ආර්ථික

ලෝක වෙළඳපොල තුළ බොරතෙල් බැරලයක මිල මේ වන විට ඩොලර් 20-25 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දක්වා අඩුවී ඇති නමුත් පොදුජන පෙරමුණ ආණ්ඩුව එම තෙල් මිල අඩුවීමේ සහනය ජනතාවට නොදෙමින් සිටියි.

මේ වන විට ලංකා වෙළඳපොලේ ඉන්ධන මිල ඇත්තේ ලෝක වෙළඳපොල තුළ බොර තෙල් බැරලයේ මිල ඩොලර් 70 වට පමණ තිබියදී එනම් 2019 නොවැම්බර් 10 වනදා ඉන්ධන මිල සූත්‍රය අනුව නියම කළ මිල යටතේය. 

මේ අතර ජනතාවට මිල සහනයක් නොදෙන ආණ්ඩුවේ කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක බන්දුල ගුණවර්ධන සඳහන් කරන්නේ වසරක කාලයක් සඳහා දේශීය වෙළඳපොලේ ඉන්ධන මිල ස්ථාවර මට්ටමකට පවත්වාගෙන යාමට ආණ්ඩුව ප්‍රතිපත්තිමය තීන්දුවක් ගෙන ඇති බවය.මෙම කාලය තුළ ලෝක වෙළදපොලේ මිල උච්චාවචනයන් නොසලකා ස්ථාවර මිල මට්ටමේ ම ඉන්ධන මිළ පවත්වා ගෙන යන බවද ඔහු පැවසීය.නමුත් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ ඉන්ධන මිල ස්ථාවර කර විදුලි සහ ජල බිල්පත් වැඩි කිරීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කළහොත්ය. මේ සම්බන්ධව අවස්ථා ගණනක දී විෂය භාර අමාත්‍යවරුන් වෙතින් ප්‍රකාශ නිකුත් කෙරුණත් පාර්ලිමේන්තුව විසුරවීමත් සමඟ ඔවුන් නිහඩ වූ බවක් දක්නට ලැබිණ. නමුත් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ අවස්ථා ගණනක සඳහන් කර සිටියේ මහ මැතිවරණයෙන් පසුව ආණ්ඩුව අනිවාර්යයෙන් විදුලි සහ ජල බිල්පත් ගාස්තු ඉහළ දමනු ඇති බවය. අනෙක් අතට කොරෝනා වෛරසය ව්‍යාප්තවීම හමුවේ ලෝකයේ ආර්ථික අර්බුදයක් මතුවුවහොත් ආනයනික භාණ්ඩ මිල ඉහළ යාමටද වැඩි ඉඩක් පවතී. එවැනි තත්වයක් මතුවුවහොත් මෙරට වෙළඳපොල තුළද භාණ්ඩ හා සේවා මිල ඉහළ යාමත් අනිවාර්යයක් වන අතර ජනතාවට ඉන්ධන මිල සහනය වෙනුවට එදාවේල කන්නත් අති දුෂ්කර තත්ත්වයකට මුහුණ දෙන්න සිදුවීම ගැන අවබෝධ කරගන්න අමුතුවෙන් ආර්ථික විද්‍යාව ඉගෙන ගන්නට අවශ්‍ය නොවේ.

කහ කුඩු කිලෝග්‍රෑම් 01කට රුපියල් 750ක උපරිම සිල්ලර මිලක් නියම කර ඇති බව පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරිය සඳහන් කරයි.

මෙම නියෝගය අප්‍රේල් මස 21 වැනි දින සිට බලපැවැත්වෙන බවයි පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරිය පවසන ඒ අතර ඊට අදාළ ගැසට් නිවේදනය නිකුත් කර ඇත.

මේ අතර කහකුඩු මිලදී  ගැනීමට තිබේ ද යන්න සහ මිල ගණන් සම්බන්ධව  අප වාර්තා කරුවන් යොදවා කොළඹ ,රත්නපුර, මාතර ඇතුළු ප්‍රදේශ කිහිපයක විමසීමේදී කහ කුඩු වෙළෙඳපොළ තුළ හිඟ බව වාර්තා විය.

එසේම ඇතැම් ප්‍රදේශවල මීට දින කිහිපයකට පෙර කිලෝවක් රුපියල් 1000.00 ක සාමාන්‍යයක පැවති බවත් වාර්තා විය.

ශී‍්‍ර ලංකාවට අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 500ක මූල්‍ය පහසුකමක් සැපයීම සදහා චීන සංවර්ධන බැංකුව සමග මෙරට ඊයේ (18) ගිවිසුමකට එළැඹ ඇත.

ගිවිසුමට අත්සන් තබනු ලැබුවේ ශී‍්‍ර ලංකාව වෙනුවෙන් භාණ්ඩාගාර ලේකම් එස්. ආර්. ආටිගල සහ චීන සංවර්ධන බැංකුව වෙනුවෙන් එහි නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ වැන් වෙයි විසිනි. 

වසර 10කින් ආපසු ගෙවීමේ පදනම මත චීන සංවර්ධන බැංකුව මෙම මූල්‍ය පහසුකම ලබාදී තිබේ.

COVID-19 වෛරසය පැතිර යාමත් සමග ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය පෙර නොවූවිරූ ආකාරයේ අභියෝගයන්ට මුහුණ දී තිබේ. ඒ, රජයේ අදායම් සීමා වුව ද සෞඛ්‍ය පහසුකම් සැලසීම හා සහන කටයුතු සඳහා විශාල මුදලක් වැය කිරීමට සිදුව ඇති බැවිනි.

මේ අසීරු අවස්ථාව ජය ගැනීම සඳහා වියදම් සීමා කිරීම ඇතුළු නොයෙකුත් ආර්ථික උපක්‍රම අනුගමනය කරන බව රජය පවසයි. රාජ්‍ය අදායම අඩුවීම තුළ රටේ වියදම COVID-19 තත්ත්වය හමුවේ තවත් ඉහළ යාම නිසා පැවති ආර්ථික අර්බුදය තවත් උග්‍ර වී ඇති බව ආර්ථික විද්‍යාඥයෝ පවසති.

කොරෝනාවෛරසය නිසා ඇතිවූ ආර්ථික අභියෝග !

විදේශ විනිමය, සංචාරක කර්මාන්තය, සහ ඇඟලුම් කර්මාන්තය ශ්‍රී ලංකාවට ප්‍රධාන වශයෙන් විදෙස් රටවලින් මුදල් ගලා එන ක්ෂේත්‍ර වේ. එහෙත් COVID-19 ගෝලීය වසංගතයක් ලෙස පැතිර යාමත් සමග එම ප්‍රධාන අදායම් මාර්ග සියල්ල අවහිර වී ඇත.

එමෙන් ම රට තුළ නිෂ්පාදන හා සේවාවන් ක්‍රියාත්මක කිරීම ද ඇණහිට තිබේ. මේ තුළ තේ ඇතුළු සියලු නිෂ්පාදනවල අපේක්ෂිත අපනයන ආදායම ද ශ්‍රී ලංකාවට අහිමි වේ. විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන භාණ්ඩ සඳහා ඇමරිකාව, යුරෝපය ඇතුළු වෙළඳපොල අහිමිවීම තිබේ. එමෙන්ම නිෂ්පාදන සඳහා අමුද්‍රව්‍ය චීනය ඇතුළු රටවලින් ලබා ගැනීමේ මාර්ග ද දැන් අහිමිවී ඇත.

2020 වසරේ ජනවාරි මාසයේ අපනයන අදායම 2019 ජනවාරි මාසයට සාපේක්ෂව ඩොලර් මිලියන 1005 දක්වා 3.2%කින් පහත වැටුණු බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව අප්‍රියල් 03 වෙනිදා නිකුත් කළ ආර්ථික දර්ශක වාර්තාවේ සඳහන් වේ. එමෙන්ම 2020 වසරේදී ජනවාරි මාසය තුළ ආනයන වියදම පෙර වර්ෂයේ ජනවාරි මාසයට සාපේක්ෂව ඩොලර් මිලියන 1735 දක්වා 4.8%කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.

එමෙන් ම ඩොලරය ඉතිහාසයේ පළමු වරට රුපියල් 200.00 සීමාවට පැමිණ ඇති අතර කොටස් වෙළඳපොළ කටයුතු අක්‍රිය වී ඇත.

රටේ ප්‍රධාන අදායම් මාර්ග අහිමි වූ පසුබිමක සෞඛ්‍ය පහසුකම් සැලසීම හා අත්‍යවශ්‍ය සහන කටයුතු අඛණ්ඩව සිදු කරගෙන යාමට සහ මේ වසර තුළ නියමිත ණය ගෙවීමට රජයට සිදුවේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ ණය රුපියල් ට්‍රිලියන 12.89ක් !

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ සංඛ්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුව 2020 පෙබරවාරි මාසයේ නිකුත් කළ වාර්තාවට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු ණය ප්‍රමාණය රුපියල් ට්‍රිලියන 12.89කි. ඉන් රුපියල් ට්‍රිලියන 6.5ක් දේශීය වශයෙන් ලබා ගෙන ඇති අතර තවත් රුපියල් ට්‍රිලියන 6.39ක් විදේශීය ණය වේ. ඉන් මේ වසර තුළ ගෙවීමට ඇති ණය මුදල ගෙවීමට සහන කාලයක් ලබා ගැනීම ඇතුළු ක්‍රියාමාර්ග මේ දිනවල ගනිමින් සිටින බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව පවසයි.

රජය දේශීය වශයෙන් ණය ලබාගෙන ඇති ප්‍රධාන ආකාර වන්නේ භාණ්ඩාගාර බැඳුම්කර නිකුත් කිරීම හා භාණ්ඩාගාර බිල්පත් නිකුත් කිරීම මගිනි. විදේශීය ණය ලබාගෙන ඇති ප්‍රධාන ආකාර තුනකි.

01. දිවිපාර්ශවික ණය - [තවත් රටකින් ණය ගැනීම ]

02. බහු පාර්ශවීය ණය - [ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව හා ලෝක බැංකුවෙන් ණය ගැනීම]

03. වාණිජ ණය - [තරගකාරී පොළී අනුපාතයට විවෘත වෙළඳ පොළෙන් ණය ගැනීම]

සෞඛ්‍ය හා සහන සේවා සඳහා වියදම් !

නව රෝගීන් හඳුනා ගැනීම සඳහා පරීක්ෂණ වැඩි කිරීම, තහවුරු වූ රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර සඳහා රෝහල් පහසුකම් වැඩි කිරීම, සෞඛ්‍ය කාර්ය මණ්ඩල සඳහා ආරක්‍ෂිත උපකරණ මිලදීගැනීම හා නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන පවත්වාගෙන යාම සඳහා අතිරේක වියදමක් දැරීමට රජයට සිදුව ඇත.

මීට අමතරව, රජයේ සේවකයන්ට හා විශ්‍රාමිකයන්ට වැටුප් ගෙවීමට අමතරව විපතටපත් ජනතාවට රුපියල් 5000.00 බැගින් මුදල් ලබා දීමට රජය ක්‍රියාකාර ඇති බව අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂ අප්‍රියල් 07 වෙනිදා ප්‍රකාශ කළේය. ඒ අනුව පහත දැක්වෙන පිරිස එම මුදල් ලබා ගැනීමට හිමිකම් කියයි.

01. වැඩිහිටියන් හාර ලක්ෂ හතලිස් දෙදහසක්

02. ආබාධිත දීමනාව ලබන විසි දෙදෙහසට අමතරව තවත් තිස් අටදහසක්

03. ගොවියන් එක් ලක්ෂ හැට පන්දහසක්

04. ධීවරයන් හැර දහස් හයසීයක්

06. වකුගඩු රෝගීන් විසිපන් දහසකට හා පොරොතු ලේඛනයේ සිටි දහතුන් දහස් අටසිය පනහක්

මීට අමතරව බැංකු හා මූල්‍ය ආයතන හරහා ජනතාවට ණය සහන ලබා දී ඇති අතර එම තත්ත්වය මත රටේ බැංකු පද්ධතිය කඩාවැටීම වැළක්වීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව, බැංකු වෙත රුපියල් බිලියන 240ක මුදලක් නිකුත් කිරීමට පියවර ගන්නා ලදී.

රජයට මුදල් තිබේ ද?

ශ්‍රී ලංකා සිවිල් ආරක්ෂක බලකායේ මෙහෙය වීමෙන් සකසන ලද වියලි ආහාර අඩංගු මලු

පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට පෙර, ණය සීමාව වැඩිකර ගැනීමට විපක්ෂය සහාය නොදුන් බැවින් පවතින ණය සීමාව තුළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ජනාධිපතිවරයාට පැවරී ඇති බලය අනුව ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් මුදල් වියදම් කරන බව රජයේ සම කැබිනට් ප්‍රකාශක, ආචාර්ය බන්දුල ගුණවර්ධන බීබීසී සිංහල සේවයයට කියා සිටියේය.

''කොච්චර අපහසුතා තිබුණත් ආණ්ඩුව ජනතාවට සහන සැලසීම නවත්වන්නේ නෑ. සංවර්ධන වියදම්, යටිතල පහසුකම්, ව්‍යාපෘති, රාජ්‍ය වියදම් විශාල ලෙස කපා හැරලා තියෙනවා. හොරකම්, වංචා, දුෂණ ඔක්කොම නැතිවෙලා තියෙනවා. ඇමති මණ්ඩල නෑ, ඇමති කාර්ය මණ්ඩල නෑ, වාහන සියදහස් ගණනක් නෑ, ප්‍රචාරක වියදම් නෑ, තියෙන මුදල් පිරිමැසුම්දායකව කළමනාකරණය කරලා තියෙනවා.'' යනුවෙන් ආචාර්ය බන්දුල ගුණවර්ධන සඳහන් කළේය.

මේ අතර එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ අප්‍රියල් 05 වෙනිදා සඳහන් කළේ ආණ්ඩුවට ලැබෙන්නේ සීමා සහිත ආදායම් නිසා කලින් සම්මත කළ අතුරු සම්මත ගිණුම මෙම අර්බුදයට ප්‍රමාණවත් නොවන බැවින් කාලයට ගැලපෙන පරිදි අතුරු සම්මත ගිණුම සංශෝදනය කළ යුතු බවය.

එමෙන්ම ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල සිය සැළසුම් අප්‍රියල් මාසය මැදදී ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට නියමිත බැවින් එහිදී "අපට උපරිම සහයෝගයක් ලබාගත හැකි පසුබිමක් අප විසින් සාදා ගත යුතු බව" ද ඔහු කියා සිටියේය.

කොරෝනාවෛරසය සම්බන්ධන්යෙන් රට මුහුණ දී ඇති තත්ත්වය සලකා බලා පාර්ලිමේන්තුව යළි රැස් කරන මෙන් විපක්ෂය නියෝජනය කරන ඇතැම් කණ්ඩායම්වලින් ඉල්ලීම් ද ඉදිරිපත් වී තිබේ.

ගත හැකි පියවර !

රටේ සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්නයක් මෙන් ම ආර්ථික ප්‍රශ්නයක් මතුව ඇති මොහොතක රජයට මේ කරගෙන යන ක්‍රියා නතර කළ නොහැකි බවත්, එසේ වුවහොත් රට අගාධයෙන් තවත් පහළට වැටෙන බවත් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යන ආයතනයේ ආර්ථික විද්‍යාඥ, ආචාර්ය බිලේෂා වීරරත්න බීබීසී. සිංහල සේවයට කියා සිටියාය.

ආචාර්ය බිලේෂා වීරරත්න

ආර්ථිකයේ සියලු අංශ එකවර නගා සිටුවිය නොහැකි මුත් ඉක්මනින් ප්‍රතිලාභ ලැබෙන ක්ෂේත්‍ර හඳුනාගෙන රජය ඊට කඩිනම් සහන ලබා දීම වඩාත් යෝග්‍ය බව ඇය පෙන්වා දෙන්නීය.

''සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්නය ඉවර වෙන්න කලින් කරන්න පුළුවන් එක දෙයක් තමයි ආහාර සැපයුම් ජාලයේ තියෙන අවහිරතා ඉවත් කිරීම. අද ගොවියා අස්වනු නෙලලා සැපයුම තියෙනවා. පාරිභෝගිකයෝ ආහාර ගන්න බලා ඉන්නවා කියන්නේ ඉල්ලුමත් තියෙනවා. නමුත් පාරිභෝගිකයා හා නිෂ්පාදකයා සම්බන්ධ කරන වෙළඳපොළ ඇඳිරි නීතිය නිසා අකර්මණ්‍ය වෙලා. අද බොහෝ දෙනා අතේ ජංගම දුරකතන තියෙනවා. අපිට පුළුවන් නම් අන්තර්ජාල වෙළඳාම ඔස්සේ 'E- Commerce' පැත්තට යන්න මේ වගේ තත්ත්වයකදී ගොවියා හෝ ඒ හා බැඳුණු අවිධිමත් රැකියාවල නිරත බොහෝ දෙනා අසරණ වෙන්නේ නෑ,'' යනුවෙන් ආචාර්ය බිලේෂා වීරරත්න කියා සිටියාය.

කොරෝනා වෛරසය: උගත් පාඩම් සහ උගත හැකි පාඩම්

මීට අමතරව අත් වැසුම් නිෂ්පාදනය, සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතා සඳහා ඇඳන් සෑදීම වැනි මේ දිනවල නිෂ්පාදන සඳහා පෙළඹවීමක් ඇති කරන කර්මාන්ත සඳහා දිරි ගැන්වීම, විදේශීය රටවල සිටින ශ්‍රී ලාංකිකයන් සතු මුදල් ශ්‍රී ලංකාවට රැගෙන ඒමට දිරි ගැන්වීම ආදිය ඉතා යෝග්‍ය බව ඇය වැඩිදුරත් පැවසීය.

විදෙස් ගත ශ්‍රී ලාංකිකයන් !

මේ අතර ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය අධිපති ආචාර්ය පී. නන්දලාල් වීරසිංහ අප්‍රියල් 08 වෙනිදා පැවති රූපවාහිනී සාකච්ඡාවකදී සඳහන් කළේ විදෙස්ගත ශ්‍රී ලාංකිකයන් සතු මුදල් ඉදිරි මාස තුන තුළ ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන එන්නේ නම් ඔවුන්ට විශේෂ සහන ලබා දී දිරි ගැන්වීමට ක්‍රියා කරන බවය.

එමෙන් ම මෙවන් අවස්ථාවකදී ණය ගෙවීමට සඳහා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සතුව බිලියන 7.2ක විදේශ සංචිත තිබෙන අතර, ණය ගෙවීමට සහනදායී කාලයන් ලබා ගැනීම වැනි පියවර රැසක් ගන්නා බව ද ඔහු එහිදී කියා සිටියේය.

කොරෝනා තත්ත්වය නිසා වැඩි බලපෑමක් එල්ල වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන අදායමට බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ හිටපු නියෝජ්‍ය අධිපතිවරයෙකු වන ඩබ්ලිව්.ඒ. විජේවර්ධන බීබීසී සිංහල සේවයයට පැවසුවේය.

''කොරෝනාවලට කලින් ඉදල ම අපේ රාජ්‍ය අදායම බිඳවැටිලා තිබුණේ. රජය විශාල බදු සහන ඉදිරිපත් කළ නිසා 2020 ලැබිය යුතු බදු බොහොමයක් නොලැබී යන්න තිබුණේ. කොරෝනා නිසා තව උග්‍ර වීමක් වෙලා තියෙන්නේ. දැන් අපිට වෙළඳපොළත් නෑ, අමුද්‍රව්‍ය ගන්නත් නෑ. සැපයුම් දාමය බිඳවැටිලා. 2020 භාණ්ඩ හා අපනයන සේවා අදායම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 17 ඉඳලා 10 වෙනකන් අඩු කරලා තියෙන්නේ. දෙවෙනි එක තමයි ශ්‍රී ලාංකික ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ලැබෙන විදේශ විනිමය අහිමි වීම,'' යනුවෙන් සඳහන් කළ ඔහු වැඩිදුරටත් කියා සිටියේ රුපියල අවප්‍රමාණය වීමේ බලය දවසින් දවස වැඩි වන බවය.

(බීබීසී )

මේ වනවිට ලෝක වෙළෙඳපොළේ බොරතෙල් මිල ගණන් ඉතිහාසගත අයුරින් පහත වැටී ඇතත් එහි වාසිය ජනතාවට ලබාදීමට වත්මන් රජය කටයුතු නොකිරීමේ අතුරු ප්‍රතිපලයක් ලෙස මෙරට ඉන්දන බෙදාහැරීමේ දී සිටින ඉන්දීය ඛනිජ තෙල් (IOC) සමාගමට රුපියල් කෝටි මිලියන ගණනාවක අමතර ලාභයක් හිමිව ඇත.

වත්මන් ආණ්ඩුවේ අදුරදර්ශී ආර්ථික කළමනාකරණය හේතුවෙන් බිඳවැටී ඇති ආර්ථිකයට කිසියම් හෝ සහනයක් ලබා ගැනීම සඳහා රජය ඉන්දන මිල පහත නොදමා සිටිය ද එයින් ඉන්දීය IOC සමාගමට දැවැන්ත ප්‍රතිලාභයක් අත්වීම ආර්ථික ක්ෂේත්‍රයේ බලවත් සැකයකට බඳුන් ව ඇත. 

ආණ්ඩුවේ කිසියම් පිරිසක් මහ මැතිවරණයේ ප්‍රචාරක කටයුතු වෙනුවෙන් එම සමාගමෙන් යම් 'කොමිස්' මුදලක් ලබාගනිමින් සිටින්නේ ද යන කාරණය ද මේවනවිට දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයේ කතාබහට ලක්වෙමින් තිබේ.

සිංගප්පුරු වෙළඳ පොලේ බ්‍රෙන්ට් වර්ගයේ බොරතෙල් බැරලයක මිල ඇ.ඩො. 65 ක් ව තිබියදී 2019 සැප්තැම්බර් මස අවසන් වරට මිල සුත්‍රයට අනුව තෙල් මිල පහත පරිදි සංශෝධනය කරන ලදී.

ඒ අනුව, ඉන්දීය IOC සමාගම ද ඔක්ටේන් පෙට්‍රල් ලීටරයක් රුපියල් 137කට ද ඔටෝ ඩිසල් ලීටරයක් රුපියල් 104 කට ද අලෙවි කරනු ලැබුවේ උපරිම ලාභයක් ද තබා ගනිමිනි. 

එහෙත්, අද වන විට ලෝක වෙලඳ පොලේ බොරතෙල් මිල 30 % ටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයකින් අඩු වී ඇත. 2019 සැප්තැම්බෙර් මස ඇ.ඩො. 65 සිට අද වන විට ඇ.ඩො 45 දක්වා බ්රෙන්ට් වර්ගයේ තෙල් බැරලයක මිල බෙහෙවින් අඩු වී ඇත.

ඒ අනුව, මෙම රජය ජනතාවට සහන දීම පිළිබඳව සැබෑ ලෙසම උනන්දුවක් දක්වන්නේ නම් 2019 සැප්තැම්බර් 10 ට සාපේක්ෂව 2020 මාර්තු වන විට පෙට්රල් සහ ඩීසල් ලීටරයක මිල රු 20 කින් අඩු කිරීමට අවස්තාව තිබෙන බව හිටපු මුදල් ඇමති මංගල සමරවීර පසුගියදා නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.

එහෙත් රජය මෙන්ම, IOC ඉන්දීය සමාගම ද එම වාසිය පාරිභෝගිකයින්ට ලබාදීමට මෙතෙක් කටයුතු කර නොමැත.

 ඉන්ධන මිල අඩු කරන්නේ නැහැ - රජය දැඩි ස්ථාවරයක 

ලංකා ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාවේ සභාපති සුමිත් විජේසිංහ 

මේ අතර ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාව පවසන්නේ, මෙම අවස්ථාවේ ඉන්ධන මිලෙහි වෙනසක් සිදු නොකරන බවයි. 

එහි සභාපති සුමිත් විජේසිංහ පැවසුවේ ලෝක වෙළද පොලේ තෙල් මිල අඩුවීමේ වාසිය ඍජුවම ජනතාවට ලැබෙන වැඩපිළිවෙලක් සකස් කිරීමෙන් පසුව මෙරට ඉන්ධන මිල අඩු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමුවී ඇති බවයි.

ඉන්ධන මිල අඩුවීම හරහා ජනතාවට නිසි ලෙස සහන නොලැබෙන තත්ත්වයන් මතුවිය හැකි බවද ඔහු මෙහිදි ප්‍රකාශ කළේය.

මෙරට ප්‍රධාන පෙළේ මහා පරිමාණ සමාගම් කිහිපයක්ම මේ වන විට එළඹෙන මාස කිහිපය තුල සේවක වැටුප් කප්පාදු ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණය කර තිබේ. 

කොවිඩ්-19 වසංගත තත්ත්වය තුළ ව්‍යාපාර කටයුතු අකර්මණ්‍ය වීම හේතුවෙන් තම සමාගම්වල පිරිවැය පාලනය කිරීමේ පියවරක් ලෙසින් මෙම තීරණය ගැනීමට අදාළ සමාගම්වලට සිදුව ඇත.

ජෝන් කීල්ස් හෝල්ඩිංග්ස් පීඑල්සී:

මෙරට ලැයිස්තුගත විශාලතම විවිධාංගීකරණය වූ සමාගම් සමූහය වන ජෝන් කීල්ස් හෝල්ඩිංග්ස් පීඑල්සී අප්‍රේල්, මැයි සහ ජූනි මාසවලට බලපැවැත්වෙන පරිදි පිරිවැය පාලන ක්‍රමවේද සඳහා යොමුවීමට පියවර ගෙන ඇති බව එහි සභාපති ක්‍රිෂාන් බාලේන්ද්‍ර මහතා සිය කාර්ය මණ්ඩලය වෙත අභ්‍යන්තර මෙමෝ (Internal Memo) පණිවුඩයක් හරහා  දැනුම් දී ඇත.

ඒ අනුව සමූහයේ විධායක හා විධායක නොවන අධ්‍යක්ෂවරුන්ගේ වැටුප් 60%කින්, සමූහ විධායක කමිටුවේ සාමාජිකයින්ගේ මූලික වැටුප 35%කින්, රු, 50,000ට වැඩි වැටුප් ලබන සියලු දෙනාගේ වැටුප්, වැටුප් මට්ටම් අනුව 5% සිට 35% දක්වා ප්‍රමාණයකින් කප්පාදු කිරීමට මෙහිදී තීරණය වී ඇත. 

මීට අමතරව ඉදිරි මාස 03 ක කාලය සඳහා ගමන් වියදම් දීමනා, නව බඳවා ගැනීම්, පාරිතෝෂිත අරමුදල් ණය යනාදිය ද අත්හිටුවා තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම ඇඟළුම් අපනයනකරුවා : බ්‍රැන්ඩික්ස්  


මේ අතර ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම ඇඟළුම් අපනයනකරුවා වන බ්‍රැන්ඩික්ස් ලිමිටඩ් හි සමූහ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී අශ්රොෆ් ඕමාර් සිය සගයන් වෙත ලිපියක් යවමින් මෙසේ කියා සිටී.

“මම අපගේ ප්‍රධාන ගනුදෙනුකරුවන් සමඟ නිරන්තරයෙන් සම්බන්ධ වන අතර තත්වය වඩාත් දරුණු අතට හැරී ඇත. ඔවුන් අනාගත සියලුම ඇණවුම් අවලංගු කර ඇති අතර ඇත්ත වශයෙන්ම අප දැනටමත් නිපදවා ඇති දේ නැව්ගත නොකරන ලෙස ඉල්ලා ඇත. 

සමහර ගැනුම්කරුවන් අවලංගු කිරීම් සඳහා වට්ටම් ඉල්ලා ඇත. මෙම ක්‍රියාවන් අප මීට පෙර දැක ඇති දෙයට වඩා වෙනස් වන අතර මෙය අපගේ සමාගමට පෙර නොවූ විරූ මූල්‍ය ආතතියක් ඇති කර තිබේ. ආදායම් උත්පාදනය කිරීමට ඇති නොහැකියාව අපගේ ආර්ථිකය, අපගේ සමාගම සහ අපගේ පුද්ගලික සුභසාධනය බරපතල අවදානමකට ලක් කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, අප මේ තුළින් පැමිණිය යුතුය. ශ්‍රී ලංකාව යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා අපගේ කර්මාන්තය ශක්තිමත්ව සිටිය යුතුය.“

ඒ අනුව බ්‍රැන්ඩික්ස් ලංකා සමාගමේ සියලු විධායක ශ්‍රේණිවල නිලධාරීන්ගේ වැටුප්, වැටුප් මට්ටම් අනුව 5% සිට 60% දක්වා කප්පාදු කිරීමට පියවර ගෙන ඇත. සියලු ප්‍රාග්ධන වියදම් අත්හිටුවීමටත්, නව බඳවාගැනීම් අත්හිටුවීම හා තාවකාලික කාර්ය මණ්ඩලය තවදුරටත් රඳවා නොගැනීමට ද තීරණය වී තිබේ.

ශ්‍රීලංකන් ගුවන්සේවය:

ශ්‍රීලංකන් ගුවන්සේවයේ සේවකයින් සඳහා 2.5% සිට 25% දක්වා මාස 3 ක කාලයක් සඳහා අනිවාර්ය වැටුප් අඩු කිරීමක් පැනවීමට සහ 2020 වර්ෂයේදී ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිත සියලුම වැටුප් වර්ධක තාවකාලිකව නවතාලීමට කටයුතු යොදා තිබේ. 

එසේම 2020 වර්ෂයේ ඉතිරිකිරීමේ පිරිවැය කෙරෙහි සෘජු බලපෑමක් ඇති ගුවන් භාණ්ඩ හුවමාරු සේවා හැර 2020 අප්‍රේල් මස 8 වන දින  සිට අප්‍රේල් මස 21 වන දින  දක්වා සියළුම ගුවන් ගමන් තාවකාලිකව අත්හිටුවීමට ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සේවයට සිදුව තිබේ. 

කෙසේ වෙතත් ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සමාගමේ කළමනාකාරිත්වය, ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සේවයේ සෑම කාර්ය මණ්ඩලයකම රැකියා ආරක්ෂා කිරීමට සෑම උත්සාහයක්ම දරන බව කියා සිටී.

හානිය අවම කර ගැනීම සඳහා විවිධ සහන පැකේජ

මෙරට ප්‍රමුඛ පෙළේ දැවැන්ත සමාගම් කිහිපයකම තත්ත්වය මෙසේ වන කල, කොරෝනා වෛරසයේ ආර්ථික බලපෑම සෙසු කර්මාන්ත, ව්‍යාපාර හා සමාගම් වෙත එල්ල වීම නොවැළැක්විය හැකි කරුණක් වනු ඇත. 

මේ වන විට ශ්‍රී ලංකා රජය, ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව හරහා මෙම හානිය අවම කර ගැනීම සඳහා විවිධ සහන පැකේජ ගණනාවක්ම දියත් කර තිබීම පැසසිට යුතු කරුණකි. 

කෙසේ වෙතත් මෙම ව්‍යාපාර යථා තත්ත්වය පත්වන්නට සැලකිය කාලයක් ගත වනු ඇත. එබැවින් ඒ දක්වා සියලු දෙනාම තම තමන්ගේ ‘පටි තද කර‘ ගෙන සිටිය යුතු බව අමුතුවෙන් කියන්නට අවශ්‍ය නැත.

(උපුටා ගැනීම - biz.adaderana.lk)

ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ‌මේ වනවිට තරමක අර්බුදකාරී තත්ත්වයකට පත්වෙමින් ඇති අතර ඒ අනුව රජයේ සුරැකුම්පත් හි විදෙස් හිමිකාරීත්වය 2020 මාර්තු 04 දින වන විට රු. බිලියන 83 ක් දක්වා පහත වැටී ඇත. 

මෙම අගය 2020 පෙබරවාරි 26 දිනය වන විට දැක්වුණේ රු. බිලියන 91.24 ක් වශයෙනි. මේ අනුව ගෙවී ගිය සතිය තුළ දී විදෙස් ආයෝජකයින් විසින් රු. බිලියන 8.23 ක සිය ආයෝජන ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඉවත් කර ගැනීමට කටයුතු කර ඇත.

මේ අතර කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ සියලු කොටස් මිල දර්ශකය පසුගිය 6 වනදා  මධ්‍යහ්න 12.00 වන විට ඒකක 113 ක පහළ යාමක් වාර්තා කර තිබේ. මෙය පෙර දිනයට සාපේක්ෂව 2% ක කඩා වැටීමකි. එසේම S&P SL20 දර්ශකය ද ඒ වන විට ඒකක 57.83 කින් පහළ ගොස් තිබුණි.

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ දෛනික විනිමය අනුපාතික සටහනට අනුව අද(06) දින එක්සත් ජනපද ඩොලරයක ගැණුම් මිල රු. 193.35 ක් හා විකුණුම් මිල රු. 199.40ක් ලෙසින් සටහන් විය.

මේ අතර අද  Indicative US Dollar SPOT Exchange rate සටහන් වුයේ  රු. 194.80 ක් ලෙසින්ය.

ඒ අනුව 2020 වසරේ මාර්තු 30 දින වන විට රුපියල, එක්සත් ජනපද ඩොලරයට එරෙහිව සියයට 4.7කින් අවප්‍රමාණය වී තිබේ.

ශ්‍රී ලංකා සංචාරක සංවර්ධන අධිකාරිය සඳහන් කරන ආකාරයට 2020 පෙබරවාරි මාසයේදී සංචාරකයින්ගේ පැමිණීම 17.7% පහත වැටී ඇත. 2019 වර්ෂයේදී මෙම කාලසීමාව තුළදී සංචාරකයින් 252,033ක්  ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි අතර මෙම පෙබරවාරි මාසයේ පැමිණ ඇත්තේ 270,507ක් පමණි.

ජනවාරි මාසයේද සංචාරකයින්ගේ පැමිණිම 6.5% කින් අඩුවී ඇත. මෙයට ප්‍රධාන හේතුව වී ඇත්තේ ලෝකය පුරා ශ්‍රීඝයෙන් ව්‍යාප්ත වන කොරෝනා වෛරසයේ බලපෑමයි. 

ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියලේ අගය අද (24) ඉතිහාසගත ලෙස පහළ ගොස් තිබේ.

ඒ අනුව ඉතිහාසයේ පළමු වරට ඇමෙරිකානු ඩොලරයක  අගය  රුපියල්  190.61 ලෙස සටහන්ව තිබිණි. 

රන්ජන්ගේ පාර්ලිමේන්තු කතාව අවසන් වුණේ හඬපට ලීක් කිරිල්ල අවසන් කරමින්ය. දැන් තහවුරුව ඇත්තේ රජයේ රස පරීක්ෂකටත් හොයාගන්න බැරි තරමට හඬපට විකෘතිවී ඇති බවය. දැන් රන්ජන් රේකොඩින් හරහා අරවා අල්ලනවා මේවා අල්ලනවා කියූ උදවිය මීක් නැත.  නැතිනම් ආණ්ඩුවත් ආණ්ඩුවට ආශීර්වාදයක් කියා සිතා හඬපට ලීක් කළ උදවියත් ලීක් කර ගැනීමෙන් වැඩේ අවසන් වූවා කිව්වොත් කතාව නිවැරදිය.

යහපාලන ආණ්ඩුවේ වැරදි අල්ලයි කියා සිතුවත් එයත් නැත. ආදර්ශමත් ආකාරයට රාජ්‍ය ආයතන ප්‍රධානීන් පත්කරයි කියා සිතුවත් එයත් අවසන් වෙමින් ඇත්තේ විකාර නාඩගමකින්ය. ගෝඨාභය ජනාධිපතිගේ  වියත්මගේ උගතුන් කියන උදවියත් මහින්ද අගමැතිගේ පොළව දන්නා කියන උදවියත් මහ මැතිවරණයේදී මන්ත්‍රී වෙන්න හිතාගෙන එළිපිට මරා ගනිමින් සිටියි. 

ඉවත් කරනවා කියූ ඉන්ධන මිල සූත්‍රයද වෙනසක් වුණේ නැත. රට හරහා ඇමරිකානු තාප්පයක් ඉදිවන බව කියූ මිලේනියම් චැලේන්ජ් ගිවිසුම අත්සන් කිරීමට දන්නා හැම ශිල්පයම දාන්න ආණ්ඩුවට සිදුව ඇත. එළවලු හාල් ඇතුළු අත්‍යාවශ්‍ය භාණ්ඩ මිල අහස උසට යන අතර එයවත් පාලනය කරගන්න ආණ්ඩුවට නොහැකිව ඇත. දුරදිග නොබලා සිදුකල වැට් ඇතුළු බදු සංශෝධන හමුවේ රාජ්‍ය ආදායමට තට්ටුවී ඇත. ජාත්‍යන්තර ණය වර්ගීකරණ ආයතන ලංකාවේ මට්ටම පහත දමා ඇත.

නොමිලේ දෙනවා කියූ පොහොර ටික තියා කලින් ආණ්ඩුව දුන්න සහන ටිකවත් දීගන්න ආණ්ඩුවට නොහැකිව ඇත. බලය ලැබූ විගස බැඳුම්කර හොරු අල්ලනවා කිව්වද, ඒ සම්බන්ධ ජාත්‍යන්තර වෝහාරික විගණන වාර්තාව පවා ඔප්පු කලේ, මේ ආණ්ඩුවේ ඉන්න ආර්ථික උපදේශකයන් ඊට වඩා බැඳුම්කර හොරු බවය. දැන් බැඳුම්කරය යන්න ආණ්ඩුවේ උදවියගේ ශබ්ද කෝෂයේත් නැත.   බැලූ බැලූ පැත්තේ දකින්නට ඇත්තේ ආණ්ඩුවේ බැරි බැරියාවය. නොහැකියාවය. අකාර්යක්ෂමතාවය. 

ආණ්ඩුව තවත් ආමාරුවේ වැටුණේ පසුගියදා එළිදැක්වුණු මාස දෙකේ ආණ්ඩුවේ ජනතා රුචිය ගැන වූ සමීක්ෂණ ප්‍රතිඵලය නිසාය. එයින් හෙළිවන ප්‍රධාන කරුණ වන්නේ ගතවූ මාස දෙකක කාලය තුල ආණ්ඩුව සම්බන්ධ ජනතා කැමැත්ත විශාල වශයෙන් පහත බැස ඇති බවය.

ක්‍ෂෙත‍්‍ර ගණනාවක් යටතේ මෙම සමීක්‍ෂණනය කර ඇති අතර ආණ්ඩුව හොද බවට පවසන පිරිස 44% සීමාව දක්වා පහත බැස ඇති බව එම සමීක්‍ෂණයේදී අනාවරණය වී ඇත. ඉතිරි පිරිස ආණ්ඩුවේ ක‍්‍රියාපිලිවෙත අනුගමනය නොකරන හා අදහසක් පල කර නොමැති පිරිසය. 

ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තිය හොද යයි පවසා ඇත්තේ 19%ක්ය. එනම් සියයට 81ක් ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියට විරුද්ධය. ආයතනවලට පත් කල පුද්ගලයන් හොද බව කියන්නේ  30%ක් ය. ඒ කියන්නේ සියයට  70ක් එම පත්කිරීම් ගැන එකඟ නොමැති බවය. ජීවන වයදම අඩු කල බව කියන්නේ 17%ක් ය. ඒ කියන්නේ  සියයට 83ක පිළිගැනීම ආණ්ඩුව ජීවන වියදම පාලනය කිරීමට  අසමත්වූ බවය. 

සාමාන්‍යයෙන් ආණ්ඩුවක් බලයට පත්ව මුල් දින සියය කියන්නේ එහි ජනප්‍රියතාවේ ඉහලම අවස්ථාවය. එහෙත් මේ ආණ්ඩුවේ මුල් දින හැට කියන්නේ ජනප්‍රියතාව නැත්තටම නැතිව යන බව ඔප්පු කල කාලයක්ය. ආණ්ඩුවේ  ඇතමුන් මේ බැරිබැරියාව  වහ ගන්න යන්නේ තුනෙන් දෙකක බලයක් නැති නිසා කියාය. එහෙත් දින හැටේ සමීක්ෂණ ප්‍රතිඵලය ඔප්පු කර ඇත්තේ ගෝඨාභය ජනාධිපති කරන්න ජන්දය දුන්න පිරිසෙන් සියයට 60ක් දින 60ක් තුළ ඇත්ත අවබෝධ කරගෙන ඇති බවය.

චීන සංවර්ධන බැංකුව මගින් ශ්‍රී ලංකා රජය තවත් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 700ක මුදලක් ලබාගැනීමට තීරණය කර තිබේ.

අමාත්‍ය බන්දුල ගුණවර්ධන මාධ්‍ය වෙත සඳහන් කර ඇති ආකාරයට මීට පෙර අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 500ක මුදලක් ලබාගැනීමට අදාළව අත්සන් තැබූ ගිවිසුමට අතිරේකව එම ණය මුදල ලබා ගැනීමට සූදානම් වෙයි.

ඒ අනුව ආණ්ඩුව ලෙස පොදුජන පෙරමුණ පත්ව දින 122ක් ගෙවී යන අවස්ථාව වන විට චීන සංවර්ධන බැංකුවට අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 1200ක මුදලක් ණය වී ඇත.

මේ අතර අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ හැර අනෙක් සියලු භාණ්ඩ ආනයනය කිරීම මාස 03කට අත්හිටුවීමට රජය තීරණය කර ඇති බව වාර්තා වන අතර ඒ අනුව මෝටර් රථ, ශීතකරණ , විදුලිපංකා ඇතුළු සුඛෝපභෝගී සියලු භාණ්ඩ ගෙන්වීම  අත්හිටුවා ඇත. මෙහි අපේක්ෂාව මූල්‍ය වෙළෙඳපලේ විනිමය සංචිත පවත්වාගෙන යාමය.

ලොව ප්‍රමුඛතම මූල්‍ය ශ්‍රේණිගත කිරීම් සමාගම් තුනෙන් එකක් වන ස්ටෑන්ඩර්ඩ් ඇන්ඩ් පුවර්ස් හෙවත් එස් ඇන්ඩ් පී ආයතනය ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය මූල්‍ය පිළිබඳ නිල තක්සේරුව ස්ථාවර තත්වයේ සිට සෘණ තත්වය දක්වා පහළ දමා ඇත.

කෙසේ වෙතතත් එම ආයතනය ශ්‍රී ලංකාවට ලබාදී ඇති ශ්‍රේණිගත කිරීමෙහි වෙනදක් සිදුවී නැත. ශ්‍රී ලංකාවට එම ආයතනයෙන් ලබාදී තිබුණු ශ්‍රේණිගත කිරීම වන්නේ බී ශ්‍රේණිගත කිරීමය. වෙනස් වී ඇත්තේ ශ්‍රේණිගතකිරීම්වලට අදාළව එම ආයකනය නිකුත් කරන නිල තක්සේරුවය. සාමාන්‍යයෙන් එම ආයතනය නිල තක්සේරුව ලෙස ධන, ස්ථාවර හා සෘණ යන තත්වයන් තුනෙන් එකක් වශයෙන් සඳහන් කරනු ලබයි.

එම තක්සේරුව ශ්‍රී ලංකාව සමග ගනුදෙනු  කරන රජයන් හා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතන සැලකිල්ලට ගනු ඇත. ඒ අනුව ඉදිරි මාස 12ක කාලසීමාව ඇතුළත මූල්‍ය විනය ආරක්ෂා කරගැනීමට කටයුතු නොකළහොත් ශ්‍රී ලංකාවට අදාළ ශ්‍රේණිගත කිරීම් තවත් පහළ දැමීමේ අවදානමක් ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවට ණය ලබාදීමේදී ණය පොලි තීරණය කිරීම, ශ්‍රී ලංකාවේ බැඳුම්කර වෙළඳපොළ, ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජනය කළ යුතුද නැද්ද යන්න පිළිබඳ තීන්දු ගැනීම ආදි කටයුතු සඳහා එම ශ්‍රේණිගත කිරීම බලපායි.ශ්‍රී ලංකාව ලබා ගන්නා ණය ප්‍රමාණය ගෙවිය හැකිද නැද්ද යන්න පිළිබඳව එම ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලින් අවබෝධ කරගත හැකිය.

මේ පිළිබඳව කළ විමසීමකදී මහ බැංකුවේ හිටපු නියෝජ්‍ය අධිපති ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.ඒ  විජේවර්ධන ප්‍රකාශ කළේ ශ්‍රී ලංකාව වඩාත් අවධානය යොමු කළ යුත්තේ ශ්‍රී ලංකාවට තිබෙන බී වර්ගයේ ශ්‍රේණිගත කිරීම පිළිබඳව බවයි. යම්කිසි රටක ශ්‍රේණිගත කිරීම බීබීබී සෘණ තත්වයට වඩා පහළින් පවතින්නේ නම්, එවැනි රටක් ණය පැහැරහැරීමේ සම්භාවිතාව ඉතා ඉහළ යැයි ජාත්‍යන්තර වශයෙන් සලකන බවද ඔහු කීය. ශ්‍රී ලංකාව දැන් ඉන්නේ එම තත්වයට වඩා පහළින් බව ඔවු කීය. එවැනි රටක මහ භාණ්ඩාගාරයෙන් නිකුත් කරන බැඳුම්කර කසල බැඳුම්කර ලෙස සාමාන්‍ය වහරේදී හඳුන්වන බවද පෙන්වා දුන්නේය. ශ්‍රී ලංකාව එම ශ්‍රේණිගත කිරීම් වලින් තවත් පියවර හතරක් පමණ ඉදිරියට යා යුතු බවත්, රාජ්‍ය ඒ පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් බවත් ඔහු කීය.

(අනිද්දා )

කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ ඉතිහාසයේ තනි දිනක් තුළ සියලු කොටස් මිල දර්ශකයේ විශාලතම පහළ යාම අද (20) දිනයේ දී වාර්තා විය. 

මෙහිදී සියලු කොටස් මිල දර්ශකය ඒකක 303.10 කින් පහළ ගිය අතර එය පූර්ව ගනුදෙනු දිනට සාපේක්ෂව 6.22% ක පහළ යාමකි. දිනය අවසානයේ දී සියලු කොටස් මිල දර්ශක අගය වාර්තා වූයේ ඒකක 4,571.63 ක් වශයෙනි.

මේ අතර S&P SL20 දර්ශකය මෙතෙක් ඉතිහාසයේ දැවැන්තම කඩා වැටීම වාර්තා කරමින් පූර්ව ගනුදෙනු දිනට සාපේක්ෂව 11.90% ක පහළ යාමක් අද දින වාර්තා කළේය. මෙහිදී ඒකක 262.42 කින් S&P SL20 දර්ශකය පහළ ගිය අතර දිනය අවසානයේ දී එය ඒකක 1,943.55 ක් ලෙසින් සටහන් විය.

දිනයේ ගනුදෙනු තුළින් වාර්තා වූ මුළු පිරිවැටුම රු. මිලියන 420.76 කි.

මීට පෙර කොටස් වෙළෙඳපොළ විශාලතම කඩා වැටීම වාර්තා වූයේ 2010 වසරේ ඔක්තෝබර් 12 වන දිනය.

එදින ඒකක 300.59 කින් සියලු කොටස් මිල දර්ශකය පහළ ගියේය.

පසුගිය මාර්තු 13 වනදායින් පසු අද (20) දින මුල් වරට විවෘත වූ කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ ගනුදෙනු, වෙළෙඳපොළ විවෘත වී මිනිත්තු 2කට පමණක් සීමා විය.

මීට හේතු වූයේ S&P SL20 දර්ශකය පූර්ව ගනුදෙනු දිනට සාපේක්ෂව 5% ක් ඉක්මවූ ප්‍රමාණයකින් පහත වැටීමයි.

පෙරවරු 10.00 ට දෛනික ගනුදෙනු ආරම්භ වූ අතර පෙරවරු 10.02ට ගනුදෙනු තාවකාලිව අත්හිටුවනු ලැබීය.යළිත් වරක් පෙරවරු 10.32 ට සාමාන්‍ය ගනුදෙනු සඳහා කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ විවෘත වනු ඇත.

අද දින පෙරවරු 10.00 සිට පස්වරු 1.00 දක්වා පැය 03 ක කාලසීමාවකට පමණක් ගනුදෙනු සඳහා කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ විවෘතව තිබිණ.

(දෙරණ)

සිමෙන්ති සමාගම් පහකට සිමෙන්ති මිල ඉහළ දැමීම සඳහා පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරියේ සභාපතිවරයා අවසර දී ඇති බව පාරිභෝගික අයිතීන් සුරකීමේ ජාතික ව්‍යාපාරයේ සභාපති රංජිත් විතානගේ  පවසයි.

ඒ  අනුව මෙතෙක් රුපියල් 995.00 කට අලෙවි කළ සිමෙන්ති කොට්ටයක නව මිල රුපියල් 1095.00 කි.

2003 අංක 9 දරණ පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරි පනත යටතේ සිමෙන්ති මිල වැඩි කිරීම සඳහා පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරියේ අවසරය ගත යුතුව ඇත.

පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරිය විසින් පිරිවැය සළකා බලා සිමෙන්ති මිල වැඩි කිරීම සඳහා සමාගම්වලට අවසර දෙනු ලබයි.

මේ සතියේ තෙවැනි දිනටත් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියලේ අගය අද (19) ඉතිහාසගත ලෙස පහළ ගියේය.ඒ අනුව ඉතිහාසයේ පළමු වරට ඇමෙරිකානු ඩොලරයක රුපියල් අගය අද (19) 188.20 ලෙස සටහන්ව තිබිණි.

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව දෛනිකව නිකුත් කරන විනිමය අනුපාතිකවලට අනුව අද ඇමෙරිකානු ඩොලරයක විකුණුම් අගය රුපියල් 188.20ක් ලෙසත් ගැනුම් අගය රුපියල් 184.11ක් ලෙසත් දැක්විණි.

මහ බැංකුව සඳහන් කරන්නේ මේ වසරේ ජනවාරි 1 වැනිදා සිට මාර්තු 13 වැනිදා දක්වා කාලයේදී ඇමෙරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව ශ්‍රී ලංකා රුපියල 0.6%කින් අවප්‍රමාණය වී ඇති බවය.

2020 වසරේ මුල් මාස 4 සඳහා මුදල් අමාත්‍ය මංගල සමරවීර විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද අතුරු සම්මත ගිණුම් පිළිබඳ යෝජනාව පසුගියදා පාර්ලිමේන්තුවේ දී සම්මත විය.

එම කාලය සඳහා පුනරාවර්ථන හා මූලධන වියදම් වෙනුවෙන් රුපියල් බිලියන 1,470 කුත්, අත්තිකාරම් ගිණුම් වෙනුවෙන් තවත් රුපියල් බිලියන 05කුත් වැය කිරීමට අපේක්ෂිතය.

අතුරු සම්මත ගිණුම ඉදිරිපත් කරමින් මුදල් අමාත්‍යවරයා ජනතාවට ලබා දෙන සහන පිළිබඳ ඉදිරිපත් කළ කරුණු මෙසේ ය.

· රාජ්‍ය සේවක ආපදා ණය සීමාව රුපියල් 250,000 සිට 350,000 දක්වා ඉහළ නැංවීම. ඒ සඳහා වන පොලිය 4.2% සිට 3% දක්වා අඩු කිරීම.

· රාජ්‍ය සේවයේ කාර්ය මණ්ඩලවලට මෙතෙක්කල් පාපැදි මිලදී ගැනීමට ලබාදුන් රුපියල් 6,000/- මුදල 10,000/- දක්වා ඉහළ නැංවීම සහ පොළිය 4.2% සිට 3% දක්වා අඩු කිරීම.

· කාර්යාල සේවක සේවයේ නිලධාරීන්ට වාර්ෂික නිල ඇඳුම් දීමනාව රුපියල් 4,000/- සිට 5,000/- දක්වා වැඩිකිරීම.

· ජාතික රක්ෂණ භාර අරමුදලේ දායකත්වය ලබා සිටින රජයේ සේවකයන්ට වසර තුනකට වරක් ලබාදෙන රුපියල් 5,000/- ඇස් කණ්ණාඩි දීමනාව රුපියල් 8,000/- දක්වා ඉහළ නැංවීම.

· රාජ්‍ය සේවයේ කාර්යාල සේවක සේවය, රියදුරු සේවය, කළමනාකරණ සේවා නිලධාරීන් වෙත වසරකට අවම වශයෙන් දින පහක අනිවාර්ය පුහුණුවක් ලබාදීමේ වැඩපිළිවෙළක් ක්‍රියාත්මක කිරීම.

· ග්‍රාම නිලධාරීන්ගේ -

o කාර්යාල දීමනා මහනගර සභා සහ නගර සභා ප්‍රදේශවල රුපියල් 1,500/- දක්වා වැඩි කිරීම.

o ප්‍රාදේශීය සභා බලප්‍රදේශවල රුපියල් 1,000/- ක් දක්වාත් දෙගුණයකින් වැඩි කිරීම.

o ගමන් වියදම් බලප්‍රදේශය තුළ රුපියල් 200/- සිට 600/- දක්වා ද, ඉන් පිටත රුපියල් 500/- සිට 1,000/- දක්වාත් ඉහළ දැමීම.

o වාර්ෂික ලිපිද්‍රව්‍ය දීමනාව රුපියල් 1,000/- සිට 1,500/- දක්වා වැඩිකිරීම. නිල ඇඳුම් දීමනාව රුපියල් 4,300/- දක්වා වැඩි කිරීම.

o දැනටමත් ඔවුන්ට ගෙවන සන්නිවේදන දීමනාව සහ ගමන් වියදම් දීමනාව එකතු කොට රුපියල් 5,000/- පොදු දීමනාවක් ලබා දීම. 

· වසර 20 කට පසු රණවිරු දීමනා ඉහළ නැංවීම.

· ආබාධිත රණවිරුවන්ට දිවි ඇති තෙක් සම්පූර්ණ වැටුප ගෙවීම සහ ඉන් අනතුරුව එහි ප්‍රතිලාභ ඔවුන්ගේ යැපෙන්නන්ට ලබා දීමට තීරණය කිරීම.

· පොලිස් නිලධාරීන්ගේ වැටුප 238%කින් ඉහළ නංවමින් දින 14 සංයුත්ක දීමනාව වෙනුවට දින 20ක නව දීමනාවක් ලබා දීම.

ඉදිරිපත් කරන ලද බදු සංශෝධන මෙසේ ය.

· සුරාබදු ආඥා පනතේ 35 සහ 52 වගන්ති සංශෝධනය කරමින් නීති විරෝධී මත්පැන් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා පොලිස් නිලධාරීන්ට බලය පැවරීම.

· අපනයන අභිමුඛ ආයෝජන මණ්ඩල සමාගම් විසින් ඇතැම් නිමි ඇදුම් දේශීයව විකිණීමේදී අදාළ වන ඒකක මත පදනම් වූ එකතු කළ අගය මත බදු අනුපාතය රු.75/- සිට රු. 100/- දක්වා වැඩි කෙරේ.

· බදු ගෙවන්නන්ගේ ඉල්ලීම් සැලකිල්ලට ගනිමින් එකතු කළ අගය මත බදු ගෙවීම් දිනය බදු කාල පරිච්ඡේදයක් අවසානයේ එළඹෙන මස 20 වැනි දින ලෙස වෙනස් කෙරේ.

· දේශීයව නිෂ්පාදනය කරන ලද සහල්වලින් සැකසූ සහල් නිවුඩු තෙල් සැපයීම, එකතු කළ අගය මත බදු වලින් නිදහස් කෙරේ.

· සහාධිපත්‍ය නිවාස (Condominium) සැපයීම මත පනවා ඇති එකතු කළ අගය මත බදු පහත සඳහන් අවස්ථාවලදී අය නොකෙරේ.

· සහාධිපත්‍ය නිවාස ව්‍යාපෘතියේ එක් එක් නිවාස ඒකකයක මිල රු. මිලියන 25 නොඉක්මවන විට බදු අය නොකෙරේ.

· එකතු කළ අගය මත බදු (සංශෝධන පනත) බලාත්මක දිනට පෙර දිනයක එකී සැපයුමට අදාළව නොතාරිස් ආඥා පනත අනුව විකිණීමේ ගිවිසුමක් ලියා අත්සන් කර ඇති විට, හෝ එම පනත බලාත්මක දිනට පෙර සම්පූර්ණ කරන ලද සහ අදාළ පළාත් පාලන ආයතනයෙන් අනුකූලතා සහතිකයක් ලබා ගෙන ඇති යම් සහාධිපත්‍ය නිවාස ඒකකයක් සැපයීම.

· සහාධිත්‍ය නිවාස ඒකක සැපයීම මත අදාළ වන වැට් බදු අනුපාතය 6% දක්වා අඩු කෙරෙන අතර, එකී සැපයුමට අදාළ යෙදවුම් බද්ද, 5% අනුපාතයට ගනනය කෙරේ.

· ඉදිකිරීම් කොන්ත‍්‍රාත්කරුවන් විසින් ඔවුන්ගේ පිටරට ව්‍යාපෘතිවලට සපයන භාණ්ඩ අපනයන ලෙස සලකා එකතු කළ අගය මත බදු නිදහස ලබා දෙනු ලැබේ.

ජාතිය ගොඩනැගීමේ බදු සංශෝධන -

· කපා ඔප දැමීමෙන් පසු ප‍්‍රතිඅපනයනය කිරීම සඳහා ආනයනය කරනු ලබන මැණික් ගල් මත අදාළ වන ජාතිය ගොඩනැගීමේ බදු නිදහස එම සේවාවන් සදහා විදේශ ව්‍යවහාර මුදලින් ගෙවීම් කර බැංකුවක් මගින් ශී‍්‍ර ලංකාවට පේ‍්‍රෂණය කර ඇත්නම් ප‍්‍රදානය කෙරේ.

· ඉදිකිරීම් ක්‍ෂේත‍්‍රයේ උප කොන්ත‍්‍රාත්කරුවන් විසින් සපයන සේවාවන් සඳහා දැනට පවතින බදු නිදහස ප‍්‍රධාන කොන්ත්‍රාත්කරුටද ලබා දෙනු ලැබේ.

· හෝටල් විසින් විදේශ ව්‍යවහාර මුදලට සේවා සැපයීම බද්දෙන් නිදහස් කෙරේ.

· ආනයනික පාම් තෙල් සම පාම් ඔලේන්වලින් දේශීයව නිෂ්පාදනය කරනු ලබන පාම් තෙල් බද්දෙන් නිදහස් කෙරේ.

· විනෝදාස්වාදය සහ ක්‍රීඩා සඳහා වන යාත්‍රා සහ නැව් ආනයනය කිරීම බද්දෙන් නිදහස් කෙරේ.

· දුම්වැටි මත ජාතිය ගොඩනැගීමේ බදු නිදහස ඉවත් කෙරේ.

· අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 50 හෝ ඊට වැඩි ආයෝජනයකින් යුක්ත ව්‍යාපෘති සඳහා, ව්‍යාපෘතිය ආරම්භ කරන හෝ ඉදිකිරීම් කටයුතු සිදු කරන කාල සීමාව තුළ, ආනයනය කරනු ලබන ව්‍යාපෘතියට අඳාල භාණ්ඩ බද්දෙන් නිදහස් කෙරේ.

මෝටර් වාහන මත සුඛෝපභෝගී බද්ද -

· වෑන් රථයක්, තනි කැබ් රථයක්, ද්විත්ව කැබ් රථයක්, මෝටර් සයිකලයක්, මොටර් ට‍්‍රයිසිකලයක් යනාදී වාහන හැර වෙන ඕනෑම වාහනයක් ඇතුළත් වන පරිදි ”නිශ්චිතව සඳහන් කරන ලද මෝටර් වාහනය” යන්නෙහි අර්ථ නිරූපනය සංශෝධනය කෙරේ. (මේ පිළිබඳ වැඩි විස්තර සඳහා මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රවෘත්ති නිවේදනය බලන්න)

කාබන් බද්ද -

· කාබන් බද්ද 2018 අංක 35 දරන මුදල් පනත යටතේ පනවා ඇත. මෙම බද්ද භාවිතා වන ඉන්ධන වර්ගය සහ වාහනයේ ප‍්‍රථම ලියාපදිංචියේ සිට ගතවී ඇති ආයු කාලය මත පදනම්ව වාහන අයිතිකරුවන් විසින් වාර්ෂික බලපත‍්‍රය අලූත් කරන අවස්ථාවේදී ගෙවිය යුතුය. මෙම බද්ද මෙම වර්ෂය (2019) සඳහා පමණක් අදාළ වන අතර 2019 දෙසැම්බර් 01 දින සිට ඉවත් කෙරේ.

විදේශ වාණිජ ගනුදෙනු මත අය බද්ද -

· ණයපත් හා හරපත් භාවිත කරමින් භාණ්ඩ හා සේවා මිලදී ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටතට කරන ගෙවීම් මත 3.5%ක විදේශ වාණිජ ගනුදෙනු මත අය බද්දක් පනවනු ලැබේ.

දුරකථන සන්නිවේදන කුලුනු බද්ද -

· දුරකථන සන්නිවේදන කුලුනු බද්ද 2018 අංක 35 දරන මුදල් පනත යටතේ පනවා ඇත. දැනට පවතින ප‍්‍රතිපාදන අනුව යම් දුරකථන ක‍්‍රියාකරුවෙකු විසින් බද්ද ගෙවීම පැහැර හැර ඇති විටෙක මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයක නඩු කටයුතු ආරම්භ කළයුතු වේග දුරකථන ක‍්‍රියාකරුවෙකු විසින් බද්ද ගෙවීම පැහැර හැර ඇති විටෙක මහේස්තා‍්‍රත් අධිකරණයක නඩු කටයුතු ආරම්භ කිරීමට පෙර අධිභාරයක් පැනවීම සඳහා ප‍්‍රතිපාදන සපසා ඇත.

· ඉහළ යන ඉල්ලූම සමග ජංගම දුරකථන තාක්ෂණය නිරන්තරයෙන් වෙනස් වේ. රජයේ අරමුණ වන්නේ රටපුරා සිටින පාරිභෝගිකයින්ට විශිෂ්ඨ දුරකථන සම්බන්ධතාවයක් ලැබෙන බවට තහවුරු කිරීම වේ.

මුදල් අමාත්‍ය මංගල සමරවීර අතුරු සම්මත ගිණුම ඉදිරිපත් කරමින් ඉදිරිපත් කළ රාජ්‍ය සේවක වැටුප් වැඩි කිරීම පිළිබඳ තොරතුරු -

මෙම පඩි වැඩිකිරීම් සිදු වනුයේ රා,ප.ච.ලේ.6/2016 සහ රනුග්ගේ වැටුෆ් කොමිසමේ නිර්දේශය අනුවය. එම වැඩිවීම්වල 50 % 2020 ජනවාරියේ සිටද ඉතිරිය 2021 ජනවාරියේ සිට ද සියලු රාජ්‍ය සේවකයන්ට ගෙවනු ලැබේ.

මෙම යෝජනා සියල්ල මුදල් අමාත්‍ය මංගල සමරවීර මහතා විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද 2019 අයවැය යෝජනා අනුව ක්‍රියාත්මක කරන සංශෝධන වේ.