විදෙස්

ඉන්දියාවේ 77 වැනි නිදහස් දිනය අදට යෙදී තිබේ.

සෑම වසරකම අගෝස්තු මස 15 වන දා ජාතික ධජය එසවීමෙන් සහ ජාතික ගීය ගායනා කිරීමෙන් මෙම දිනය සනිටුහන් කරනු ඇත.

1619 වසරේදී ගුජරාට් ප්‍රාන්තයේ සූරත් හි ආරම්භ කළ වෙළෙඳ සමාගම වන ඊස්ට් ඉන්දියා සමාගම හරහා බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය වසර 150ක් ඉන්දියාව පාලනය කළේ ය.

නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම ජාතියේ පාලනය සියතට ගත්තේ 1757 දී ප්ලාසි සටනින් ඉන්දියානුවන් ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසුවයි.

මහත්මා ගාන්ධි, භගත් සිං, සර්දාර් වල්ලභායි පටෙල්, ජවහර්ලාල් නේරු, සුභාස් චන්ද්‍ර බෝස්, චන්ද්‍ර ශේකර් අසාද් වැනි සටන්කාමීන් ඉන්දියාවේ නිදහස වෙනුවෙන් සටන් කළහ.

1947 දී ක්විට් ඉන්දියා ව්‍යාපාරයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස බ්‍රිතාන්‍යයන් රට හැර ගියේ ය.

අගමැති ජවහර්ලාල් නේරු මහතා 1947 අගෝස්තු 15 වැනි දා දිල්ලියේ රතු බලකොටුවේ සිට ජාතික කොඩිය එසවිය.

එතැන් පටන් සෑම වසරකම රතු කොටුවේ සිට ජාතික කොඩිය ඔසවන අතර ඉන් අනතුරුව ජාතිය ඇමතීම සිදු කරයි.

News 1s

කෘතිම බුද්ධිය (AI ) පිළිබඳ ලොව පළමු සමුළුව බ්‍රිතාන්‍යයේදී පැවැත්වීමට නියමිත බව බ්‍රිත්‍යාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍ය රිෂී සුනක් උපුටා දක්වමින් විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර ඇත.

ඊට අනුව මේ දිනවල අමෙරිකාවේ සංචාරයක නිරතවී සිටින බ්‍රිතාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍යවරයා වොෂින්ටන් නගරයේදී මේ බව පවසා තිබේ.

මෙම වසරේ දෙවන භාගයේදී මෙම සමුළුව පැවැත්වීම කෙරෙහි අවධානය යොමුවී ඇති බවත් ලොව වැඩි අවධානයක් යොමුවී තිබෙන කෘත්‍රීම බුද්ධය පිළිබඳ හොඳ සහ නරක සාකච්ඡා කිරීම වෙනුවෙන් මෙම සමුළුව පැවැත්වෙන බවත් එහිදී බ්‍රිතාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍යවරයා පවසා ඇති බවද එම මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන්ය.

කෘත්‍රීම බුද්ධිය මිනිසුන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් සහ දෛනික කටයුතු පහසු කරගැනීම වෙනුවෙන් භාවිත කිරීමට අවධානය යොමුකළ යුතු බවද බ්‍රිතාන්‍ය අග්‍රාමාත්‍යවරයා පවසා ඇත.

කෙසේවෙතත් කෘත්‍රීම බුද්ධිය භාවිත කිරීමේදී පළමුවෙන්ම ආරක්ෂාව තහවුරු කර ගැනීම කෙරෙහි දැඩි අවධානයක් යොමුකළ යුතු බවද ඔහු අවධාරණය කර ඇති අතර මෙම සියලු කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමුකිරීම වෙනුවෙන් කෘත්‍රීම බුද්ධිය පිළිබඳ සමුළුවට නායකත්වය දීමට බ්‍රිතාන්‍ය වඩාත් සුදුසුම ස්ථානයක සිටින බවද පවසා තිබේ.

ලොව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවල් අතුරින් අමෙරිකාව හැරුණුකොට මෙවන් වෙනසක් සඳහා නායකත්වය දිය හැකි ප්‍රමුඛ රට බ්‍රිතාන්‍ය බවද ඔහු වැඩිදුරටත් පවසා ඇත.

ඉක්වදෝරයේ ඉදිරි ජනාධිපතිවරණය සඳහා පෙනි සිටින අපේක්ෂකයෙකු වූ ෆර්නෑන්ඩු විලෙවිසෙන්සියෝ වෙඩි තබා ඝාතනය කර ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර ඇත.

ඔහු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇත්තේ ක්විටෝහි පැවති දේශපාලන රැලියකට සහභාගී වී ඉන් පිටත්ව යාමට මෝටර් රථයකට නැගීමට උත්සාහ කිරීමේ දී හිසට තැබූ වෙඩි ප්‍රහාරයකින් බවත් එම වාර්තා සඳහා කරයි.

වෙඩි ප්‍රහාරය එල්ල කළ සැකකරු ද ආරක්ෂක අංශ විසින් සිදුකළ වෙඩි ප්‍රහාරයකින් ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා වල වැඩිදුරටත් සඳහන් වෙයි.

ඉක්වදෝරයේ ජනාධිපතිවරණ ඡන්දයේ පළමු වරට ලබන 20 වන දින ආරම්භ වීමට නියමිතව තිබේ.

ෆර්නෑන්ඩු විලෙවිසෙන්සියෝ එරට මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරමට එරෙහිව මෙන්ම දූෂණය සම්බන්ධව දැඩි විරෝධී ප්‍රතිපත්තියක් ඉදිරිපත් කළ අයෙකු බවද සඳහන් වෙයි.

ඉන්දියාවේ නැගෙනහිර ඔඩිෂා ප්‍රාන්තයේ බලසෝර් දුම්රිය ස්ථානයේ ඊයේ රාත්‍රී 7ට පමණ සිදු වූ බිහිසුණු දුම්රිය අනතුරින් පුද්ගලයින් 288 දෙනෙකු මිය ගොස් 900 දෙනෙකු පමණ තුවාල ලබා ඇතැයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

දුම්රිය ස්ථානයේ යාබද දුම්රිය මාර්ගයක ධාවනය වූ චෙන්නායි කොරොමන්ඩල් එක්ස්ප්‍රස් දුම්රිය පීලි පැනීමට ලක්ව එහි මැදිරි කිහිපයක් පෙරළී ගොස් ඇත.

යාබද මාර්ගයේ ධාවනය වූ යස්වන්ත්පූර් සිට හවුරා දක්වා ගමන් කරන හවුරා සුපර්ෆාස්ට් එක්ස්ප්‍රස් දුම්රිය එම පෙරළී ගිය දුම්රිය මැදිරිවල ගැටී, යාබද මාර්ගයක නවතා තිබූ භාණ්ඩ ප්‍රවාහන දුම්රියක ද ගැටී මෙම අනතුර සිදු විය.

බලසෝර් දිස්ත්‍රික්කයේ ගිලන්රථ 200 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් එම ස්ථානයට යවා ඇති බවත් වෛද්‍යවරුන් 100ක් පමණ අතිරේකව යොදවා ඇති බවත් දිස්ත්‍රික් ලේකම් පවසයි.

මේ සියවසේ ඉන්දියාවේ සිදුවූ දරුණුතම දුම්රිය අනතුර ලෙස මෙය සැලකේ.

දිවි ගලවා ගත් සමහර මගීන් සුන්බුන් අතර සිරවූවන් බේරා ගැනීමට යුහුසුලු වන අතර තුවාල ලැබූ මගීන් ප්‍රවාහනය කිරීමට දේශීය බස් සමාගම් ද උදව් කර තිබේ.

මරණ සංඛ්‍යාව තවදුරටත් ඉහළ යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බව බලධාරීන් පවසයි.

එසේම ප්‍රාන්තයේ ශෝක දිනයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.

ලෝකයේ විශාලතම දුම්රිය ජාලයක් ඇති ඉන්දියාවේ, දරුණුතම දුම්රිය ව්‍යසනය සිදු වූයේ 1981 දීය. ඒ බිහාර් ප්‍රාන්තයේ සුළි කුණාටුවක් අතරතුර, මගී දුම්රියක් පීලිවලින් ඉවතට ගොස් ගඟකට වැටී පුද්ගලයින් 800 පමණ මිය යාමයි.

අමෙරිකානු හිටපු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් 2020 වසරේ පැවති ජනාධිපතිවරණයේ ප්‍රතිඵල අවලංගු කිරීමට උත්සහ කිරීම සම්බන්ධයෙන් එරට අධිකරණය අධි චෝදනා ගොනු කර තිබේ.

ට්‍රම්ප් සම්බන්ධයෙන් සිදු කෙරෙන බරපතලම නීතිමය ක්‍රියාමාර්ගය මෙය බව විදෙස් මාධ්‍ය සඳහන් කරයි.

2020 වසරේ ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වෙන තුරු අමෙරිකාවේ ජනපති ධුරය හෙබවූයේ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් වන අතර ඉන් ඔහු පරාජයට පත්විය.

හිටපු ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව පිටු 45 කින් යුත් අධි චෝදනා පත්‍රයක් එරට අධිකරණය නිකුත් කර තිබේ.

නිල ක්‍රියාවලියට බාධා කිරීම හා කුමන්ත්‍රණය කිරීම, සාක්ෂිකරුවෙකුට හානි කිරීම, පුරවැසි අයිතිවාසිකම්වලට එරෙහි කුමන්ත්‍රණය කිරීම යන චෝදනා 04 ක් ඊට ඇතුළත්ය.

2021 ජනවාරි 6 වැනිදා අමෙරිකාවේ කැපිටල්හි කැරලි කෝලහල සම්බන්ධයෙන් විධිමත් පරීක්ෂණයක් පැවැත්විය යුතු බවද, අධි චෝදනා පත්‍සමයේ ඇතුළත්ය.

77 වැනි වියේ පසු වන ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් හිටපු ජනාධිපතිවරයා, මෙම සියලු චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කරන බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර ඇත.

ඉතාලියට බලපා ඇති දරුණු ගංවතුර තත්වය හේතුවෙන් මේ වන විට පුද්ගලයන් 13 දෙනෙකු මියගොස් ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි

මේ වන විට එරට ගංඟා 20ක පමණ ගංවතුර තත්වයන් හටගෙන ඇති අතර නායයෑම් 280ක් පමණ විවිධ ප්‍රදේශ වලින් වාර්තා වී තිබේ.

පවුල් විශාල සංඛ්‍යාවක් පීඩාවට පත්ව ඇති අතර ඇතැම් පවුල් ආරක්ෂිත ස්ථාන වෙත යොමුකර ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා වල දැක්වේ.

මියන්මාරයේ හිටපු නායිකා අවුන්සාන් සුකීට එරෙහිව එරට හමුදාව විසින් එල්ල කර ඇති චෝදනා 19න් පහකට සමාව ලැබී තිබේ.

ඒ අනුව ඇගේ දඬුවම් කාලය වසර 33ක සිර දඬුවම වසර හයකින් අඩු කෙරෙයි.

පසුගිය සතියේ සිට අවුන්සාන් සුකී  සිරගෙදර සිට Nay Pyi Taw අගනුවර නිවාස අඩස්සියේ තැබීමට තීරණය කෙරිණි.

78 හැවිරිදි නොබෙල් ත්‍යාගලාභී අවුන්සාන් සුකී, කුමන්ත්‍රණයක් හරහා සිය ධුරයෙන් නෙරපා දැමුණු පසු 2021 පෙබරවාරි මාසයේ සිට හමුදාව විසින් රඳවා තබාගෙන ඇත.

එම කුමන්ත්‍රණය රට තුළ සිවිල් යුද්ධයක් ඇති කළ අතර, දහස් ගණනකගේ මරණයට ද හේතු විය.

මිලිටරි ජුන්ටාව තම පාලනයට විරුද්ධවූවන්ට එරෙහිව විශාල ප්‍රචණ්ඩත්වය මුදාහරින බවට විවිධ පාර්ශ්වයගෙන් චෝදනා එල්ල වී ඇත.

අවුන්සාන් සුකීට එරෙහිව ඇති චෝදනා, එරට හමුදා විසින් මෙහෙයවන ලද නඩුවලදී විභාග වූ ඒවා වන අතර, ඇතැම් මානව හිමිකම් කණ්ඩායම් මෙම නඩු විභාගයන් හෙළාදැක ඇති බව ද වාර්තා වෙයි.

මේ අතර, මිලිටරි ජුන්ටාව විසින් මේ වසරේ අගෝස්තු මාසය වන විට පැවැත්වීමට නියමිත වූ මැතිවරණය ද සඳුදා කල් දැමීය.

දකුණු පැසිෆික් සාගරයේ ෆීජි, වනුවාටු සහ නිව් කැලිඩෝනියාව අතර භූ කම්පනයක් හටගෙන ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

එය රික්ටර් මාපකයේ 7.7 ක ප්‍රබල භූ කම්පනයක් බවයි වාර්තා වෙයි.

මේ හේතුවෙන් සුනාමි අනතුරු ඇඟවීමේ තත්ත්වයක් ද ප්‍රකාශයට පත් කර ඇතැයිද විදෙස් මාධ්‍ය වැඩිදුරටත් වාර්තා කරයි.

එක්සත් ජනපද භූ විද්‍යා සමීක්ෂණ ආයතනය පැවසා ඇත්තේ භූමිකම්පාව කිලෝමීටර් 38 (සැතපුම් 24) පමණ ගැඹුරින් ඇති වූ බවත්, නවසීලන්තය පවසා ඇත්තේ භූමිකම්පාවෙන් තම වෙරළ තීරයට සුනාමි තර්ජන ඇති වේද යන්න තවමත් තක්සේරු කරමින් සිටින බවත්ය.

ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ රජයට එරෙහිව එරට විපක්ෂය විසින් පාර්ලිමේන්තුව වෙත විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරනු ලැබ තිබේ.

විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කළේ, මනිපූර් ප්‍රාන්තයේ ඇතිවී තිබෙන ප්‍රචණ්ඩත්වය සම්බන්ධයෙන් විපක්ෂය සමග ඇතිවී තිබෙන ගැටුම මධ්‍යයේ එරට කොන්ග්‍රස් පක්ෂය මෙම විශ්වාසභංග යෝජනාව සභාගත කර ඇති බව ය.

මෝදි රජයට පාර්ලිමේන්තුව තුළ බහුතර බලයක් හිමි බැවින් ඔවුන් ඉන් පරාජයට පත් නොවනු ඇතැයි එම වාර්තා සඳහන් කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, විපක්ෂ නායකයන් සඳහන් කර ඇත්තේ, මෙම පියවර මනිපූර් සිදුවීම පිළිබඳව ආමන්ත්‍රණය කිරීමට අගමැති මෝදිට බල කෙරෙනු ඇති බව ය.

බහුතර මෙයිති ප්‍රජාව සහ ගෝත්‍රික කුකී සුළුතරය අතර මැයි මාසයේදී ප්‍රාන්තය තුළ ඇති වූ වාර්ගික ගැටුම් සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේදී ප්‍රකාශයක් සිදු කරන ලෙසට ඔවුන් ඉල්ලා ඇතැයි විදෙස් මාධ්‍ය වැඩිදුරටත් වාර්තා කළේ ය.

පිතා ලිම්ජරොඑන්රාත් විසින් නායකත්වය ලබන මූව් ෆෝවර්ඩ්, සරල නමුත් බලවත් පණිවුඩයක් වන "තායිලන්තය වෙනස්විය යුතු යි" යන්න මත මැතිවරණ ව්‍යාපාරය ගොඩනැගීය

තායිලන්තයේ ආයතනයන් සඳහා රැඩිකල් ප්‍රතිසංස්කරණයන් ඉල්ලා සිටින විපක්ෂයට පක්ෂව තායි ඡන්දදායකයින් විශ්මයජනක තීන්දුවක් ලබාදී තිබේ.

මූලික ප්‍රතිඵලවලින් පෙන්නුම් කරන පරිදි, 'මූව් ෆෝවර්ඩ්' පක්ෂය සෑම අනාවැකියක්ම ඉක්මවමින්, පහළ මන්ත්‍රණ සභාවේ ආසන 500න් 151ක් දිනාගනු පිණිස ඉදිරියට යමින් සිටියි.

එය දැනටමත්, මැතිවරණ තරගයේ ඉදිරිපෙළ ධාවකයෙකු වූ ද, හිටපු අගමැති තක්ෂින් ෂිනවත්‍රාගේ දියණියගේ නායකත්වය යටතේ පවතින්නා වූ ද 'ෆුවෙ තායි' පක්ෂයට වඩා ආසන 10ක් දිනා තිබේ.

මෙය, මහජන මතයේ සැළකිය යුතු වෙනසක් නියෝජනය කරන දේශපාලන භූ කම්පනයක් ලෙස විශ්ලේෂකයින් විසින් හැඳින්වෙයි.

එසේම එය වත්මන් රජයේ හමුදා-ගැති දෙපක්ෂය ද, තායිලන්තයේ ජනතා ඡන්දයෙන් පත්වූ ආණ්ඩුව නෙරපා හැරීමට 2014 දී හමුදා කුමන්ත්‍රණයක් දියත් කළ අගමැති ප්‍රයුත් චං-ඔචා ද ප්‍රතික්ෂේප කිරීමකි. පාලක සභාගය දිනා තිබෙන්නේ ආසනවලින් 15%ක් පමණි.

"ඡන්ද බහුතරයෙන් පිළිබිඹු වෙන්නේ 'ප්‍රයුත් රෙජීමයෙන්' ගැලවීමේ උවමනාවක් සහ වෙනසක් සඳහා දැඩි කැමැත්තක්," තම්මසාත් විශ්වවිද්‍යාලයයේ දේශපාලන විද්‍යාඥයෙකු වන ප්‍රජාක් කොංකිරාති පවසයි. "ඒකෙන් පෙන්නන්නේ 'මූව් ෆෝවර්ඩ්' එකෙන් වෙනසක් ඉල්ලනවා කියලා මිනිස්සු විශ්වාස කරනබව - කලින් හිතුවාටත් වඩා වැඩි මිනිස්සු පිරිසක් [ඒක විශ්වාස කරනවා]."

තායි සමාජ මාධ්‍යයන් දැනටමත් 'මූව් ෆෝවර්ඩ්' පක්ෂයේ ආධාරකරුවන්ගේ ජය පණිවුඩවලින් පිරීගොස් ඇත. තමා "ඕගැනික ඡන්ද ප්‍රචාරකයින්' ලෙස හඳුන්වාගන්නා ඔවුන්, පක්ෂයේ ජයග්‍රහණය "වෙනස්වීමේ සුළඟක්" හා "අලුත් යුගයක උදාවක්" ලෙස හඳුන්වයි.

"මේ මැතිවරණෙන් අපට කියනවා, තවමත් ගෙවිලා තියෙන්නේ අවුරුදු හතරක් විතරක් වුණාට මිනිස්සුන්ගේ චින්තනේ සෑහෙන වෙනස්වෙලා කියලා, පවතින ආණ්ඩුවට [සහාය දෙන] සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කඳවුර යන දෙගොල්ලන්ගේම," එක් ට්විටර් පණිවුඩයක සඳහන් විය. "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සුළුකොට තකන්න බැහැ"යි ද එහි සඳහන් විය.

"ඔවුන්ට චින්තයට සහ ඉල්ලීම්වලට හැඩගැහෙන්න බැරි නම්, ඔවුන්ට පරදින්න සිද්ධවෙනවා.

මූව් ෆෝවර්ඩ්හි 42-හැවිරිදි නායක පිතා ලිම්ජරොඑන්රාත් හාවර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයයෙන් උපාධිය ලබාගත්තෙකි. තමා තායිලන්තයේ 30 වැනි අගමැතිවීමට "සූදානම්" බව ඔහු ට්විටර් පණිවුඩයක් මඟින් ප්‍රකාශකර තිබුණි. "අපේ සිහින, අපේක්ෂා එකම විදිය යි. අපි එක්ව විශ්වාස කරනවා අපේ තායිලන්තය මීට වඩා හොඳවෙන්න පුළුවන් කියලා. අපි අද වෙනස්කම් වෙනුවෙන් වැඩ කරන්න පටන්ගත්තොත්, ඒක සිද්ධවෙන්න පුළුවන්," ඔහු ලිවීය.

                                                   එසේම, මෙම ඡන්දය දශකයකට ආසන්න හමුදා පිටුබලය සහිත පාලනය ද ප්‍රතික්ෂේප කිරීමකි

තායිලන්තයේ නිලධාරීවාදය, ආර්ථිකය, හමුදාවේ කාර්යයභාරය සහ රාජතන්ත්‍රය ආරක්ෂා කරනා නීති පවා මුළුමනින්ම වෙනස් කිරීමට යෝජනා කරන 'මූව් ෆෝවර්ඩ්' වැනි පක්ෂයකට එහි විරුද්ධවාදීන් කිසිවෙකුට වඩා ඡන්ද හා ආසන දිනාගැනීමට හැකිවේයැ යි කලෙක කිසිවෙකුත් සිතුවේ නැත.

2020 දී මාස ගණනක් පුරා පැවතුණු ශිෂ්‍ය විරෝධතා ව්‍යාපාරය අවුළුවන ලද්දේ ද මෙම ගැටලුම වීම අහම්බයක් නොවේ. මූව් ෆෝවර්ඩ්හි ඇතැම් ඡන්ද අපේක්ෂකයින් එම ව්‍යාපාරයේ නායකයින්ව සිටියේ ය. එසේම, 2020 විරෝධතාවන්හි දී මෙන්ම, තරුණ හා උද්යෝගීමත් ඡන්දදායකයින් (ඔවුන්ගෙන් බොහෝදෙනා මූව් ෆෝවර්ඩ්හි අනුගාමිකයෝ වෙති) ඡන්ද ප්‍රතිඵල අළලා විශාල භූමිකාවක් රඟදැක්වීය.

මැතිවරණයට පෙර සතිවල දී, තරුණ පක්ෂයට පක්ෂපාතීව ඇතිව තිබූ මානසිකත්වය පැහැදිලිව දක්නට ලැබුණි. තායි සමාජ මාධ්‍ය නව මීම් රැල්ලකින් පිරී ගියේ ය - මූව් ෆෝවර්ඩ්හි තායි නාමයට පැහැදිලි අනුමැතිය පළකරමින් ජනයා පිම්මක් පැන තිබුණේ ය.

මෙය සත්‍ය ලෝකයේ දී පිළිබිඹු වූයේ ඉරිදා (මැයි 14) ඡන්දපොළවල දී ය. ජනයා තම සහයෝගය පෙන්වීම සඳහා අතිශයෝක්තියෙන් යුත්, විසල් පියවර තබා තිබුණි. තමන් සහයෝගය දක්වන පක්ෂය එළිපිට ප්‍රකාශ කිරීම මැතිවරණ නීති මඟින් ඡන්දදායකයින්ට තහනම්කර ඇති හෙයින්, තමාගේ තෝරාගැනීම ලොවට පෙන්වීමට ඔවුනට තිබූ එකම ක්‍රමය එය විය. අනෙක් තැනැත්තන් පක්ෂය මැතිවරණය සඳහා තෝරාගෙන තිබූ තැඹිලි වර්ණයෙන් කමිස, සෙරෙප්පු හා සපත්තු ඇඳ සිටියේ ය.

                                 මූව් ෆෝවර්ඩ් පක්ෂය සඳහා සහාය දැක්වීමක් ලෙස "විශාල පියවර" තබන තායිලන්ත ජාතිකයින්ගෙන් සමාජ මාධ්‍ය පිරී ඇත

විපක්ෂ ඡන්ද අපේක්ෂකයින්ට සාපේක්ෂව මූව් ෆෝවර්ඩ්හි අපේක්ෂකයින් සතුව තිබි සම්පත් ප්‍රමාණය අවමවිය. ඔවුන්ගේ පණිවුඩය බෙදාහැරීම සඳහා සමාජ මාධ්‍ය වෙත යැපීමට ඔවුනට සිදුවූ අතර බයිසිකල් වැනි පැරණි තාක්ෂණය භාවිතා කිරීමට සිදුවිය. අනෙක් පක්ෂයන්ට වඩා ඔවුන්ගේ දැක්ම පැහැදිලිවීම ද ඔවුන්ගේ සහායට සිටියේ ය.

2014 හමුදා කුමන්ත්‍රණයට සම්බන්ධ කිසිදු පක්ෂයක් සමග සභාග සැදීම මූව් ෆෝවර්ඩ් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කෙරිණි. මෙය එහි ප්‍රතිසංස්කරණවාදී විරුද්ධකරු වන ෆුවෙ තායි පක්ෂය මුල දී මඟහැර ගිය ආස්ථානයකි. එසේම, එම පක්ෂය නැවුම් හා නිර්භීත වන අතර පහුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ දී ප්‍රතිපත්තිමය තීරණ ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලීය.

වෙනසක් සඳහා වන පුළුල් මහජන කැමැත්තෙන් ද එය ප්‍රතිලාභ ලදබව පෙනෙයි. වයස්ගතවන ජනගහණය විශාල තායිලන්තයේ, වයස අවු. 26ට අඩු ඡන්දදායකයින් විශාල පිරිසක් නොවේ (ඔවුන් ඡන්දදායකයින් මිලියන 52කින් 14%ක් පමණි). නමුත් ඔවුන් සිය පරම්පරාවට වඩා හොඳ අනාගතයක් ලබාගැනීම සඳහා මූව් ෆෝවර්ඩ් වෙත ඡන්දය දෙන්නැ යි වයස්ගත ඡන්දදායකයින් පොළඹවා ගැනීමට විශාල වැඩකොටසක් ඉටු කළේ ය.

නමුත් මුලින්ම ඇසිය යුතු ප්‍රශ්නය වන්නේ, වෙනසක් සඳහා ජනවරමක් ලැබී තිබියදීත්, ප්‍රතිසංස්කරණවාදී පක්ෂ ද්විත්වයට රජයක් පිහිටුවීමට අවසරය ඇත්ද යන්න යි.

අගමැති ප්‍රයුත්ගේ හමුදා රජය යටතේ පත්කෙරුණු සෙනෙට් සභිකයින් 250 දෙනාටම ඊළඟ පාලනය සඳහා පැවැත්වෙන පාර්ලිමේන්තු ඡන්දයට සහභාගීවීමට අවසර තිබේ. මූව් ෆෝවර්ඩ් සහ ෆුවෙ තායි යන දෙපක්ෂයට පහළ මන්ත්‍රණ සභාවේ අසුන්වලින් 60%කට ආසන්නයෙන් ලැබී තිබුණ ද, දෙපක්ෂයේ සභාගය අවහිර කිරීමට අදාළ ඡන්ද විමසීම මඟින් සෙනෙට් සභාවට බලය ලැබේ.

                                                   පේතොන්තාන් ෂිනවත්‍රා විසින් නායකත්වය සපයන ෆුවෙ තායි මැතිවරණ ප්‍රතිඵලවල ඉදිරියෙන් සිටියේ ය

මූව් ෆෝවර්ඩ් සහ ෆුවෙ තායි සභාගය විසින්, ආසන 70ක් සහිත තෙවැනි විශාල පක්ෂය වන භූම් ජායි තායි හා තවත් පක්ෂ කීපයක් සහභාගීකර ගතහොත්, සෙනෙට් ඡන්දය අභිබවා යෑමේ හැකියාව ඔවුනට ලැබෙයි. නමුත්, පරාජය හමුවේ සිටින ගතානුගතික කඳවුර ප්‍රතිසංස්කරණවාදීන් බලයෙන් ඈත්කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස පාර්ලිමේන්තුවට පිටතින් උපාමාරුවකට යොමුවීමේ අවදානමක් ද තිබේ.

නව හමුදා කුමන්ත්‍රණයක් සිදුනොවනු ඇතත්, මූව් ෆෝවර්ඩ් පක්ෂයේ පූර්වගාමියා වූ 'ෆියුචර් ෆෝවර්ඩ්' පක්ෂයට 2020 දී සිදුවූ පරිදි, තාක්ෂණික කරුණක් මත පදනම්ව මූව් ෆෝවර්ඩ් පක්ෂය නුසුදුස්සෙකුයැ යි තීරණය කිරීමේ අධිකරණ තීන්දුවක් පැමිණීමට හැකි ය.

අනෙක් ප්‍රශ්නය නම්, පසුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ දී එතරම් යහපත් සබඳතාවක් නොතිබි මූව් ෆෝවර්ඩ් පක්ෂයට හා ෆුවෙ තායි පක්ෂයට කෙතරම් හොඳින් එක්ව කටයුතු කළ හැකි ද යන්න යි. එසේම, මූව් ෆෝවර්ඩ්හි නායක පිතා කෙතරම් දක්ෂ පාර්ලිමේන්තු සභිකයෙකුවුව ද, සභාගය සැදීමේ සහ පවත්වාගෙන යෑමේ නිර්දය කලාව සම්බන්ධයෙන් පරික්ෂාවට ලක්වී නැත.

එසේම, මුදුනා වීමේ හෝ මහා ජයග්‍රහණයක් අත්කර ගැනීමේ අපේක්ෂාවන් භංගවීම ද දරා ගැනීමට ෆුවෙ තායි පක්ෂයට සිදුවේ.

එය, ගතානුගතික, හමුදා-ගැති පාලනයකට විරුද්ධ තැනැත්තන්ගේ වීරයා ලෙස දැරූ තත්ත්වය ද, අලුත් බලවතා ලෙස පිළිගැනෙන මූව් ෆෝවර්ඩ් ඉදිරියේ අහිමිවී තිබේ. දැන් එයට සභාගයක දී මුව් ෆෝවර්ඩ්හි සමයෙකු හෝ කනිෂ්ඨ සහකරුවෙකු ලෙස පැවතීමට හුරුවන්නට සිදුවේ. එය ෆුවෙ තායි පක්ෂයට සහ එහි නායකයින්ට නුහුරු දෙයකි.

බීබීසී

නැගෙනහිර ක්‍රැමටෝර්ස්ක් නගරයේ පීසා අවන්හලකට අඟහරුවාදා එල්ල වූ රුසියානු මිසයිල ප්‍රහාරයකින් තුවාල ලැබූ සම්මානනීය යුක්රේන ලේඛිකාවක වන වික්ටෝරියා ඇමලිනා (victoria amelina) ජීවිතක්ෂයට පත් වී තිබේ.

යුද්ධ අපරාධ පිළිබඳව පර්යේෂිකාවක ද වූ ඇය ප්‍රහාරයෙන් මියගිය 13 වන පුද්ගලයා ය.

යුක්රේනයේ 'පෙන්' ලේඛකයන්ගේ සංගමය පැවසුවේ, වෛද්‍යවරුන් "ඇගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට හැකි සෑම දෙයක් ම කළ නමුත් අවාසනාවන්ත ලෙස ඇය බරපතළ මාරාන්තික තුවාල ලබා තිබුණු" බව ය.

මෙම ප්‍රහාරය යුද්ධ අපරාධයක් ලෙස මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරීන් නම් කර ඇත.

ක්‍රැමටෝර්ස්ක් නගරය යුක්රේන පාලනය යටතේ පවතින නමුත්, එය යුක්රේනයේ රුසියානු හමුදා විසින් අත්පත් කරගනු ලැබ ඇති ප්‍රදේශවලට සමීප වේ.

මිසයිල ප්‍රහාරයට ලක්වන විට 37 හැවිරිදි ඇමලිනා සිටියේ, නගරයේ ජනප්‍රිය අවන්හලක් වන රියා ලෝන්ජ්හි කොලොම්බියානු මාධ්‍යවේදීන් සහ ලේඛකයින් පිරිසක් සමග ආහාර ගනිමින් ය.

ඇයව නීප්‍රෝහි රෝහල වෙත කඩිනමින් ගෙන යන ලද නමුත් තුවාල හේතුවෙන් ඇය සිකුරාදා මිය ගිය බව යුක්රේනයේ පෙන් සංගමය පවසයි.

"වික්ටෝරියා ඇමලිනා නම් ලේඛිකාව ජූලි 1 වන දා අප අතරින් සමුගත් බව අප ඔබට දන්වන්නේ දැඩි වේදනාවකින්," යැයි එම සංවිධානය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් පැවසීය.

"වික්ටෝරියාගේ ජීවිතයේ අවසන් දින කිහිපයේදී, ඇගේ පවුලේ සාමාජිකයන්ට සහ මිතුරන්ට ඇය අසල සිටීමට හැකි වුණා."

පසුගිය වසරේ රුසියාවේ පූර්ණ පරිමාණ ආක්‍රමණයෙන් පසු යුද්ධ අපරාධ පිළිබඳව සටහන් කිරීම ආරම්භ කළ ඇමලිනා, යුක්රේනයේ වඩා ත් කීර්තිමත් තරුණ ලේඛිකාවන් අතරින් කෙනෙකි. යුද්ධයේ ඉදිරි පෙළ සිටි දරුවන් සමග කටයුතු කිරීම ද ඇය ආරම්භ කළා ය.

ආක්‍රමණයෙන් ඉක්බිතිව ඉසුම් නගරයේදී රුසියානු හමුදා විසින් පැහැරගෙන ගොස් මරා දමන ලද ළමා ලේඛක වොලොදිමීර් වකුලෙන්කෝගේ දිනපොත සොයා ගැනීමට ඇය පසුගිය වසරේ සමත්වූවා ය.

ඇයගේ පළමු ප්‍රබන්ධ නොවන ඉංග්‍රීසි ග්‍රන්ථය වන, War and Justice Diary: Looking at Women Looking at War, ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට නියමිත ය.

ප්‍රහාරයෙන් ඇමලිනා තුවාල ලබා ඇති බව තහවුරු කරමින් මීට පෙර නිකුත් කළ ප්‍රකාශයක, යුක්රේනයේ පෙන් සංගමය සහ යුද්ධ අපරාධ නිරීක්ෂක ආයතනයක් වන ටෘත් හවුන්ඩ්ස් සඳහන් කර තිබුණේ, තම කණ්ඩායම් ද්විත්වයේ ම සාමාජිකයින් ඇමලිනා සමග ඉදිරි පෙළට ගමන් කළ බව ය.

"දැන් වික්ටෝරියා යුද්ධ අපරාධයක ගොදුරක් බවට පත්වෙලා," ඔවුහු පැවසූහ.

සිය ට්විටර් ගිණුමේ ඉහළින් අමුණා ඇති සටහනක ඇමලිනා යුක්රේනයේ බෝම්බ හෙලන ලද ගොඩනැගිල්ලක ඡායාරූපයක් ගන්නා අයුරු දැක්වෙයි.

"මම තමයි මේ පින්තූරයේ ඉන්නේ" යනුවෙන් එහි සටහන් කර තිබේ.

"මම යුක්රේන ලේඛිකාවක්. මගේ බෑගයේ යුක්රේනයේ මහා කවියන්ගේ පින්තූර තියෙනවා. මාව පේන්නේ හරියට පොත්වල, කලා කෘතිවල, සහ මගේ පුංචි පුතාගේ පින්තූර ගන්න ඕනේ කෙනෙක් විධියට. හැබැයි මම කරන්නේ, රුසියාවේ යුද්ධ අපරාධ ගැන ලියන එක. ඒ වගේ ම, මම සවන් දෙන්නේ කවිවලට නෙවෙයි, ෂෙල් වෙඩි හඬට. ඇයි?"

bbc

පාකිස්තානයේ හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය ඉම්රාන් ඛාන් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ.

දූෂණ චෝදනාවක් සම්බන්ධයෙන් පැවති නඩු විභාගයක් සඳහා ඉදිරිපත්වීමට ඉස්මාලාබාද් හි අධිකරණයක් වෙත පැමිණි අවස්ථාවේදී මෙලෙස පැරාමිලිටරි බලකාය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇතැයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

ඉම්රාන් ඛාන්ගේ මෝටර් රථය වටලා මෙම අත්අඩංගුවට ගැනීම සිදු කර ඇති බවද සදහන් කෙරේ.

රුසියාවේ මොස්කව් අගනුවර ඇතුළු ප්‍රදේශ කිහිපයක ත්‍රස්ත විරෝධී හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත.

ඒ, රුසියානු හමුදා නායකත්වය නෙරපා දැමීමට සියලු පියවර ගන්නා බවට වැග්නර් කුලී හමුදා ප්‍රධානියා ප්‍රතිඥා දීමත් සමගයි.

හමුදා සාමාජිකයින් විසි පන්දසක් සමග රුසියාවේ දකුණු දිග ප්‍රදේශයේ නගරයක් වන රොස්තොව්හි හමුදා කඳවුරක් සියතට ගත් බව වැග්නර් කුලී හමුදා ප්‍රධානී යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් ඊයේ (24) උදෑසන නිවේදනය කළේ ය.

ඔහු පැවසුවේ, සිය හමුදා ඉලක්ක කර රුසියානු හමුදා එල්ල කළ මිසයිල ප්‍රහාරවලට ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරන බවයි.

සිය රට විශාල පාවාදීමකට ගොදුරු වී ඇතැයි වැග්නර් කුලී හමුදා ප්‍රධානියාගේ ප්‍රකාශයෙන් අනතුරුව රුසියානු ජනාධිපති විලැද්මීර් පුටින් රාජ්‍ය රූපවාහිනිය ඔස්සේ විශේෂ ප්‍රකාශයක් කරමින් සඳහන් කළේ ය.

ඔහු සඳහන් කළේ, කුලී හමුදා මෙහෙයුම රාජ්‍ය ද්‍රෝහී ක්‍රියාවක් බැවින් ඔවුන්ට එරෙහිව නීතිය දැඩිව ක්‍රියාත්මක කරන බවයි.

රොස්තොව්හි තත්ත්වය භයානක බව පිළිගත් රුසියානු ජනාධිපතිවරයා මාතෘ භූමිය වෙනුවෙන් ඕනෑම ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට පසුබට නොවන බව ද අවධාරණය කළේ ය.

යුක්‍රේනය අල්ලා ගැනීමේ සටන ආරම්භයේදී රුසියානු ජනාධිපතිවරයා සිය හමුදා සමග වැග්නර් කුලී හමුදා, සටන් බිමට යොමු කරනු ලැබීය.

මීට මාස කිහිපයකට පෙර කුලී හමුදා ප්‍රධානියා සහ රුසියානු ආරක්ෂක බලධාරීන් අතර යම් මතභේදාත්මක තත්ත්වයක් නිර්මාණය වුණේ, රුසියානු හමුදා ප්‍රහාරවලින් කුලී හමුදා සාමාජිකයින් මියයෑමත් සමගයි.

කෙසේ වෙතත් මේ වනවිට කුලී හමුදා ඉලක්ක කර රුසියානු හමුදා ප්‍රහාර එල්ල කිරීම ආරම්භ කර ඇත.

විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ, කුලී හමුදා යටතේ පවතින ප්‍රදේශවලින් පිපිරීම් සහ වෙඩි හඬ ඇසෙන බවයි.

රුසියාවේ දුර්වලකම මෙම සිද්ධියෙන් නිරූපණය වන බව යුක්‍රේන ජනාධිපති වොලඩිමීර් සෙලන්ස්කි පවසයි.

ඔහු සඳහන් කළේ, රුසියානු කුලී හමුදා සිය භූමියේ සිටිනතුරු රුසියාවේ දුර්වලබව නිරූපණය කරන බවයි.

කියුබාව කම්කරු දිනය වෙනුවනේ සෑම වසරකම පවත්වනු ලබන සාම්ප්‍රදායික මැයි දින පෙළපාලිය මෙවර අවලංගු කිරීමට එරට කොම්යුනිස්ට් රජය කටයුතු කරන ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

ඊට අනුව මෙසේ මැයි දින සැමරුම අවලංගු කර ඇත්තේ කියුබාවේ පවතින ඉන්ධන හිඟය නිසාය .

කියබානු විප්ලවයෙන් පසුව පුරා වසර 60කට වඩා වැඩි කාලයක් සෑම වසරකම කම්කරු දිනයේදී මැයි දිනය සැමරීම සඳහා දහස් සංඛ්‍යාත කියුබානුවන් පිරිසක් හවානා විප්ලව චතුරශ්‍රයට එකතු වූහ.

දීර්ඝ කාලයක් පවත්වා ගෙන ආ සම්ප්‍රදාය කඩ කරමින් මෙවර මැයි දින පෙළපාලිය ප්‍රථම වතාවට අවලංගු කිරීමට කියුබානු රජය කටයුතු කර ඇත.කියුබානු විප්ලවය 1959 වසරේදී දියත් කරන ලදි.

පසුගිය සති කීපයේදී කියුබාවේ ඉන්ධන හිඟය හේතුවෙන් ඉන්ධන පිරවුම්හල් ඉදිරිපිට දීර්ඝ පෝලිම් දක්නට ලැබුණු අතර ඉන්ධන ලබා ගැනීම සඳහා රියදුරෝ දවස් ගණන් පෝලිම්වල රැඳී සිටියහ.

කියුබාවේ ඉන්ධන අවශ්‍යතාවයෙන් තුනෙන් දෙකක් පමණක් ලැබෙන බවත් සැපයුම්කරුවන් ගිවිසුම්ගත බැඳීම් සපුරාලීමට අපොහොසත් වී ඇති බවත් පසුගිය අප්‍රේල් මස මුලදී කියබානු ජනාධිපතිවරයා ප්‍රකාශ කර තිබේ.

ඉතාලියේ හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය සිල්වියෝ බර්ලුස්කෝනි අභාවප්‍රාප්තව ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා පවසයි.

මියයන විට ඔහු 86 හැවිරිදි වියේ පසුවිය.

විදෙස් මාධ්‍ය සඳහන් කරන ආකාරයට මිලාන් නුවර පිහිටි සැන් රෆායෙල් රෝහලේදී හිටපු අග්‍රාමාත්‍යවරයා අවසන් හුස්ම හෙලා ඇත.

ඔහු පළමු වරට අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පස්වූයේ 1994 දී වන අතර 2011 දක්වා විටින් විට සිව්වරක් එරට අග්‍රාමාත්‍ය ධුරය දරා තිබේ.

ඉන්දියාවේ පන්ජාබ් ප්‍රාන්තයේ කර්මාන්ත ශාලාවක සිදුවූ ගෑස් කාන්දුවකින් පුද්ගලයින් 11 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව තිබේ.

අදාළ කර්මාන්ත ශාලාවේ සිදුවු ගෑස් කාන්දුවීමත් සමග එහි සිටි සේවකයින් පිරිසක් සිහිසුන්ව ඇදවැටීම හේතුවෙන් ඔවුන් රෝහල් ගත කර ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

එහිදි බරපතළ තත්ත්වයේ සිටි පුද්ගලයින් 11දෙනෙකු මියගොස් තවත් සිව්දෙනෙකු රෝහල්ගතව ප්‍රතිකාර ලබන බව වාර්තා වෙයි.

මියගිය පුද්ගලයින් අතර 10 හැවිරිදි සහ 13 හැවිරිදි පිරිමි ළමුන් දෙදෙනෙකු ද වන බව සඳහන්ය.

අදාළ ගෑස් කාන්දුවට හේතුව මෙතෙක් අනාවරණය වී නොමැති අතර සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් එරට ආරක්ෂක අංශ වැඩිදුර විමර්ශන සිදුකරයි.

බ්‍රිතාන්‍යයේ හිටපු අග්‍රාමත්‍ය බොරිස් ජොන්සන් සිය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධූරයෙන් ඉල්ලා අස් වී ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා පවසයි.

ඊට අනුව අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයේ කටයුතු කරමින් සිටියදී කොවිඩ් ව්‍යාප්ත වන කාලසීමාව තුළ සාදයක් සංවිධානය කිරීම සම්බන්ධයෙන් එල්ල වූ චෝදනාව මීට හේතුවී ඇත.

මෙම චෝදනාව හේතුවෙන් බොරිස් ජොන්සන් හට අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයද අහිමි විය.

අදාළ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කරන පාර්ලිමේන්තු වරප්‍රසාද කමිටුව මගින් බොරිස් ජොන්සන්ට මන්ත්‍රී ධුරයේ කටයුතු කිරීම අත්හිටුවීමක් සම්බන්ධයෙන් ද අනතුරු ඇඟවීමක් සිදුකර තිබූ බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.

මන්ත්‍රී ධුරය අහිමි කිරීමට පෙර බ්‍රිතාන්‍ය හිටපු අග්‍රාමත්‍ය බොරිස් ජොන්සන් මෙලෙස සිය මන්ත්‍රී ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට තීරණය කර ඇති බව සඳහන් වේ.

සුඩානයේ පැවති ගැටුම් අතරතුර අමෙරිකානු ජාතිකයින් දෙදෙනෙකු මියගොස් ඇති බව අමෙරිකානු රජය තහවුරු කර ඇති බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

එහිදී ධවල මන්දිර ජාතික ආරක්ෂක ප්‍රකාශක ජෝන් කර්බි සඳහන් කර ඇත්තේ එරට රැඳී සිටින සුලු පිරිසක්වූ අමෙරිකානු ජාතිකයින් මුදා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය පියවර ගනිමින් සිටින බවය.

එසේම සුඩානයට ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති සටන් විරාම කාල සීමාව දීර්ඝ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අමෙරිකානු රජය මැදිහත්ව කටයතු කරන බව ද ජෝන් කර්බි සඳහන් කර ඇත.

සුඩානයේ විසූ ඇමරිකානුවන් සිය රට බලා පැමීණීම සඳහා මේ වන විටත් සුඩාන වරාය වෙත පැමිණ සිටින බවද විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබේ.