවද ඇමැති රණතුංග මහතා ප්‍රකාශ කළ බව වාර්තා වේ.

ඊට පිළිතුරු දී ඇති මුදල් ඇමැතිවරයා මුදල් අමාත්‍යංශය ඉන්ධන මිල සංශෝධනය කලේ මිල සුත්‍රයට අනුව ඉන්ධන මිල මාස දෙකකට වරක් සංශෝධනය කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියට අනුව යැයි පවසා ඇත.

මෙහිදී අදාළ පාර්ශව දැනුවත් කිරීමේදී යම් ප්‍රමාදයක් සිදුවුයේ  නම් ඒ පිළිබඳ වගකිම තමා බාර ගන්නා බවද ඇමැති සමරවීර මහතා ප්‍රකශ කර තිබේ.

මේ අතර මිල සුත්‍රයට අනුව ඉන්ධන මිල මාස දෙකකට වරක් සංශෝධනය කරන්නේ නම් එය සිදුකළ යුත්තේ ජනාධිපතිවරයාගේ නියෝජිතයින් දෙදෙනාම සිටින කමිටුවකින් බවට ජනාධිපතිවරයා උපදෙස් දී ඇත.

මේ තත්වය අනුව ඉකුත් සතියේ බ්‍රහස්පතින්දා මධ්‍යම රාත්‍රියේදී සිදුකළ ඉන්ධන මිල ඉහළ දැමීම ඒ ආකාරයෙන්ම ක්‍රියාත්මක නොවී ඇති බවත් ඉන්ධන මිල වැඩි කරන්නේ නම් එය රුපියල් හතරකින් හෝ පහකින් වැඩි කරනු ඇති බවත් වාර්තා වේ.

මුදල් අමාත්‍යංශය ඔක්ටේන් 92 පෙට්‍රල් ලීටරයක මිල රුපියල් 8 කින් හා ඔක්ටේන් 95 පෙට්‍රල් ලීටරයක මිල රුපියල් 7 කින්ද ඩීසල් ලීටරයක මිල රුපියල් 9 කින් හා සුපර් ඩිසල් ලීටරයක මිල රුපියල් 10 කින් ද ඉකුත් 5 වැනි දා රාත්‍රීයේ සිට වැඩි කළ අතර ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ඊට පසුදින (06) පෙරවරුවේ දී එම මිල වැඩිවීම අත්හිටුවීය.

මුල්‍ය ආයතනයක් ලෙස පවත්වාගෙන ගිය ‘‘ස්ටෑන්ඩර්ඩ් ක්‍රෙඩිට් ෆිනෑන්ස් ලිමිටඩ්‘‘ ආයතනයේ බලපත්‍රය ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය විසින් පසුගිය 25 වනදා අවලංගු කර ඇත.

බලපත්‍රලාභී මුදල් සමාගමක් ලෙස පවත්වාගෙන ගිය ද ස්ටෑන්ඩඩ් ක්‍රෙඩිට් ෆිනෑන්ස් ලිමිටඩ් ආයතනය 2008 වසරේ සිට මුල්‍ය අර්බුදයකට ලක්වූ අතර ඉකුත් වසර දහයක කාලය පුරාම තැන්පත්කරුවන්ට සිය තැන්පත් මුදල් නැවත ගෙවීමට නොහැකි වී ඇතැයිද ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සඳහන් කරයි.

‘‘ද ස්ටෑන්ඩඩ් ක්‍රෙඩිට් ෆිනෑන්ස් ලිමිටඩ්‘‘ ආයතනයේ බලපත්‍රයට අමතරව කල්බදු මුල්‍ය කටයුතු කර ගෙනයෑමට ලබාදී තිබූ ලියාපදිංචි සහතිකයද අවලංගු කළ බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව නිවේදනය කරයි.

පුද්ගලයකු වාහනයක් නඩත්තු කරනවනම් සහ නිවාඩුවකට විදේශගත වනවානම් ඔහු බදු ගෙවන්න සුදුසු පුද්ගලයකු බවට පසුගියදා  ආදායම් කොමසාරිස් ජනරාල් සිදුකර තිබූ ප්‍රකාශය පදනම් කරගෙන විවිධ පාර්ශව විවිධ අදහස් දක්වා තිබිණ.

මේ ඒ සම්බන්ධව මහ බැංකුව සිදුකර ඇති කරුණු පැහැදිළි කිරීමකි.

කෙනෙකු වියදම් කරන මුදල ආදායම් ලෙස පෙන්වා නොමැති නම් එවැනි තොරතුරුවලින් බදු ගෙවන්න සුදුසු බවයි ඕනෑම රටක් ප්‍රකාශ කර තිබෙන්නේ.

වාහනයක් මිලදී ගන්නවනම් හෝ ඉඩමක් මිලදී ගන්නවනම් හෝ විදේශ ගත වනවානම් යම්කිසි ආකාරයකට වියදමක් කරන පුද්ගලයකු තමන්ගේ වියදම ආදායමට සරිලන පරිදි කර තිබෙන්නනේ නම්  කිසිදු ගැටළුවක් ඇති නොවේ නමුත් එසේ පේනවා නොමැතිව වියදම් කරනවනම් පුද්ගලයකු එයින් පැහැදිලි වන්නේ තමන්ගේ ආදායමට සරිලන පරිදි විදයම නිසි ලෙස ආදායම් බදු වෙත පෙන්නලා නොමැති බවයි.

ඒ සඳහා නව ක්‍රමවේදය අනුව හැම පුද්ගලයකුම තමන් කරන වියදම සොයා ගත හැකිය. ඒ වියදම අනුව එම පුද්ගලයා ආදායම පෙන්වා නැත්තම් ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවට තිබෙන අයිතිය අනුව මේ පුද්ගලයා යම්කිසි වියදමක් තිබේ නම් කෙසේද  මේ ආකාරයට ආදායමක් ලැබෙන්නේ එවිට යම්කිසි ආදායම් පිළිබඳ තක්සේරුවක් කරන්න පුළුවන් ආදායම අඩුවෙන් පෙන්වා ඇත්නම් ආදායම් බදුවලට යටත් වෙන්න පුළුවන්. ඒ ආකාරයට සෑම රටකම මෙම ක්‍රමවේදය භාවිතා වේ.  නමුත් අදහස රටයනවානම් වාහනයක් ගන්නවනම් බදු ගෙවන එ ගැන කිසිදු අදහසක් නැත අදහස නම් ඕනැම අයෙක් බදු ගෙවනවනම් තම්නගේ ආදායම අනුව වියදම පෙන්නන්න ඕන කෙනෙකු ආදායමට සරිලන ආකාරයට නොවන පරිදි වියදම කරනවනම් එයින් නොපෙන්න වු ආදායම් තිබෙන බව අදහස් කෙරේ.

දැනට ක්‍රියාත්මක කළුගඟ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය සඳහා වූ අපේෂිත වියදම බලාපොරොත්තු නොවූ භූවිද්‍යාත්මක තත්වයන් ඇතුලු විවිධ හේතූන් මත ඉහල ගොස් ඇති බැවින්  සංවර්ධනය සඳහා වන සෞදි අරමුදල (SFD) විසින් එහි  හිඟයෙන් කොටසක් මූල්‍යයනය කිරීම සඳහා සෞදි රියාල් මිලියන 60ක (ඇ.ඩො. මිලියන16, රුපි. මිලියන 2,560) අතිරේක ණය මුදලක් ලබා දීමට එකඟ වී ඇත.

සංවර්ධනය සඳහා වන සෞදි අරමුදල (SFD), අරාබි ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා කුවේට් අරමුදල (KFAED) හා ජාත්‍යන්තර සංවර්ධනය සඳහා වන ඔපෙක් අරමුදල(OFID) යන සංවිධානවල මූල්‍ය සහය ඇතිව කළුගඟ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය, මහවැලි සංවර්ධන හා පරිසර අමාත්‍යාංශය විසින් දැනට ක්‍රියාත්මක කරනු ලබයි.

යෝජිත කළුගඟ ජලාශයේ ජල ධාරිතාවය ඝන මීටර් මිලියන 265 වන අතර ඉන්  ඝන මීටර් මිලියන 100ක් වාර්ෂිකව මොරගහ කන්ද ජලාශයට හැරවීමට හැකිවේ. මෙම ව්‍යාපෘතිය යටතේ කළුගඟ ද්‍රෝණියේ හෙක්ටයාර 3000ක නව වාරි ප්‍රදේශයක් සංවර්ධනය  කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.  

මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා වූ අපේෂිත වියදම බලාපොරොත්තු නොවූ භූවිද්‍යාත්මක තත්වයන් ඇතුලු විවිධ හේතූන් මත සිදු කරන ලද සැලසුම් සංශෝධනයන් නිසා ඉහල ගොස් ඇති බැවින්  ඉහත පාර්ශවකරුවන් විසින් සපයන ලද අරමුදල් මෙම ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීම සදහා ප්‍රමාණවත් නොවන බව හදුනාගෙන ඇත.

අරමුදල් හිඟයෙන් ඉතිරි කොටස මූල්‍යයනය කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා රජය දැනටමත් අරාබි ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා කුවේට් අරමුදල(KFAED) සහ ජාත්‍යන්තර සංවර්ධනය සඳහා වන ඔපෙක් අරමුදල(OFID)  සමග ගිවිසුම් වලට එළඹ ඇත.

සෞදි රියාල් මිලියන 60ක් වූ අතිරේක ණය මුදලට අදාළ ගිවිසුම 2018 ජූලි මස 18 වන දින මුදල් හා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ දී අත්සන් කරන ලදි. මුදල් හා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ආචාර්ය ආර්.එච්.එස්.සමරතුංග මහතා සහ  සංවර්ධනය සඳහා වන සෞදි අරමුදලෙහි  (SFD)  නියෝජ්‍ය සභාපති හා කළමණාකාර අධ්‍යක්ෂ  යූසුෆ් ඉබ්රහීම් අල් අබිදුල්රහමාන් අල් බසාම්   මහතා  ගිවිසුමට අත්සන් තැබූහ.

 ශ්‍රී ලංකා - සිංගප්පූරු නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුමත් සමඟ සිංගප්පූරු ව්‍යවසායකයින්ගේ   ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජන අවකාශයන් වැඩිකිරීමට කටයුතු කරන බව සිංගප්පූරු අග්‍රාමාත්‍ය ලී ශින් ලූං (HE Lee Hsien Loong) පවසයි.

අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ  ප්‍රධාන දුත පිරිස සඳහා අද (09) දිවා භෝජන සංග්‍රහයක් පිරිනැමු අවස්ථාවේ සිංගප්පූරු අග්‍රාමාත්‍යවරයා මේ අදහස් පළ කර ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජනය සඳහා සිංගප්පූරුව තුළ ආයෝජනය සිදුකරන වෙනත් විදේශීය ව්‍යවසාකයින්ද උනන්දු කරවීමේ අවස්ථාව මෙම ගිවිසුම ඔස්සේ උදාවන බව සිංගප්පූරු අග්‍රාමාත්‍යවරයා වැඩිදුරටත් පේනවා දී ඇත.

නව තාක්‍ෂණය, දැනුම හා රැකියා අවස්ථා නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම ඔස්සේ වැඩි වැඩියෙන් ශ්‍රී ලාංකිකයන් වෙත ලබා ගැනීමට හැකි වන බව ද මෙහිදී අවධාරණය කර ඇති අතර එහිදී ශ්‍රී ලංකා අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා පෙන්වා දී ඇත්තේ ආර්ථික, පරිපාලන හා සමාජයීය ක්ෂේත්‍රයන්හිදී දෙරට සමීපව කටයුතු කිරීමෙන් දෙරටටම වාසිදායී අවස්ථා නිර්මාණය කර ගත හැකි බවයි.
 
සිංගප්පූරු පාර්ශවය නියෝජනය කරමින් ලී මහත්මිය, තොරතුරු හා සන්නිවේදන අමාත්‍ය එස්. ඊශ්වරන් (Hon. S. Iswaran), මිනිස්බල ඇමතිනී ජොසෆින් ටීඕ (Hon. Josephine Teo), ශ්‍රී ලංකාවේ සිංගප්පූරු තානාපති චන්ද්‍රා දාස් සහ අග්‍රාමාත්‍ය ප්‍රධාන පුද්ගලික ලේකම් ජෙෆ්රි සිඕ යන මහත්ම මහත්මීන් සහභාගී වූ අතර, ශ්‍රී ලංකාව වෙනුවෙන් මහාචාර්ය මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ, නගර සැලසුම් සහ ජල සම්පාදන අමාත්‍ය රවුෆ් හකීම්, නිවාස සහ ඉදිකිරීම් අමාත්‍ය සජිත් ප්‍රේමදාස, සංවර්ධන උපාය මාර්ග සහ ජාතන්තර වෙළඳ අමාත්‍ය මලික් සමරවික්‍රම, ඛණිජ තෙල් සම්පත් සංවර්ධන නියෝජ්‍ය ඇමතිනී අනෝමා ගමගේ, සිංගප්පූරුවේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති නිමල් වීරරත්න යන මහත්ම මහත්මීහු ද සහභාගී වූහ.

ඉන්දියාවේ සහය හා ආයෝජන ඇතිව ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක කෙරෙන ව්‍යාපෘතින් කිහිපයකම වැඩ කටයුතු මේ වසර තුළ දී ආරම්භ කෙරෙන බව ශ්‍රී ලංකා අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා සහ ඉන්දීය විදේශ ලේකම් විජේ කේශව් ගෝක්ලේ මහතා සමග ඊයේ (13) පෙරවරුවේ පැවති සාකච්ඡාවේ දී අනාවරණය විය.

අරලියගහ මන්දිරයේ දී පැවති මෙම සාකච්ඡාවේ දී ශ්‍රී ලංකාව තුළ ඉන්දීය ආයෝජන අවස්ථා වැඩි කරලීම සම්බන්ධයෙන් ද අවධානය යොමු කෙරිණි.

ශ්‍රී ලංකාව සහ ඉන්දියාව අතර ඇති කෙරෙන තාක්‍ෂණ හා වෙළඳ ගිවිසුම සම්බන්ධයෙන් ද දෙපාර්ශවය අදහස් හුවමාරු කරගත් අතර, උතුරේ අවතැන් වූවන් උදෙසා ඉන්දීය සහය ඇතිව ඉදි කෙරෙන නිවාස යෝජනා ක්‍රම පිළිබඳව ද සාකච්ඡා විය.

උතුරේ මාර්ග පද්ධතිය වැඩි දියුණු කරලීම සඳහා ඉදිරිපත් වීමට ඉන්දියාව කැමැත්තෙන් සිටින බව ද මෙහිදී අනාවරණය විය.

අත්අඩංගුවට පත්ව ඇති ඉන්දීය ධීවරයන් නිදහස් කර ගැනීම හා ඉන්දීය ආධාර ඇතිව ක්‍රියාත්මක වන "සුවසැරිය"  ගිලන් රථ සේවාව ලබා ඇති ප්‍රගතිය හා ප්‍රසාදය පිළිබඳව ද අවධානය යොමු කෙරිණි.

''සාමාන්‍යයෙන් මේක ලංකාවේ බදු ප්‍රතිපත්තිය හා බැඳුනු කාරණයක්. මොකද ලංකාවේ රාජ්‍ය ආදායමෙන් %86 ක් දැනටත් ලැබෙන්නේ වක්‍ර බදු මාර්ගයෙන්. සෘජු බදු මාර්ගයෙන් දැනට ලැබෙන්නේ %14 යි. සාමාන්‍යයෙන් දියුණු රටක මේක %40 ක් ලැබෙනවා සෘජු බදු මගින්.

සෘජු බදු වැඩි කිරීමට ආණ්ඩුව බදු පනතක් ගෙනාවා.  ඒ බදු පනත අපේක්ෂා කළේ ඒ සෘජු බදු ආදායම වැඩි කර ගන්න. නමුත් මේ වර්ෂයෙත් ඒ අපේක්ෂිත බදු ආදායම ලබාගැනීමට රටේ වෘත්තිකයන් සහ අනිත් අය ඒ සහයෝගය දැක්වුවේ නැහැ. (වැඩි ආදායම් ලාභීන්). එතකොට සිදුවන දෙයක් තමයි රටක පොදු සේවා පවත්වාගැනීම සඳහා අවශ්‍ය අරමුදල් සපයා ගැනීමට බදු අය කරගැනීමට සිදුවෙනවා. එම නිසා රජය සෘජු බදු නොලබන නිසා වැඩි ප්‍රමාණයක් පරිභෝජනය කරන භාණ්ඩ හා සේවා මත තමයි මේ බදු පටවලා තියෙන්නේ. දැන් ගත්තොත් එහෙම දුරකථන වෙන්න පුළුවන් පෙට්‍රෝලියම් වෙන්න පුලුවන්. ඒ මත බදු පටවන්නේ සෘජු බදු ගෙවන ප්‍රමාණය අඩු වීම නිසා.

දැන් අපි දැක්කා විපක්ෂය සමහර කණ්ඩායම් විසින් කියනවා ඒගොල්ලො ආවොත් වක්‍ර බදු වැඩි කරලා සෘජු බදු අඩු කරනවා කියලා. මොකද ඒගොල්ලො කියනවා ආදායම් බදු ගන්නේ නැහැ කියලා. ඒක එහෙම කරන්න බැහැ. මොකද සෘජු බදු අයකරන්නේ වැඩි ආදායම් ලාභීන්ගෙන්.
දැන් අපි ගත්තොත් පෙට්‍රෝලියම්වලට රටවල් බදු අයකරන්නේ ඒගොල්ලෝ සමස්ථ ජෛව ගෝලයට එකතු කරන කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය වැඩී. එතකොට ඒක පාවිච්චි කරනවා නම් වැඩියෙන් බදු අය කළ යුතුයි. දැන් අපි ගත්තොත් එහෙම ලංකාවේ තමයි මම හිතන්නේ ලෝකේ අඩුම පෙට්‍රෝලියම් මිල තියෙන්නේ. මොකද මේ පෙට්‍රෝලියම් සම්බන්ධවෙලා තියෙන්නේ දේශපාලන කාරණයක් එක්ක සහ සෘජුවම සාමාන්‍ය දුප්පත් ජනයාට සේවය කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක ආණ්ඩුව ඉන්නවා නම් අනිවාර්යයෙන්ම පෙට්‍රෝලියම් සඳහා මීට වඩා බද්දක් අය කළ යුතුයි.

සමහර බදු අය කිරීමේ පරමාර්ථ විදිහට තියෙනවා පරිභෝජනය අවම කිරීම. දැන් අද කොළඹ නගරය ගත්තොත් කොළඹ නගරයේ පොදු වාහනවල නෙවෙයි ගොඩක් අය එන්නේ පෞද්ගලික වාහනවල. ඒ පෞද්ගලික වාහනවල එන්න පහුගිය අවුරුදු දෙක තුන තුළ බලපෑව ප්‍රධාන කාරණයක් වුණෙත් මේ පෙට්‍රෝලියම් මිල අඩු වීම. ඒක නිසා ආණ්ඩුව මේක මේ වෙලාවේ ගත්ත වැදගත් තීන්දුවක් හැටියට තමයි මම දකින්නේ. මොකද මේ පෙට්‍රෝලියම්වලින් ගන්නා බදු මගින් පාරවල් හදන්න පුළුවන් පාරවල් නඩත්තු කරන්න පුළුවන්. මොකද කාරෙකක එන කෙනෙක් වැය කරනවාට වඩා අඩු මුදලක් තමයි බස් එකක එන කෙනෙක් වැය කරන්නේ. බස් එකක නම් සීයක් විතර එනවා. කාරෙකක එක්කෙනෙක් එනවා හැබැයි මාර්ගය ක්ෂය වන ප්‍රමාණය ගත්තොත් කාරෙකක එන කෙනා රජයට වැඩි පිරිවැයක් දරන්න වෙනවා. ඒ නිසා පෙට්‍රෝලියම් මිල වැඩි කිරීම මේ අවස්ථාවේ ආණ්ඩුව ගත් ඉතාම දූරදර්ශී පියවරක් විදිහට තමයි අපි දකින්නේ.

පාන් හැර සියලු බේකරි නිෂ්පාදනවල මිල හෙට මධ්‍යම රාත්‍රියේ සිට රුපියල් 5 කින් ඉහළ දමා ඇතැයි සමස්ත ලංකා බේකරි හිමියන්ගේ සංගමය පවසයි.එහි සභාපති එන්.කේ.ජයවර්ධන මාධ්‍යවෙත සඳහන් කර ඇත්තේ  බනිස්, මාළු පාන්, වියන්රෝල් මිල ඉහළ ගිය ආහාර අතර වන බව ය.

එසේම පාන් මිල සම්බන්ධයෙන් රජයෙන් සහනයක් අපේක්ෂා කරන බව ද ඔහු සඳහන් කර ඇත.

පසුගිය කාලයේ මහා පරිමාණයෙන් ලබාගෙන ඇති ණය වෙනුවෙන් මෙම වර්ෂයට නියමිත පොලී ගෙවීම් සඳහා දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ සමස්ත වාර්ෂික ආදායම ප්‍රමාණවත් නොවන බව දේශීය ආදායම් කොමසාරිස් ජනරාල්  අයිවන් දිසානායක පවසා ඇත.

ඒ බදු වගකීමක් නොව සමාජ යුතුකමක් යන මැයෙන් ගාල්ලේ පැවති සම්මන්ත්‍රණයකට එක්වෙමින්ය.

එහිදී පොලී ගෙවීම් සඳහා ආදායම් ප්‍රමාණවත් නොවීම හේතුවෙන්  බදු නිදහස් කිරීම අවම කර නව බදු පනත් ක්‍රියාත්මක කිරීමට සිදුව ඇති බවද ඔහු සඳහන් කර ඇත.

සම්මන්ත්‍රණයෙන්  අනතුරුව මාධ්‍ය වෙත අදහස් දක්වමින් දේශීය ආදායම් කොමසාරිස් ජනරාල් වැඩි දුරටත් සඳහන් කර ඇත්තේ වාහනයක් නඩත්තු කරන මෙන්ම, විදේශ සංචාරවල නියැලෙන  පුද්ගලයින් සඳහා ද  බදු ලිපිගොනුවක් විවෘත කිරීමට අවශ්‍ය බවය.

මේ වසරේ මුල් මාස 6 තුළ දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව රුපියල් බිලියන 310ක බදු ආදායමක් ලබා ඇතැයි එහි නියෝජ්‍ය කොමසාරිස් ජනරාල් නඳුන් ගුරුගේ  පවසයි

අපේක්ෂිත වාර්ෂික බදු ආදායමෙන් 40%ක බදු ආදායමක් වර්ෂයේ පළමු මාස 6 තුළ දෙපාර්තමේන්තුව බලාපොරොත්තු වූ බවත් 39.9%ක ප්‍රතිශතයක් කරා ළඟා වීමට සිය දෙපාර්තමේන්තුවට හැකියාව ලැබුණු බවත් ඔහු කියා සිටී.

මෙය පසුගිය වර්ෂය හා සසඳා බලන කල 7%ක වර්ධනයක් බවත් හෙතෙම වැඩිදුරටත් පවසයි.

ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කිරීමට හෝ තිබෙන ව්‍යාපාරයක් දියුණු කිරීමට ණය මුදලක් ලබා ගැනීමට බලාපොරොත්තුවන ඕනෑම ව්‍යවසායකයෙකුගේ හිතේ මුලින් ම මතුවන ගැටළුව නම් ණය වාරිකයත් සමඟ අධික ණය පොලියක් ද ගෙවීමේ අපහසුතාවයයි.

මෙම ගැටළුවට විසඳුමක් ලැබේ නම් රටක් ව්‍යවසායකත්වයේ පාරාදීසයක් කිරීම අපහසු කාර්යයක් වන්නේ නැත.

අප අද දකින්නේ එම සිහිනයේ පළමු පියවරයි.

වත්මන් රජය විසින් හඳුන්වා දුන් "එන්ටර්ප්‍රයිස් ශ්‍රී ලංකා" ජාතික වැඩපිළිවෙළට සමගාමීව අලුත් ව්‍යවසායක පරපුරක් බිහි කිරීමට මුල්‍ය යෝජනා ක්‍රම ගණනාවක් හඳුන්වාදුන් දී තිබේ.

ඒ යටතේ රටපුරා විසිරුණු සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායක පරපුරක් බිහි කිරීමට යෝජනා කර ඇති අතර ඒ වෙනුවෙන් 2018 වසර තුළ පොලී  සහනාධාර ගෙවීමට රජය විසින් රු. මිලියන 5,250 ක් වෙන්කර තිබේ.

මේ යටතේ රට තුළ රු. මිලියන 60,000 කට ආසන්න ප්‍රාග්ධන සම්පාදනයක් සිදු කිරීමටත් මේ යටතේ බලගන්වන ව්‍යවසායකයින් තුළින් රැකියා අවස්ථා 50,000 ක් පමණ බිහිකිරීමත් රජයේ අපේක්ෂා කරයි.

මේ යටතේ ක්‍රියාත්මක වන මාධ්‍ය අරුණ , දිරි සවිය සහ ඇරඹුම ණය යෝජනා ක්‍රම යටතේ ලබා දෙන සියළුම ණය සඳහා පොලිය ගෙවීම රජය විසින් සිදු කරයි. 

ඇරඹුම 

උපාධිධාරීන් කේන්ද්‍ර කරගත් ණය යෝජනා ක්‍රමයක්  වන මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය ලක්ෂ 15ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී.

උපාධිධාරීන්ට ව්‍යාපාර ඇරඹීම වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය මුදලේ 12% වන ණය පොලිය සම්පුර්ණයෙන් ම රජය විසින් ගෙවනු ලැබේ.

මාධ්‍ය අරුණ 1
මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය ලක්ෂ 03ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. 

ජනමාධ්‍යවේදීන්ට ජනමාධ්‍ය උපකරණ මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය මුදලේ 13.5% වන ණය පොලිය සම්පුර්ණයෙන් ම රජය විසින් ගෙවනු ලැබේ.

දිරි සවිය

මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය රුපියල් 50,000ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. 

සත්ව පාලනය හා ස්වයං රැකියා සඳහා ශීතකරණ මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය මුදලේ 13.5% වන ණය පොලිය සම්පුර්ණයෙන් ම රජය විසින් ගෙවනු ලැබේ.

රිය ශක්ති 
පාසල් වෑන් සේවා පවත්වාගෙන යන පුද්ගලයන් වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ ආසන 32ක නව පාසල් බස් රථයක් මිල දී ගැනීම සඳහා උපරිමය ලක්ෂ 40ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් 75%ක් රජය විසින් ගෙවනු ලැබේ.

ණය මුදල ලබා ගන්න තැනැත්තා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 25%ක් වන 3.38%ක ණය පොලියක් පමණි.

ගොවි නවෝදා

මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය රුපියල් ලක්ෂ 5ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. 

වගා කටයුතු යාන්ත්‍රිකරණය වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය මුදල සුළු පරිමාණ ගොවින් සහ ගොවි සංවිධාන වෙත ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් පවතී.

මේ යටතේ ද ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් 75%ක් රජය විසින් ගෙවනු ලැබේ.

ණය මුදල ලබා ගන්න තැනැත්තා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 25%ක් වන 3.38%ක ණය පොලියක් පමණි.

රන් අස්වැන්න 01

මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය රුපියල් ලක්ෂ 50ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. 

සුළු පරිමාණ ගොවින් සහ ගොවි සංවිධාන, විසිතුරු මල් වගාකරුවන්, විසිතුරු මත්ස්‍ය වගාවේ නියැලෙන ව්‍යාපාරිකයන් සඳහා ලබා ගත හැකි මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා තැනැත්තා හෝ ආයතනය වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

රන් අස්වැන්න 02

කෘෂි හා මත්ස්‍ය සැකසුම් ආයතන සඳහා රුපියල් මිලියන 300ක උපරිමයක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා ආයතනය වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

රන් අස්වැන්න 03

වාණිජ පරිමාණ ගොවිපල සඳහා රුපියල් මිලියන 750ක ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 
මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා ආයතනය වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

රිවි බල සවි 

නිවාස සඳහා සුර්යබලශක්ති ඒකක ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් රුපියල් 350,000ක ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

සොඳුරු පියස

අඩු ආදායම්ලාභී පවුල්වල නිවාස අලුත්වැඩියා කරගැනීමට රුපියල් ලක්ෂ දෙකක උපරිමයකට යටත්ව ලබාදෙන මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

ඊට අමතරව නිවාස යෝජනා ක්‍රමයකින් පළමුවරට නිවසක් මිල දී ගැනීමට අපේක්ෂිත මධ්‍යම ආදායම්ලාභී තරුණ තරුණියන් වෙත රුපියල් ලක්ෂ 50ක උපරිමයකට යටත්ව ණය මුදලක් ලබාදීමට පියවර ගෙන ඇත. මේ ණය මුදල සඳහා ණයලාභියා ගෙවිය යුත්තේ 7%ක පොලියකි. රජය ඔහු හෝ ඇය වෙනුවෙන් 5%ක පොලී සහනාධාරයක් ලබාදෙයි.

හරිත ණය 01

ස්වභාවිකව වියෝජනය වන ඇසුරුම් ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදකයන්, සුළු පරිමාණ සංචාරක සේවා, කාබනික පොහොර නිෂ්පාදකයන් සහ GPS තාක්ෂණය සහිත මීටර් සවිකරගැනීම සඳහා ත්‍රිවිල් හිමියන්ට උපරිම රුපියල් ලක්ෂ 10 ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා  ආයතනය හෝ පුද්ගලයාට දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

හරිත ණය 02

හෝම්ස්ටේ - කුඩා සංචාරක නිවාස ඉදිකිරිම සඳහා උපරිම රුපියල් ලක්ෂ 50 ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

ජය ඉසුර 01

සුළු පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා උපරිම රුපියල් මිලියන 100 ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා හෝ ආයතන වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

මෙම ණය මුදල යටතේ කෘෂිකාර්මික, ධීවර, විසිතුරු මත්ස්‍ය වගාව, පශු සම්පත්, විසිතුරු මල් වගාව, ගෙවතු වගාව, ලුහු ඉංජිනේරු, මුද්‍රණ, සංචාරක, අත්කම්, ඇඟළුම්, තොරතුරු තාක්ෂණ , නිෂ්පාදන කර්මාන්ත සහ පුනර්ජනනීය බලශක්ති ක්ෂේස්ත්‍රයන් හි නියැලෙන සුළු පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සඳහා මෙම ණය මුදල පිරිනැමේ.

වාර්ෂික පිරිවැය රුපියල් මිලියන 10 - 250 අතර වීම හෝ සේවක සංඛ්‍යාව 5 - 50ත් අතර වීම ද වැදගත්ය.

මාධ්‍ය අරුණ 2
මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය යටතේ උපරිමය රුපියල් 150,000ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. 

ජනමාධ්‍යවේදීන්ට ජනමාධ්‍ය උපකරණ නවීකරණය වෙනුවෙන් ලබා දෙන මෙම ණය මුදලේ 50%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 50%ක් වන 6.75%ක ණය පොලියක් පමණි.

ජය ඉසුර 02

සුළු පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා උපරිම රුපියල් මිලියන 400 ක් දක්වා ණය මුදලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් මෙම ණය යෝජනා ක්‍රමය මඟින් උදාවේ. 

මෙම ණය මුදලේ 25%ක පොලි මුදලක් රජය විසින් දරනු ලැබේ.

මෙම ණය මුදලේ 13.5%ක් වන ණය පොලියෙන් ණය මුදල ලබා ගන්නා පුද්ගලයා හෝ ආයතනය වෙත දැරීමට සිදුවන්නේ ණය පොලියෙන් 75%ක් වන 10.12%ක ණය පොලියක් පමණි.

මෙම ණය මුදල යටතේ කෘෂිකාර්මික, ධීවර, විසිතුරු මත්ස්‍ය වගාව, පශු සම්පත්, විසිතුරු මල් වගාව, ගෙවතු වගාව, ලුහු ඉංජිනේරු, මුද්‍රණ, සංචාරක, අත්කම්, ඇඟළුම්, තොරතුරු තාක්ෂණ , නිෂ්පාදන කර්මාන්ත සහ පුනර්ජනනීය බලශක්ති ක්ෂේස්ත්‍රයන් හි නියැලෙන සුළු පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සඳහා මෙම ණය මුදල පිරිනැමේ.

ණය ලබා ගැනීමට

ණය මුදල ලබා ගැනීම සඳහා ඔබ කල යුත්තේ ලංගම පිහිටි ලංකා බැංකුව, මහජන බැංකුව හෝ ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන බැංකුව (RDB) වෙත පිවිස එන්ටර්ප්‍රයිස් ශ්‍රී ලංකා සබඳතා නිලධාරියා හමුවීමයි.

විමුක්ති දුෂාන්ත