විදෙස්

අමෙරිකානු ජනාධිපති ජෝ බයිඩ්න් සිය ජනාධිපති ධුරයේ බලතල තාවකාලිකව එරට උප ජනාධිපති කමලා හැරිස් වෙත පැවරීමට කටයුතු කර තිබේ.

ඒ ජනාධිපතිවරයා වෛද්‍ය පරීක්ෂණයක් සඳහා යොමු වීම හේතුවෙනි.

ඒ අනුව අමෙරිකානු උප ජනාධිපති කමලා හැරිස්, එලෙස තාවකාලිකව බලය පැවරෙන පළමු කාන්තාව බවට පත් වනු ඇති.

හැරිස් මහත්මියට අමෙරිකාවේ යුද සහ න්‍යෂ්ටික අවි පාලනය පිළිබඳ බලතල හිමි වීම ද විශේෂත්වයකි.

හෙට (20) දිනයේ 79 වන උපන්දින සමරන ජෝ බයිඩ්න් ජනාධිපති ධුරයට පත්වීමෙන් පසු මෙලෙස වෛද්‍ය පරීක්ෂණයක් සඳහා යොමු වන පළමු අවස්ථාව මෙයයි.

මේ අතර ධවල මන්දිර ප්‍රකාශිකාව උපුටා දක්වමින් විදසේ මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ, උප ජනාධිපතිනිය මෙම කාලය තුළ ඇයගේ කාර්යාලයේ සිට ම සේවය කරනු ඇති බවයි.

කෙසේ වෙතත් මෙවැනි තත්ත්වයක් යටතේ තාවකාලික බලතල පැවරීම එක්සත් ජනපද ව්‍යවස්ථාවේ දක්වා ඇති ක්‍රියාවලියේ කොටසක් බව ද ධවල මන්දිර ප්‍රකාශිකාව වැඩිදුරටත් පවසා තිබේ.

57 හැවිරිදි හැරිස්  අමෙරිකාවේ උප ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ පළමු කාන්තාව මෙන්ම කළු ජාතික සහ ආසියානු – අමෙරිකානු සම්භවයක් සහිත කාන්තාව ද වන්නී ය.

“ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය තනි පුද්ගලයෙකුගේ ක්‍රියාවක් මිස, ඇදහිල්ලකින්, සංස්කෘතියක හෝ ජන වර්ගයක ක්‍රියාවක් නොවේ. මෙම ක්‍රියාවේ වගකීම දැරිය යුත්තේ ඔහු පමණයි.”

මේ ඕක්ලන්ඩ්හි සුපිරි වෙළඳ සංකීර්ණයකදී ඊයේ (03) පුද්ගලයින් 6 දෙනෙකුට තුවාල සිදු කරමින් සිදු වූ පිහිඇණුමෙන් පසු නවසීලන්ත අග්‍රාමාත්‍ය ජසින්ඩා ආඩ්න් මහත්මිය අපරාධය හෙළා දකිමින් සිදු කළ ප්‍රකාශයයි.

පිහිඇණුම සිදුවී විනාඩියක් පමණ කෙටි කාලයක් ඇතුළතදී අපරාධයට සම්බන්ධ ශ්‍රී ලාංකික අන්තවාදී සැකකරු නවසීලන්ත පොලිසීය විසින් ඝාතනය කරනු ලැබිණ.

සිදුවීමෙන් පසු පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී අග්‍රාමාත්‍යවරිය අවධාරණය කර සිටියේ, පොලිස් වෙඩි පහරින් ජීවිතක්ෂයට පත් වූ සැකකරු පමණක් මෙහි වගකිවයුත්තා වන බවයි.

මෙය පහත්, වැරදි සහගත වේදනාකාරී ක්‍රියාවක් බවත් ඔහුගේ මතවාදය කිසිදු පුද්ගලයෙකු හෝ සමාජයක් විසින් පිළිනොගන්නා බවත් අග්‍රාමාත්‍යවරිය සඳහන් කළා ය.

අග්‍රාමාත්‍යවරිය පැවසුවේ, සිද්ධිය සැලවීමෙන් තමා දැඩි කම්පනයට පත් වූ බවත් කොරෝනා වෛරසය පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා ක්‍රියාමාර්ග ගෙන සිටින අවස්ථාවක තුවාල ලැබූවන්ට උදව් කළ පිරිසට තමා ස්තුතිය පළ කරන බවත් ය.

සැකකරු IS ත්‍රස්ත කණ්ඩායමේ අනුගාමිකයෙකු ලෙස හඳුනාගෙන තිබිණ.

මේ අතර 2011 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී නවසීලන්තයට පැමිණ ඇති ඔහුගේ මතවාදය පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීම හේතුවෙන් වසර කිහිපයක් තිස්සේ මොහු එරට ආරක්ෂක අංශවල නිරන්තර අධීක්ෂණයට සහ දැඩි නිරීක්‍ෂණයට ලක්ව සිටි පුද්ගලයෙකි.

මේ අතර නවසීලන්ත පොලිස් කොමසාරිස්වරයා පවසන්නේ, මෙම පුද්ගලයා තනිවම කටයුතු කර ඇති බවට නිලධාරීන් විශ්වාස කරන බවත් ඒ අනුව තවදුරටත් සමාජයට අනතුරුදායක කිසිවක් නොමැති බවයි.

කෙසේ වෙතත් යමෙකු දැඩි නිරීක්ෂණයට ලක් කරමින් සිටිය ද ආරක්ෂක අංශවලට සෑම අවස්ථාවකම සමීපස්ථව ඔවුන් ආසන්නයේ රැඳීමට නොහැකි අවස්ථා පවතින බව ද කොමසාරිස්වරයා වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබේ.

මෙම ප්‍රහාරය සැලකෙන්නේ, 2019 වසරේ මාර්තු මාසයේ සිදුවූ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයට පසු නවසීලන්තයේ සිදුවූ පළමු ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය ලෙසයි.

(news 1st )

ඉන්දියාවේ ගොවි උද්ඝෝෂණවලට හේතු වූ මතභේදාත්මක කෘෂිකාර්මික පනත් 3 අහෝසි කරන බව ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි පවසා ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

කෘෂි පණත් අහෝසි කළ බව සඳහන් කරමින් උද්ඝෝෂණ අතහැර යළි නිවෙස් වෙත යන ලෙස අගමැති මෝදි ඉල්ලා ඇති බවත් එම මාධ්‍ය වාර්තා වල දැක්වෙයි.

මේ සමග ඉන්දියාව පුරා සිටින ගෝවීන් ප්‍රීති ඝෝෂා නංනවමින් සිය ජය සමරා රස කැවිලි පවා අනුභව කර ඇති බවත් මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන් ය.

පසුගිය වසරේ සැප්තැම්බර් මාසයේදී ඉන්දීය රජය විසින් ගෝවීන්ට සිය නිෂ්පාදන පාලන මිලට ඉහළ මිලකට සෘජුව අලෙවි කිරීමට අවස්ථාව ලබාදෙමින් නීති තුනක් සම්මකර කරගනු ලැබීය.

එමගින් ගොවීන් සිය නිෂ්පාදන සඳහා වැඩි මිලක් ලබැ ගැනීමට අවස්ථාව හිමි වන බවට රජය පැවසුවද එමගින් පුද්ගලික අංශයට කෘෂි කර්මාන්තයට ඇතුලු වීමට අවස්ථාව හිමිවෙන බවට ගොවීහූ චෝදනා කළහ.

ඒ අනුව ගොවීහූ ඉකුත් වසරේ නොවැම්බර් මාසයේ සිට නව දිල්ලි නුවරට ආසන්යේ රැදී සිටිමින් සිය විරෝධතා දැක්වූ අතර ජනවාදී 26 පැවති ජනරජ දිනයේ පැවති විරෝධතා දරුණු අතට හැරිණි.

කෙසේ වෙතත් සිය තීරණ වෙනස් කළ මෝදී ජනතාව අමතමින් පවසා ඇත්තේ සිය රජය යහපත් චේතනාවෙන් ගෙන එන ලද නීති ගොවී සහෝදරයින් හට අවබෝධ කරදීමට නොහැකි වූ බැවින් එම නීති හකුලා ගන්නා බවයි.

නවසීලන්තයේ ඕක්ලන්ඩ් නගරයේ සුපිරි වෙළඳසැලකට ප්‍රහාරයක් එල්ල වී ඇත.

හදිසියේ එහි කඩාවැදුණු පුද්ගලයෙකු සුපිරි වෙළඳසැලේ සිටි පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකුට පිහියකින් ඇණ ඇති අතර මේ නිසා පුද්ගලයන් හය දෙනෙකු තුවාල ලබා තිබේ.

ඔවුන්ගෙන් තිදෙනෙකුගේ තත්ත්වය බරපතල බව විදෙස්  වාර්තා වාර්තා කරයි.

පොලීසිය විසින් සිදුකළ වෙඩි තැබීම් හමුවේ ප්‍රහාරකයා මරණයට පත්ව ඇති බවද වාර්තා වේ.

නවසීලන්ත අග්‍රාමාත්‍ය ජසින්ඩා අර්ඩ්න් පවසන්නේ මෙය ISIS සංවිධානයේ ප්‍රහාරයක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇති අතර,  ප්‍රහාරය එල්ල කළ පුද්ගලයා ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු බවද හඳුනාගෙන තිබේ.

මෙම ශ්‍රී ලාංකිකයා 2011 වසරේදී නවසීලන්තයට ගොස් ඇති අතර 2016 වසරේ සිට ඔහු පිළිබඳව එරට ආරක්ෂක අංශ විමසිලිමත්ව සිටි බවයි අගමැතිනිය පවසයි.

ඔහුගේ මතවාදය පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීම හේතුවෙන් අදාළ පුද්ගලයා එරට ආරක්ෂක අංශවල නිරන්තර අධීක්ෂණයට සහ දැඩි නිරීක්‍ෂණයට ලක්ව සිටි අයෙකු බව ද අග්‍රාමාත්‍යවරිය පැවසුවා ය.

IS ත්‍රස්ත කණ්ඩායමේ අනුගාමියෙකු ලෙස සැලනෙක මෙම අන්තවාදි පුද්ගලයා පිළිබඳව වසර 05 ක පමණ සිට නවසීලන්ත ආරක්ෂක සැලකිලිමත්ව සිට තිබේ.

ප්‍රබල සුළි කුණාටුවක් හේතුවෙන් කැනඩාවේ හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇතැයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

කුණාටුවෙන් වැඩිම බලපෑමක් එල්ල වී ඇති බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා ප්‍රාන්තයට එලෙස හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති බවද එම වාර්තාවල සදහන් වෙයි.

ඇද හැලෙමින් ඇති ප්‍රභල වර්ෂාපතනයත් සමග බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා ප්‍රාන්තයේ ගංගාවල ජල මට්ටම් ඉහල ගොස් ඇති අතර ප්‍රදේශ රැසක් ජලයෙන් යටවී ඇති බව පැවසේ.

කුණාටුවේ බලපෑමෙන් හා ජල ගැලීම් හේතුවෙන් පීඩාවට පත්ව සිටින පිරිස් මුදා ගැනීම සදහා හමුදාව යොදවා ඇතැයි ද  අධිවේගී මාර්ග ද ඇතුලුව මාර්ග රැසක් ජලයෙන් යටවී ඇති බැවින් සහන මෙහෙයුම් සදහා බාධා එල්ල වී ඇති බවයි වාර්තාවල සදහන් වෙයි.

මාර්ග ඔස්සේ ළඟාවීමට අපහසු ප්‍රදේශවල ආපදාවට පත්ව සිටින පිරිස්වලට අවශ්‍ය ආහාර ඇතුලු අත්‍යවශය ද්‍රව්‍ය බෙදා හැරීමේ කටයුතු හා කඳුකර ප්‍රදේශවල සිරවී සිටින පිරිස් මුදා ගැනීම ද හෙලිකොප්ටර් යානා මගින් සිදු කෙරෙන බවද වාර්තාවල වැඩිදුරටත් සදහන් වෙයි. 

බොහෝ පිරිසක් නායයාමේ අවදානමට ලක්ව සිටින අතර කදුකර ප්‍රදේශවල සිරවී සිටින සංචාරකයින් මුදා ගැනීමේ මෙහෙයුම් ද ක්‍රියාත්මක වන අතර, නායයාම් හේතුවෙන් මේ වනවිටත් එක් අයෙකු මියගොස් තවත් පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු අතුරුදන් වී තිබේ.

ආපදාවලින් සිදුව ඇති ජීවිත අනතුරු පිළිබද පැවසීමට තවමත් කල් වේලා වැඩි බවයි බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා බලධාරීන් පවසයි.

බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා ප්‍රාන්තය මෑත කාලයේ සිට ස්වාභාවික විපත් රැසකට ලක් වෙමින් තිබෙන අතර, අධික උෂ්ණත්වය, ලැව්ගිනි, ජල ගැලීම් හා නායයෑම ඒ අතරින් ප්‍රධානයි.

ඇෆ්ගනිස්ථානයේ කාබුල් ගුවන් තොටුපළට පිටතින් සිදුවූ පිපිරීම්වලින් මිය ගිය පිරිස 90 ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ.

විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා පවසන්නේ, තුවාල ලැබූ පිරිස ද 150ක් දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.

ඒ අතරින් 12 දෙනෙකු ඇමරිකානු හමුදාවට අයත් බව වාර්තා වේ. ඒ, මැරීන් භටයන් 11 දෙනෙක් සහ වෛද්‍ය බලකායේ සොල්දාදුවෙක් ලෙස ය.

ද්විත්ව බෝම්බ ප්‍රහාරය අතරින් ගුවන් තොටුපොළ පරිශ්‍රයේ ඒබේ දොරටුව අසල එක් බෝම්බයක් පුපුරා ගිය අතර එය ඇමරිකානු හමුදාව ස්ථානගත කර තිබූ තැනක් බව සඳහන්. එම ස්ථානය ඉලක්ක කරගෙනම මරාගෙන මැරෙන බෝම්බයක් පුපුරුවා හැර ඇති බව මේ අනුව සනාථ වේ.

ප්‍රහාර එල්ල වන අවස්ථාවේදී 500 කට ආසන්න පිරිසක් ගුවන්තොටුපොළ තුළ ඉතිරිව සිටි අතර, සෙසු අය ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවූ පසුව ඉවත් කර තිබිණි.

මෙය, ISIS-K ත්‍රස්ත කල්ලියේ ප්‍රහාරයක් බවට දැඩි අනුමානයක් පවතියි. නමුත් මෙය තවමත් නිල වශයෙන් සනාථ කර නැත.

බ්‍රිතාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍ය බොරිස් ජොන්සන් පවසන්නේ, එල්ල වූ ‘ම්ලේච්ඡ‘ ප්‍රහාරය නොතකා, ජනතාව මුදා ගැනීමේ කටයුතු තවදුරටත් සිදුකරන බවයි.

නොබෙල් සාම ත්‍යාගලාභී මලාලා යූසුෆ්සායි එංගලන්තයේ බර්මින්හැම්හි දී පැවැත්වූ ඉස්ලාමීය විවාහ මංගල්‍යයක් මඟින් සිය සහකරු සමග "අතිනත ගෙන" ඇත.

ඈ සහ ඇගේ සහකරු අසර් මලික් "නිකා" උත්සවයක් පවත්වා තිබේ. ඉස්ලාමීය සිරිත අනුව මනාලයා සහ මනාලිය විවාහයට කැමැත්ත පළකරන්නේ "නිකා" උත්සවයේ දී ය.

විසි හතර හැවිරිදි ක්‍රියාකාරිනිය ප්‍රකාශ කළේ එය ඇගේ දිවියේ "මාහැඟි දිනයක්" බව යි.

තාලිබාන් සංවිධානය 2012 වසරේ දී ඇගේ හිසට වෙඩි තැබීමෙන් අනතුරුව, පාකිස්තානු ජාතික කාන්තා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ක්‍රියාකාරිනිය තම ජීවිතාරක්ෂාව පතා එංගලන්තයේ වෙස්ට් මිඩ්ලන්ඩ්ස් ප්‍රදේශය වෙත සංක්‍රමණය වූවා ය.

"අසර් සහ මම දිවි ඇති තෙක් සහකරුවන් වශයෙන් ඉන්නට අතිනත ගත්තා," අඟහරුවාදා ට්විටර් පණිවුඩයක් නිකුත් කරමින් ඇය පවසා තිබුණි. ඇය මෙසේ පැවසුවේ, "පවුලේ අයත් සමග පොඩියට නිකා උත්සවයකට" සහභාගී වූබව ද ලෝකය සමග බෙදාහදා ගන්නා අතරේ ය.

"දෙදෙනා එක්ව යන ඉදිරි ගමනක් ගැන අපි හරිම උද්යෝගයෙන් ඉන්නේ," ඇය සඳහන් කළා ය.

විසි හතර හැවිරිදි මලාලා, ගැහැණු ළමුන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීම සඳහා ඇති අයිතිය වෙනුවෙන් හඬ නැගීම හේතුවෙන් පාකිස්තානයේ තාලිබාන් ත්‍රස්තවාදීන්ගේ ඉලක්කයට ලක්වන විට පසුවූයේ 15 වැනි වියේ ය.

පාකිස්ථානයේ වයඹදිග ස්වාත් නිම්නයේ දී ඇය ගමන් කළ පාසැල් බස්රියට ගොඩවූ තාලිබාන් සටන්කාමියෙකු රථය තුළ සිදුකළ වෙඩි තැබීමෙන් මලාලාත්, ඇගේ පාසැල් මිතුරියන් දෙදෙනෙකුත් තුවාල ලැබුවෝ ය. හිසට වෙඩි වැදුණු නමුත් මලාලා දිවි ගලවා ගැනීමට සමත් වූවා ය.

මරණීය තුවාලවලින් සුවය ලැබූ පසු මලාලාත්, ඇගේ පවුලේ අයත් බර්මින්හැම් වෙත පදිංචියට ගිය අතර, පසුකලෙක ඇය එය හැඳින්වූයේ සිය "දෙවන නිවහන" වශයෙනි. නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනූ ළාබාලතම තැනැත්තිය බවට පත්වීමට 17 හැවිරිදි වියෙහි සිටිය දී ඇයට හැකිවිය. අධ්‍යාපනය සඳහා ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයයට ඇතුළු වූ ඇය මේ වන විට මානව අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ප්‍රසිද්ධ ක්‍රියාකාරිනියක බවට පත්ව ඇත.

උපාධිය ලබාගැනීමෙන් අනතුරුව, ඇෆ්ගන් සරණාගතයින් සඳහා වැඩි සහයෝගයක් දෙන්නැ යි ඉල්ලා සිටීම, වාර්තා වැඩසටහන් නිර්මාණය කිරීම සඳහා Apple TV+ සමග ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීම, සහ British Vogue (බ්‍රිටිෂ් වෝග්) සඟරාවේ කවරයේ පෙනී සිටීම යනාදියෙහි මලාලා නිරත වී ඇත. ඇය මේ සියල්ල සිදුකළේ ගැහැණු දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීමට ඇති අවස්ථාව වැඩි දියුණු කිරීමේ ඇගේ සමාජ කාර්යය සිදුකරනා අතරතුරේ ය.

නීත්‍යානුකූල ගිවිසුමක් ලෙස ගණන් නොගැනුණත්, ඉස්ලාමීය විවාහයක පළමු පියවර වන්නේ නිකා උත්සවය යි.

බොහෝවිට වෙනම උත්සවයක් පුද්ගලිකව ද පැවැත්වෙන අතර, මෙම යුවල එම ආකාරයේ වෙනම සිවිල් උත්සවයක් පැවැත්වූයේදැ යි ක්‍රියාකාරිනිය විසින් සඳහන් කර නොතිබිණි.

Skip Twitter post, 1 Today marks a precious day in my life. Asser and I tied the knot to be partners for life. We celebrated a small nikkah ceremony at home in Birmingham with our families. Please send us your prayers. We are excited to walk together for the journey ahead. ?: @malinfezehai pic.twitter.com/SNRgm3ufWP

— Malala (@Malala) November 9, 2021

මලාලා විවාහය සම්බන්ධයෙන් ඇය තුළ පැවැති සැකයන් මින් පෙර අවස්ථාවක දී ප්‍රකාශකර තිබේ.

ජුලි මාසයේ වෝග් සඟරාව සමග පැවැති සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී ඇය මෙසේ පැවසුවා ය: "මිනිස්සු විවාහ විය යුත්තේ ඇයි ද කියන එක මට තවමත් තේරෙන්නේ නෑ."

"ඔයාට ඔයාගේ ජීවිතේට කවුරුහරි කෙනෙක්ව හවුල්කර ගන්න ඕනේ නම්, ඇයි ඔයා කසාද සහතික අත්සන් කරන්නම ඕන? ඇයි අපට නිකන්ම සහකරුවෝ වගේ ජීවත් වෙන්න බැරි?" ඇය අසා සිටියා ය.

"අම්මා මට කියනවා, 'ඒ වගේ දෙයක් කියන්න හිතන්නවත් එපා! ඔයාට කසාද බඳින්න සිද්ධ වෙනවා, කසාදෙ හරිම සුන්දර යි' කියලා."

විවාහ උත්සවය පිළිබඳ ප්‍රවෘත්තියට රසිකයින් දස දහස් වාරයක් 'ලයික්කර' ඇති අතර, දහස් ගණනක් දෙනා නව යුවලට සුබ පැතුම් එක්කළහ.

ඇෆ්ගනිස්තානයේ කාබුල් ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපොළ අසල විශාල පිපිරීමක් සිදුව ඇතැයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

CNN පුවත් සේවය පැවසුවේ එම පිපිරීම මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයක් බවය.

මේ අතර එම ප්‍රහාරයෙන් ළමයින් සහ කාන්තාවන් ඇතුළුව 11 දෙනෙක් මියගොස් ඇතැයි තලෙබාන් සංවිධානය පැවසීය.

BBC පුවත් සේවය ට ප්‍රකාශයක් කරමින් තලෙබාන් ප්‍රකාශකයෙක් ඒ බව තහවුරු කර ඇති බව සඳහන් වෙයි.

එම පිපිරීමෙන් තලෙබාන් භටයින් කිහිපදෙනෙක් ද තුවාල ලබා තිබේ.

ප්‍රහාරය කවුරුන් විසින් එල්ල කළේද යන්න මෙතෙක් හෙළිවී නොමැත.

ග්‍රීසියේ ප්‍රබල භූ කම්පනයක් හටගෙන තිබේ.

එරට වෙරළ තීරය ආශ්‍රිතව හටගෙන ඇති එම භූ කම්පනය රිච්ටර් මාපකයේ ඒකක 5.9ත් 6.4ත් අතර ප්‍රබලත්වයකින් යුතුව හටගෙන ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.

අදාළ භූ කම්පනයන් තුර්කිය, ඊජිප්තුව, සිරියාව සහ ඊශ්‍රායලය යන රටවලට ද බලපා ඇති බව සඳහන්ය.

භූ කම්පනයෙන් ගොඩනැගිලි රැසකට ද හානි සිදුව තිබේ.

මීට සතියකට පමණ පෙර ද ඒකක 6.4 ප්‍රබලත්වයෙන් යුතු භූ කම්පනයක් ග්‍රීසියේ හටගෙන තිබුණි.

ඇෆ්ගනිස්ථාන ජනපති අෂ්රෆ් ගානි රැකවරණය සඳහා එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයට(UAE) පළාගොස් තිබේ.

පසුගිය සති අන්තයේ තලෙයිබාන් සටන්කාමින් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ අගනුවර අල්ලා ගැනීමත් සමග ජනපති අෂ්රෆ් ගානි රටින් පිටව ගොස් ඇත.

එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ විදේශ අමාත්‍යාංශය පැවසුවේ, මානුෂීය හේතුන් මත ගානි හා ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයින් පිළිගත් බවය.

ඊයේ (18) දිනයේ අන්තර්ජාල විඩියෝවක් මගින් අෂ්රෆ් ගානි තම පළායාම ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර ඔහු කියා සිටියේ, මහා විනාශයක් වැළැක්වීම සඳහා ඔහු රටින් පිටව ගිය බවය.

තවදුරටත් ඔහු ප්‍රකාශ කළේ, ඔහු විශාල මුදල් ප්‍රමාණයක් සමග එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයට ගිය බවට පැතිරෙන කටකතා සම්පූර්ණයෙන්ම පදනම් විරහිත හා අසත්‍ය බවය.

අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ සොල්දාදුවන් 4,500ක් පමණ ඇෆ්ගනිස්ථානයේ කාබුල් අගනුවර ගුවන්තොටුපොළ පාලනය කරන නමුත්, පර්යන්තවලට ඇතුල්වන සියලුම මාර්ගයන් පවතින්නේ තලෙයිබාන් සටන්කාමීන් යටතේ ය.

විදෙස් මාධ්‍ය අනාවරණය කරන ආකාරයට තලෙයිබාන් සංවිධානය සංචාරක ලියකියවිලි නොමැති ඇෆ්ගන් ජාතිකයින්ට ගුවන්තොටුපොළ වෙත යාමට ඉඩ නොදෙන අතර වලංගු ලියකියවිලි ඇති අයට පවා ගුවන්තොටුපොළ වෙත යාමට බාධා එල්ලවී පවතී.

මේ අතර අමෙරිකානු ජනාධිපති ජෝ බයිඩ්න් පවසන්නේ, තමන් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සිටින සියලුම අමෙරිකානුවන් ඉවත් කර ගන්නා තෙක් අමෙරිකන් හමුදාව රටේ තබා ගැනිමට කැපවී සිටින බවය.

ඔහු මෙය පැවසුවේ, මේ මස 31 වැනිදා වනවිට සිය හමුදා ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් ඉවත් කර ගන්නා බවට මින් පෙර පවසා ඇති පසුබිමක ය.

newsfirst

දකුණුදිග තායිවානයේ මහල් නිවාස සංකීර්ණයක හටගත් ගින්නෙන් මිය ගිය සංඛ්‍යාව 46 ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ. ගින්න හට ගෙන ඇත්තේ, එරට වේලාවෙන් අලුයම 2:50 ට පමණයි.

විදෙස් වාර්තා අනාවරණ කළේ, 79 දෙනෙකු රෝහල්ගතකර ඇති අතර 14 දෙනෙකු බරපතළ තත්ත්වයේ පසුවන බවයි.

මෙලෙස ගිනි ගත්තේ, වසර 40 ක් පමණ පැරණ මහල් 13 කින් සමන්විත ගොඩනැගිල්ලකට බව විදෙස් වාර්තාවල සඳහන් ය.

ගින්න ඇති වන අවස්ථාවේ, පුද්ගලයින් 100 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් ගොඩනැගිල් සිට ඇති බව වාර්තා වේ.

මේ වන විට ආරක්ෂක අංශ හා ගිනි නිවීම් බටයින් 377 කට වැඩි පිරිසක් ගින්න පාලනයට යොදා ඇති අතර ගොඩනැගිල්ලේ අභ්‍යන්තර කොටසේ තවමත් සිරවී සිටින පුද්ගලයින්ගේ ජීවිත බේරා ගැනීමට අඛණ්ඩව මෙහෙයුම් ක්‍රියාත්මක ය.

ගින්නට හේතුව මෙතෙක් අනාවරණය වී නොමැත.

තායිවානයේ ජනාධිපති සායි ඉන්-වෙන් ෆේස්බුක් සටහනක් තබමින් ගින්නෙන් විපතට පත්වූවන්ට සිය බලවත් කනගාටුව ප්‍රකාශ කර තිබේ.

ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසුවේ ගලවා ගැනීමේ මෙහෙයුම් අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කරන අතර, ගින්නෙන් පීඩාවට පත් නිවැසියන් පදිංචි කරවීමට සහ විපතට පත් වූවන්ගේ පවුල්වලට අවශ්‍ය ආධාර ලබා දීමට රජයක් ලෙස උපරිම උත්සාහක යෙදෙන බවයි.

නවසීලන්තයේ ඕක්ලන්ඩ් නගරයෙන් ආසාදිතයෙකු වාර්ත වීමත් සමග සමස්ත රටම ලොක්ඩවුන් කිරීමට තීරණය කළ බව අග්‍රමාත්‍ය ජසින්ඩා අර්ඩ්න් පවසයි.

එම ආසාදිතයා අද (17) හමුවී ඇති අතර අදාල පුද්ගලයාට ආසාදනය වී තිබෙන්නේ ඩෙල්ටා ප්‍රභේදය බව හඳුනාගෙන තිබේ.

ඒ අනුව රටපුරා සිව්වැනි තත්ත්වයේ අගුලු දැමීමක් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති අතර, අවම වශයෙන් දින තුනක්වත් එය බලපැවැත්වෙනු ඇති බවයි වාර්තා වෙයි. ආසාදිතයා වාර්තා වූ ඕක්ලන්ඩ් නගරය ඇතුළු ප්‍රදේශය සතියක කාලයක් සඳහා වසා තබනු ඇත.

අගමැතිනිය ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවක් පවත්වා පවසා ඇත්තේ වෛරසයේ වේගය පාලනය කිරීමට සහ පැතිරීම පාලනය කිරීමට ඉතා ඉක්මනින් පියවර ගතයුතු බවත් ඒ අනුව රටම වසාදමා ‍පැතිරීම පාලනය කිරීමට කටයුතු කරන බවත්ය.

පාසල්, කාර්යාල, ව්‍යාපාරික ස්ථාන, පොදු ස්ථාන සියල්ල වසා දැමීමට තීරණය කර ඇති අතර අත්‍යවශ්‍ය ආහාර අලෙවිසැල් පමණක් විවෘතව තැබෙනු ඇත.

කොවිඩ් වසංගතය ලොවපුරා ව්‍යාප්ත වීමත් සමග නවසීලන්ත බළධාරීන් අවස්ථා කිහිපයකදී ඉතා සාර්ථකව වසංගතය මැඩපැවැත්වීමට සමත් වූ අතර විශේෂයෙන් නවසීලන්ත අගමැතිනියගේ ක්‍රියාකලාපය කැපී පෙනිණි.

මේ නිසා කෙ‍ාවිඩ් වසංගතයෙන් එරටට සිදු වූ හානිය ඉතා අවම වූ අතර ඒ පිළිබඳව ලොව බහුතරය‍කගේ ප්‍රසාදය හිමිව තිබේ.

රහස්‍ය ධනය රැස්කිරීම් හා ගනුදෙනු පිළිබඳ තොරතුරු ඇතුළත් ‘පැන්ඩෝරා ලේඛනවල’ නම් සඳහන් පකිස්ථාන පුරවැසියන් පිළිබඳ විමර්ශනය කරන බව එරට අග්‍රාමාත්‍ය ඉම්රාන් ඛාන් මහතා පවසයි. ට්විටර් පණිවුඩයක් යොමු කරමින් අග්‍රාමාත්‍යවරයා පවසන්නේ, යම් වැරැද්දක් සිදු වී ඇත්නම්, ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් නිසි පියවර ගන්නා බවයි.

තව ද අතිශය බරපතළ මෙම අසාධාරණය ලොව මුහුණදී සිටින දේශගුණික විපර්යාස අර්බූදයට සමාන ලෙස සලකන්නැයි ද අග්‍රාමාත්‍යවරයා ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවගෙන් ඉල්ලා සිටී.

ඉම්රාන් අග‍්‍රාමාත්‍යවරයාගේ මුදල් අමාත්‍යවරයා සහ ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයන්ගේ නම් ඇතුළත් ය.

එසේම, අග‍්‍රාමාත්‍ය ඉම්රාන් ඛාන් මහතාගේ හිටපු මූල්‍ය උපදේශකවරයාගේ පුතාගේ නම පැන්ඩෝරා පත‍්‍රිකාවල සදහන්වන බව පැවසේ.

ලොව රටවල් දුප්පත් නොමැති බව පවසන අග්‍රාමාත්‍යවරයා සඳහන් කර සිටින්නේ, දුපත්කමට ප්‍රධාන හේතුව දූෂණ හා අක්‍රමිකතාය යන්න, සිය විශ්වාසය බවයි. තව ද සම්පත් සොරකම රටක් පහත වැටීමට හේතු වන බව සඳහන් කරන අග්‍රාමාත්‍යවරයා එමගින් ඇතිවන දරිද්‍රතාවය දහස් ගණනකගේ මරණවලට එය හේතු වන බව ද සඳහන් කර සිටී.

මේ අතර නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම ඉන්දියාවේ ධනය කොල්ලකෑවාක් මෙන් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ලෝකයේ පාලක පැළැන්තිය ද එය සිදු කරන බව අගමැතිවරයා අවධාරණය කර සිටී.

තවද පකිස්ථාන අග්‍රාමාත්‍යවරයා පවසන්නේ, ධනවත් රාජ්‍යයන් මෙම මහා පරිමාණ කොල්ලයන් වැළැක්වීමට හෝ කොල්ලකන ලද මුදල් ආපසු ලබා දීමට උනන්දුවක් නොදැක්වීම අවාසනාවන්ත තත්ත්වයක් බවයි.

පැන්ඩෝරා ලේඛන (Pandora Papers) ලෙස හැඳින්වෙන විශාලතම මූල්‍ය ලේඛන හෙළිදරව්වකින් ලෝක නායකයින්, දේශපාලනඥයින් සහ ප්‍රකෝටිපතියන්ගේ රහස්‍ය ධනය හා ගනුදෙනු පිළිබඳ තොරතුරු රැසක් අනාවරණය කෙරුණු අතර විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තාවලට අනුව එම ලිපි ගොනුවල රටවල් 90 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක දේශපාලනඥයින් සහ රාජ්‍ය නිලධාරීන් 300 කට වැඩි සංඛ්‍යාවකගේ රහස්‍ය ධනය හා ගනුදෙනු පිළිබඳ තොරතුරු අනාවරණය කර ඇත.

(මව්රට )

තලේබාන්වරුන් බලය බෙදා ගන්න සාකච්ඡා කරන අතරතුර ඇෆ්ගනිස්ථාන ජනතාව ජීවිතය බේරගන්න රටින් පැන යාමට මහත් වෙහෙසක් දරමින් සිටී.

ඔවුන් ගුවන්යානාවල එල්ලී ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් පිට වීමට උත්සහ දරමින් සිටින්නේ, ජීවිත ද පරදුවට තබමිනි.

කාබුල් ගුවන්තොටුපළ කඩිගුලක් ලෙස ඇවිස්සී තිබිණ.

කිසිදු බලාපොරොත්තුවක් නැති ඇෆ්ගන් ජනතාව දකින දකින ගුවන්යානයේ නැගී රටින් පිටවීමට උත්සහ කළ අතර එලෙස ගුවන් යානයකට ගොඩ වූ දෙදෙනෙකු යානයෙන් බිමට පතිත වන දර්ශන පෙළක් ද අද විදෙස් මාධ්‍ය ප්‍රචාරය කර තිබිණ.

ගුවන් තොටුපළේ පවතින තදබදය හේතුවෙන් පස් දෙනෙකුවත් මිය යන්නට ඇති බවට අනුමාන කෙරේ.

ඇමරිකාව බ්‍රිතාන්‍යය ඇතුළු රටවල් හැටක් ඒකාබද්ධ නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් ඉල්ලා සිටින්නේ රටින් යන අයට නිදහසේ යාමට ඉඩ හරින ලෙසයි .

එමෙන්ම පාරවල් දේශ සීමා සහ ගුවන්තොටුපළ විවෘතව තබන ලෙසත් ඉල්ලීමක් කර තිබේ.

බල හුවමාරුව පිළිබඳ සාකච්ඡාවේ අවසන් අදියරේ සිටින තලේබාන්වරුන් ජනාධිපති මන්දිරය රිසිසේ භුක්ති විඳින අයුරු ද අද මාධ්‍ය හරහා ප්‍රචාරය විය.

තලේබාන් දේශපාලන කාර්යාලයේ ප්‍රකාශක මොහොමඩ් නයිම් ප්‍රකාශ කළේ , පැවති රජයට හා හමුදාවට උදව් කළ කිසිවකුට හානියක් සිදු නොකරන බවයි.

newsfirst

ඕස්ට්‍රේලියාවේ, වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ අද උදෑසන රිච්ටර් මාපකයේ ඒකක 5.8ක ප්‍රබලත්වයෙන් යුත් භූමිකම්පාවක් සිදුව ඇති බව එරට මාධ්‍ය විසින් වාර්තා කර ඇත.

එරට වේලාවෙන් උදෑසන 9.15ට පමණ මෙම භූමිකම්පාව සිදුව ඇත.

මෙම භූමිකම්පාව හේතුවෙන් මෙල්බර්න් නුවර පිහිටි ගොඩනැගිලි කිහිපයකට හානි සිදුව ඇති බව වේ.

භූමිකම්පාවේ කේන්ද්‍රය මෙල්බර්න් නගරයට ඊසාන දෙසින් 180 ක් දුරින් පිහිටි මැන්ස්ෆීල්ඩ්( Mansfield ) ලෙස හඳුනා ගෙන ඇත.

පළමුව මෙම භූමිකම්පාවේ ප්‍රබලත්වය රිච්ටර් මාපකයේ ඒකක 6ක් ලෙස සටහන්ව තිබුනත් පසුව එය රිව්ටර් මාපකයේ ඒකක 5.8ක් ලෙස සටහන්ව තිබෙන බව භූවිද්‍යා සමීක්ෂණ ආයතනය පවසයි.

භූමිකම්පාවේ ප්‍රබලත්වය තත්ත්පර 30ක කාලයක් දැනුණු බව ඕස්ට්‍රේලියානු මාධ්‍ය වාර්තා කර ඇත. පළමු කම්පනය සිදුවී විනාඩි 15 - 20 ත් අතර කාලයකදී තවත් එක සුළු පසු කම්පනයක් මෙල්බර්න් හි ඇතැම් ප්‍රදේශ වලට දැනී ඇතැයි වාර්තා වේ.

භූමිකම්පාවේ ප්‍රබලත්වය කැනබරා නුවර, දකුණු ඔස්ට්‍රේලියාව, තස්මේනියාව, නිව් සවුත් වේල්ස්, සිඩ්නි ඇතුළු ප්‍රදේශ ගණනාවකට දැනුනු බව වාර්තාවේ.

එමෙන්ම කලාපයට සුනාමි අවදානමක් නොමැති බවද ඔස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන් සඳහන් කර තිබේ.

ඉන්දියාව, නිදහස ලබා අදට වසර 75ක් සපිරේ.

නිදහස් දින ප්‍රධාන සැමරුම් උත්සවය නවදිල්ලියේ රතු බලකොටුව කේන්ද්‍රකොට ගනිමින් අද උදෑසන ආරම්භ විය.

මේ සඳහා මෙවර ටෝකියෝ ඔලිම්පික් උළෙලේදී පදක්කම් දිනාගත් ඉන්දීය ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් 30 දෙනෙකුට ආරාධනා කර ඇතැයි වි‍දෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.

හමුදා උත්තමාචාර මැද රතු බළකොටුවේ පැවැති සැමරුමට ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි සහභාගී විය.

'කොවිඩ් 19' ව්‍යසනය හමුවේ කැපවීමෙන් සේවය කරන ඉන්දීය සෞඛ්‍ය අංශ සාමාජිකයන් ඇගයීමට මෝදි කටයුතු කළේය.

ජාතිය අමතමින් ඉන්දිය අග්‍රාමාත්‍යවරයා කියා සිටියේ කොරෝනා මර්දන එන්නත්කරණයේ දී ඉන්දියාව කිසිදු රටක් මත රඳා නොසිටින බවත්, ඉන්දීය ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීමට, යටිතල පහසුකම් නංවාලීමට නව ව්‍යාපෘති රැසක් ක්‍රියාවට නංවන බවත්ය.

බි‍්‍රතාන්‍යයේ සිටින චීන තානාපතිවරයාට, බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුවේ පැවති උත්සවයක් සදහා සහභාගී වීමේ අවස්ථාව, බි‍්‍රතාන්‍ය රජය විසින් වළක්වා තිබේ.

ඊට හේතුව වී ඇත්තේ, චීනයේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය වීම් සම්බන්ධයෙන් කතා කළ බි‍්‍රතාන්‍ය මහජන නියෝජිතයන් කිහිප දෙනෙකුට චීනය විසින් සම්බාධක පනවා තිබීමයි.

සිංජියෑන් පලාතේ ජීවත්වන උයිගර් ජනප‍්‍රජාවන් [විශේෂයෙන්ම මුස්ලිම්වරු] ඉලක්ක කර ගනිමින් චීනය විසින් වාර්ගික සංහාරයක් දියත් කර තිබෙන බවට සී ජිං පින් ගේ නායකත්වයෙන් යුතු චීන රජයට දැඩි විවේචන එල්ල වී තිබේ.

මේ සම්බන්ධයෙන් චීනය විවේචනය කළ බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරු සහ මානව හිමිකම් කි‍්‍රයාධරයන් කිහිප දෙනෙකුට චීනයට ඇතුළු වීම තහනම් කර තිබේ.

එසේ තිබියදී, බි‍්‍රතාන්‍යයේ චීන තානාපතිවරයාට – බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණීමට ඉඩ දිය නොහැකි බවයි බි‍්‍රතාන්‍ය පවසා ඇත

හයිටි රාජ්‍යයට ප්‍රබල භූ කම්පන තත්ත්වයක් ඇතිවී තිබේ.

භූමිකම්පාව හේතුවෙන් මියගිය ගණන 304 ක් යැයි වාර්තා වෙයි.

භූමිකම්පාව හේතුවෙන් තුවාල ලබා රෝහල්ගත කෙරුණු ගණන 2,000 කට වැඩිය.

භූ චලනයේ ප්‍රභලත්වය මැග්නිට්යුට් එකක 7.2 කි.

මෙහි ප්‍රබලත්වය කියුබාව, ජැමෙයිකාව ඇතුළු කැරබියන් කාලපයටම දැනී ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

මෙම භූචලනය හේතුවෙන් නිවාස 900ක් සම්පූර්ණ විනාශ වි ඇති බවත් හෙයිටි අගනුවර වූ පෙට්රෝ ප්‍රින්ස් සිට කි.මී 150 ක් බටහිරින් පිහිටි පෙට්රෝ ද නිප්ස් නගරයට භු චලනයෙන් දැඩි බලපැම් එල්ල වී ඇති බවත් වාර්තා වේ.

මේ අතර භූමිකම්පාවෙන් විපතට පත්වුනු හයිටියට කඩිනමින් ඇමෙරිකාව ආධාර කරන බව ඇමෙරිකන් ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් ප්‍රතිඥා දී ඇත.